Suriye’de Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın olağanüstü hali kaldırmasının ardından gösteriler yoğunlaşırken, hükümet de baskıyı arttırıyor. Cuma ve cumartesi günü meydana gelen kanlı olayların ardından gizli polis güçlerinin gece evlere baskınlar düzenlediği ileri sürüldü. Muhaliflere göre, sivil giyimli ve silahlı güvenlik güçleri, başkent Şam yakınlarındaki Gouta’da evlere baskınlar düzenledi ve tutuklamalar yaptı. Muhalifler son yaşananların, Esad yönetiminin olağanüstü halin kaldırılması yönünde attığı adımın gösterişten ibaret olduğunu ortaya koyduğunu öne sürüyor. Güneydeki Dera’a kentinde başlayan ve beşinci haftasında ülke geneline yayılan gösterilere katılım artarken, güvenlik güçlerinin müdahaleleri de aynı şekilde şiddetli oldu ve iki günde en az 112 gösterici öldü. İnsan hakları savunucuları, başkent Şam’a 10 kilometre mesafedeki Abada köyünde cuma günü yaralananların hastaneye gitmelerine, güvenlik güçlerince engel olunduğunu savundu. Gösterilerin başlamasından bu yana ilk kez, Dera’a’dan iki milletvekili Nasır El Hariri ve Halil el Rifai yaşanan şiddet olayları nedeniyle istifa etti.
5 haftada 330 kişi hayatını kaybetti
Suriye’de yaşananlara uluslararası toplum da tepkili. İnsan Hakları İzleme örgütü, Suriye’de güvenlik kuvvetlerinin göstericilere muamelesiyle ilgili Birleşmiş Milletler’den (BM) soruşturma açmasını istedi. ABD ve Avrupa Birliği’ne kuvvet kullanımından sorumlu Suriyeli yetkililere yaptırım uygulanması çağrısında bulundu. Uluslararası Hukukçular Komisyonu da, “toplu ölümlerin’’ BM Güvenlik Konseyi tarafından soruşturulması gerektiğini bildirdi. Komisyonun açıklamasında, 15 Mart’ta Dera, Lazkiye, Humus ve diğer kentlerde protestocuların öldürülmesiyle başlayan güvenlik güçlerinin saldırılarında, 5 haftada 330 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. Öte yandan İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Suriye’de bulunan vatandaşlarına bu ülkeden acilen ayrılmaları çağrısında bulundu. Bakanlık, Suriye’de “hızla artan kötü güvenlik durumundan” dolayı vatandaşlarının bu ülkeden ayrılmalarını istedi ve Şam Büyükelçiliğinin durumun daha da kötüleşmesi halinde konsolosluk hizmetleri sağlayamayabileceğini belirtti.
Rejim karşıtı gösterilerin 5 haftalık bilançosu
-16 Mart - Güvenlik güçleri Şam’da toplanan göstericilere müdahale etti. 30 kişi tutuklandı.
-18 Mart- Gösterilerin başlangıç noktası Dera’a’nın güneyinde 3 protestocu öldürüldü.
-20 Mart- Dera’a’da Baas Partisi merkezi yakıldı.
-23 Mart- Ömeri Camisi’nde toplanan protestocuların 6’sı öldürüldü. Esad,valiyi görevden aldı.
-24 Mart- Esad, olağanüstü halin kaldırılması amacıyıla komite oluşturulması talimatı verdi.
-25 Mart- Ülke genelinde, Şam’da ilk olmak üzere, 23 kişi öldürüldü. Esad’ın babası Hafız Esad’ın heykeli ateşe verildi, güvenlik güçleri binalardan ateş açtı. 1982’de binlerce kişinin öldürüldüğü Hama’da geniş katılımlı gösteri düzenlendi.
-26 Mart- Esad, 260 mahkumu salıverdi. Lazkiye’de 12 protestocu öldürüldü.
-29 Mart- Hükümet istifa etti. Esad, Naci Itari’yi başbakan olarak atadı.
-30 Mart- Esad, gösterilerin başlamasından itibaren ilk kez halka seslendi ve olayları küçük bir azınlığın “yarattığı kaos” olarak nitelendirdi.
-31 Mart- Esad olağanüstü hal yasasını, terör yasası ile değiştirmek için bir komite oluşturdu.
-1 Nisan- Güvenlik güçleri Şam’da bir caminin önünde toplanan kalabalığa müdahale etti.
-3 Nisan- Esad, eski tarım bakanını, başbakan olarak atadı. Ölen 8 protestocunun cenaze töreninde binlerce kişi özgürlük çağrısı yaptı.
-8 Nisan- Dera’a’da 22 kişi öldü. Doğu’da da binlerce Kürt reform talebiyle gösteri yaptı.
-9 Nisan- Suriyeli insan hakları grubu 37 kişinin ölmesi üzerine güvenlik güçlerinin insanlık suçu işlediğini belirtti.
-14 Nisan- Esad yeni kabineyi açıkladı ve bir aydır süren protestolar süresince tutuklananların serbest bırakılması talimatı verdi.
-19 Nisan- Hükümet olağanüstü hali kaldırdı.
-21 Nisan- Esad kararı onayladı.
-22 Nisan- Güvenlik güçleri ve Esad’a bağlı silahlı kişilerin açtığı ateş sonucu 100 kişi öldü.
-23 Nisan- Cenazeler için toplanan göstericilere ateş açıldı, en az 12 kişi öldü. Milletvekilleri Halil el Rifai ve Nasır el Hariri istifa etti.
-24 Nisan- Gizli polis, Şam yakınlarındaki evlere gece baskın düzenledi.
Star