Takdir ve teşvik etmenin çocuğun davranışlarına katkısı
Çocuğun olumlu davranışlarını takdir etmek çocuğu mutlu eder, bu olumlu davranışını tekrar etmesini sağlar. Çocuk davranışından dolayı takdir gördüğü için sevinç duyar, kendisiyle gurur duyar. Olumlu davranışları takdir etmek çocuğun motivasyonunu artırır.
Çocuğumuza takdir ederken nelere dikkat etmeliyiz?
1.Çocuğun beğendiğimiz davranışlarını açıkça söyleyerek takdir etmeliyiz.
Ör: Dağıtılan oyuncakları topladığın için çok mutlu oldum. Burada amaç çocuğa övmek değildir. Çocuğun davranışını takdir etmektir.
2.Çocuğun güzel bir davranışı olduğunda hemen takdir edilmelidir. Bu da çocukta olumsuz davranışları bırakıp ailenin ve çevrenin hoşuna giden olumlu davranışlar içersinde olmasına yardımcı olur.
3.Ödüller maddi değil, manevi olmalıdır. Maddi ödül rüşvete teşvik eder. Manevi ödüllerde; Çocuğa zaman ayırmak, çocukla sevdiği şeyleri paylaşmak, sözle takdir etmek, takdir dolu bir söz, bakış, temas, çocukla oyun oynamak, çocuğa parka götürmek, çocukla birlikte kek, pasta, temizlik yapmak gibi davranışlarımız maddi ödüllerden daha etkilidir.
4.Anne-baba takdir ederken duygularını çocuğa belli etmelidir. Ör: Ödevlerinin hepsini bitirmen beni çok mutlu etti. Yemeklerden sonra dişlerini fırçalaman beni sevindiriyor. Ben dilini kullanması çocuğun olumlu davranışlarını tekrarlamasına teşvik eder.
5.Duygularımızı çocuklarımızı gösterirken kullandığımız söz ve ifadeler, ses tonumuz yumuşak olmalıdır. Duygularımızı ifade ederkenki tavrımız içten ve samimi olmalıdır.
Sizce çocuklarımızı takdir ederken göstereceğimiz bu yaklaşımların çocuğun gelişiminde ne gibi etkisi olur?
1.Çocuk kendisi ile gurur duyar.
2.Çocuğun kendine güveni artar.
3.Kendine güveni artan çocuk tüm konularda başarılı olma gayreti içine girer.
4.Çocuk ortama ve ailesine güven duyar.
5.Ailesine ve ortama güven duyan çocuk çevreye duyarlı bir birey olur.
Seminerimize katılan bir anne, oğluna küçük bir ödül sözü vererek istiklal marşının 10 kıtasını kısa bir sürede zevk ve istekli bir şekilde ezberlediğini söyledi. Başka bir anne de yöntemin 6 yaşındaki çocuğu üzerindeki etkisini şöyle anlattı: “ Çocuğum özellikle defterine yazı yazmayı istemiyordu. Yazı çalışmaları yaptığında onu hep takdir ettim. Çok hoşuna gitti. Sonra yazdıklarını evdeki herkese tek tek gösteriyor ve çok mutlu oluyordu. Benim aslan oğlum artık büyüdü, ben söylemeden ne kadar güzel yazmış dediğimde daha da çok yazıyor. Takdir gördükçe olumlu davranışları artıyor. Aferin alayım diye olumlu işler yapmaya çalışıyor”.
Annelerin anlattığı o kadar güzel örnekler var ki; olumlu davranışları karşısında sevgi, ilgi, hoşgörü gören çocukların annelerine ev işlerinde yardım ettiklerini, evi dağıtmayarak annelerinin işinin azalttıklarını, kardeşleri ile ilgilenme sorumluluğu aldıklarını, kardeşler arası şiddet ve kıskançlığın önlendiğini, yataklarını toplayıp odalarını düzenlediklerini, örnek olarak verebiliriz.
Olumlu disiplin yöntemlerinden biri olan takdir ve teşvik etme yöntemine uygulayan ailelerin aktarımlarında ki yaşanmış olaylarda, yöntemin çocuğun davranışları üzerindeki olumlu etkileri göstermektedir.