Pertek ilçesine bağlı Sağman köyünde 456 yıl önce sancak beyi Keyhüsrev ve oğlu Salih Bey tarafından yaptırılan Salih Bey Camii halen ilk zamanki ihtişamı ile ayakta duruyor. Çeşitli dönemlerde olmak üzere en son 3 yıl önce Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilen cami, muhteşem manzarası ile dikkat çekiyor. İçerisinde Keyhüsrev ve Salih Bey'in kabirlerinin bulunduğu caminin önceden külliye, medrese olarak kullanıldığı belirtiliyor. 300 metre doğusunda bulunan ve tam tarihi belli olmayan Sağman Kalesi'nin sur duvarlarının bir bölümünde halen ayakta kalması ise dikkat çekiyor. Tarihi cami ve kale, bölgeye hakim konumu ve manzarası nedeniyle pandemiden önce haftada 3-4 tur otobüsüyle gelen ziyaretçilerini ağırladığını, bölgenin önemli turizm potansiyeli olduğu aktarılıyor.
Kalenin ve caminin tarihini anlatan yöre halkından İsmail Yelken, “Bu bölgeye Diyarbakır ve Bitlis yöresinde görev yapan, hükümdarlık süren bir bey avlanmaya geliyor. Stratejik önemi bakımından bu Sağman Kalesini inşa ettiriyor. Ondan sonra buradaki yerleşim alanı gün geçtikçe artıyor. Burası Pertek, Harput'u gören bir güzergah. Tarih boyunca 1520'lere kadar Çemişgezek sancağına bağlıyken, bu yıllarda Çemişgezek sancağındaki bir zafiyetten dolayı 4'e bölünüyor. Çemişgezek, Pertek, Sağman ve Mazgirt olarak çar sancağı denen 4 sancağa bölünüyor. Buraya da sancak beyi olarak Çemişgezek Sancak Beyi Keyhüsrev Bey atanıyor. Buradaki düzenini kurduktan sonra 1555'te bir su getiriyor. Tüneller kazılarak bir çeşme yapılıyor. Görülen çeşme de odur. Ondan sonra da burada cami yapımına başlanıyor. Fakat Keyhüsrev döneminde bitirilemediği için oğlu Salih Bey dönemine kalıyor. Salih Bey döneminde inşa bitiriliyor. Külliye kısmı da inşa ediliyor ve tamamlanıyor” dedi.
Teröristler ilk eylemini bu cami önünde yapıp sivilleri şehit etmiş
Önceden cami çevresinde yerleşim alanlarının olduğunu aktaran Yelken, “Terör olayları çıkınca şu anki aşağı köye geçildi. PKK'nın Tunceli'deki ilk eylemi bu tarihi camii. Dış güçlerin oyunu olan Türk-Kürt çatışmasını sergilemek için buraya gelindi ve Sağman'da başlandı. Bu tarihi camimizin önünde akşam evde buldukları 2 gencimizi alarak tepeye kadar çıkardılar. Önce işkence edip sonra şehit ettiler. Sonra caminin önündeki evleri yakıp yıktılar ateşe verdiler. 1994'den bir yıl sonra bir köy korucusunun babası şehit edildi. 3 korucu yaralandı. Köyü terör örgütü tedirgin edebilmek için 3 Haziran 1998 yılında köyün yolunu keserek çoğunluğu yaşlı olanları şehit ettiler. 9 kişi olay yerinde şehit oldu. 3 kişi de yaralandı. Turizm kapsamı içerisinde buranın yolu yapıldı. Pandemi sürecinden önce haftada en az 3-5 otobüs Türkiye'nin değişik yerlerinden insanlar gelirdi. Bu insanlara biz burada cami ve bölgeyi tanıtırdık. Gelen de ilk virajı dönüp camiyi gördüklerinde otobüsü durdururlar. Böyle bir yerde böyle bir eserin olduklarını gördüklerinde şaşırırlardı” diye konuştu.
Caminin restore edildiğini dile getiren bölge halkından Uğur Kartal da, “Ondan sonra turistler gelmeye başladı. Kalemiz de restore edilse daha güzel olur ve daha çok turist gelir. Köyümüzün tanıtılmasını istiyoruz. Burası bize atalarımızdan yadigar. Biz de buraya gözümüz gibi bakıyoruz. Temizliğini yapıyoruz” şeklinde konuştu.
İHA