Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Türk El Sanatları Araştırma ve Uygulama Merkezi bünyesinde kurulan Halı-Kilim Müzesi'nde, hem bölgenin en önemli el sanatları arasında yer alan halı ve kilim dokuma kültürü tanıtılıyor hem de unutulmaya yüz tutan sanat aslına uygun olarak yaşatılıyor.
Geçmişte kadınların birbirinden farklı motiflerle ilmek ilmek dokuduğu 293 halı ve kilimin sergilendiği müzeye gelen ziyaretçiler, görevliler tarafından bölgede varlık gösteren medeniyetlerin izlerini de taşıyan eserler hakkında bilgilendiriliyor.
Yörede dokunan kilimlerle ilgili bilimsel araştırmaların da yapıldığı müzedeki atölyelerde ise kadınların bu sanatı öğrenmesine imkan tanınıyor.
"Kilim ve halılara gözümüz gibi bakıyoruz"
Merkez Müdürü Öğretim Görevlisi Sibel Leventoğlu, AA muhabirine, 1990 yılından beri, kilim ve Siirt battaniyesi üretim atölyelerinin aktif olarak çalıştığını söyledi.
Müzede 2 teşhir salonunun bulunduğunu ve 32 yıldır Van ve Hakkari yöresine ait 158 kilimin sergilendiğini belirten Leventoğlu, "Halılarımız da çok eski tarihli. Müzede 100 yıllık halılarımız var. 135 halı sergileniyor. Halılarımız birçok yerden getirilerek bize kazandırıldı ama kilimlerden bazıları kendi üretimimiz. Kilim ve halılarımız burada mevcut halleri ile teşhir ediliyor. Yaz aylarında dışarıda havalandırıyoruz. Belirli zamanlarda naftalinliyoruz. Halıların zarar görmemesi için gerekli önlemleri alıyoruz. 1990 yılından bu yana halı ve kilimlerimiz zarar görmedi. Onlara gözümüz gibi bakıyoruz." diye konuştu.
"Kilimlerin anlamları, dokunuş amaçları var"
Kilimlerde yer alan motiflerinin çok önemli olduğunu, dokuyan kadınların duygularını, düşüncelerini yansıttığını anlatan Leventoğlu, şunları kaydetti:
"Zaman zaman diğer motiflere benzetilerek yapılıyor ama bazı zamanlar da kendi duygu ve düşünceleri ile bunu ilmek ilmek dokuyorlar. Kilimlerin anlamları, dokunuş amaçları var. Hepsi bir hatıra, anı, duygu içeriyor. Onun için kilimlerimiz insanlık tarihi kadar eski. Onların yaşadığı coğrafya ve içinde bulundukları durumu yansıtıyor. Dolayısıyla bunların hepsi ayrı ayrı tarihi belge, tarihi eser niteliği taşıyor. İnsan elinden çıkmış en güzel ürünlerden biridir diyebiliriz. Amacımız yok olmaya yüz tutmuş bu sanatı yaşatarak gelecek nesillere aktarmak. Günümüzde artık kilim dokuyan usta bulmak çok zor. Bunun yanında bilgiyi üretime dönüştürmek de çağımız teknolojisinin en önemli gereklerinden birisidir. Bunun için kilimlerimizi üreterek hem gelecek nesillere aktarmak hem de çalışan ustalarımıza maddi destek sağlamak istiyoruz. İnsanlarımızı buraya bekliyoruz. Bizi ziyaret edebilir, bu sanatımızı yakından tanıyabilirler."
AA