Yolları koordine etme görevini üstlenen trafik ışıkları, araçların ve yayaların akışını kontrol ediyor.
Hayati önem taşıyan bu ışıklar ilk olarak, İngiltere'de demiryolu ağı için sinyalizasyon sistemleri tasarlama uzmanı Mühendis John Peake Knight'ın çalışmalarıyla ortaya çıktı.
Knight, 1865'te Londra yollarında bir demiryolu sinyalizasyon sistemi kullanma düşüncesiyle, Londra Emniyet Müdürü'ne başvurdu. Knight bunu önerdiğinde Londra'da hiç araba yoktu ancak atlı arabalar ve yayaların sayısı oldukça fazlaydı.
Emniyet Müdürü Richard Mayne’in yapım çalışmalarıyla birebir ilgilendiği ilk trafik sinyali, parlamenterlerin parlamento binasına güvenli ulaşabilmeleri içindi.
1868'de, Londra'da kırmızı ve yeşil ışığın olduğu bir sistem düşünüldü. Bu sistemde, kırmızı “dur”, yeşil “geç” anlamına gelecekti ve trafik ışıkları gazla çalışacaktı. Polisler, ışığı çalıştırmak için bütün gün yanında durdu.
Knight, projesinin güvenli olduğunu düşünse de kısa süre sonra ışıklar bir polis memurunun yanında patladı ve uygulamadan kaldırıldı. Bu çalışma, dünyanın ilk trafik sinyaliydi.
İlk elektrikli trafik ışıkları ABD’de
1900’lerin başlarında, dünya çok hızlı ilerliyordu. Sanayileşmenin gelişmesiyle şehirler daha da kalabalıklaştı. Otomobillerin icadıyla trafik de büyük ölçüde arttı.
ABD New York Beşinci Cadde boyunca sokak tıkalıydı. Birbirine yakın mesafede bulunan caddelere ulaşmak çok uzun zaman alıyordu. Atlar, sokak arabaları, bisikletler, otomobiller ve yayalar… Şehrin büyük bulvarında sadece kısıtlı bir alanda ilerleyebiliyordu.
1912’de trafikle ilgilenen ABD’li polis Lester Wire, elektrikli trafik ışığı fikrini ortaya atan kişiydi.
Dünyanın ilk elektrikli trafik ışıkları 5 Ağustos 1914’te, Ohio eyaletinin Cleveland şehrinde hizmete girdi. Euclid Bulvarı ve 105. Cadde’nin birleştiği köşede kurulan lamba 5 metre yüksekliğindeydi. Işıklar kırmızı ve yeşildi. Daha önce olduğu gibi kırmızı “dur”, yeşil “geç” anlamına geliyordu. Ayrıca ışıkların değişim süresine kısa bir süre kala sesli uyarı da yapılıyordu.
Bu gelişme, trafik ışıkları tarihinin önemli bir parçasıydı. Mühendis James Hoge, tasarladığı bu sistem için 1918’de patent aldı. Halk, daha fazla güvenlik sağladığı, trafiği hızlandırığı için trafik ışıklarından büyük ölçüde memnundu.
"Kalabalık şehirlerde trafiğin işlemesinde devrim"
Aynı dönem Cleveland Otomobil Kulübü’nün yayınladığı The Motorist’teki bir makalede ilk elektrikli trafik ışıkları şöyle anlatıldı:
"Bu sistem, kalabalık şehirlerde trafiğin işlemesinde devrim olacak. Ayrıca, trafik komiteleri de bu sistemi ciddi bir şekilde düşünmeli."
Bugün, dünyanın dört bir yanında kullanılan üç ışıklı sistemin geliştirilmesinde rol oynayan elektrikli ışıklar, yoğun bir kavşak boyunca güvenli geçişi sağladı.
Günümüzde, kritik bir önem taşıyan trafik ışıklarının en eski prototipleri bunlardı. TRT Haber