Türk Standardları Enstitüsü (TSE), kullanılmış cep telefonlarının ekonomiye kazandırılması ve güvenli bir şekilde kullanılması amacıyla sertifikalandırılması, yenilenmesi ve satışa sunulması için "İş Yerleri-Cep Telefonu (ikinci el) Yenileme Merkezleri İçin Kurallar" standardını yayımladı.
TSE'den yapılan açıklamaya göre, Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve geçen yıl Resmi Gazete'de yayımlanan "Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik" ile cep telefonları ve tabletlerin yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulmasına ilişkin esaslar düzenlenmişti.
Yönetmelikte yenileme merkezlerinin kuruluş, başvuru ve izinleriyle yenileme yetki belgesi verilmesinde aranan şartlara ilişkin bilgilere yer verilmişti.
Söz konusu yönetmelikte belirlenen yenileme merkezlerinin hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olma şartlarını içeren "İş Yerleri-Cep Telefonu (ikinci el) Yenileme Merkezleri İçin Kurallar" standardı da TSE tarafından yayımlandı.
Standartla cep telefonu yenileme merkezleri, ikinci el telefon alım satımında, önceki kullanıcıyla illiyet bağını kaldıracak. Cihazların varsa onarılması ve değiştirilmesi gereken bileşenlerinin değiştirilmesiyle sonraki kullanıcıya hazır hale getirilmesini sağlayacak.
Yenileme merkezleri cihazın sorumluluğunu üstlenecek
Bu işi yapacak merkezler aynı zamanda cihazların da sorumluluğunu üstlenecek. İşletmelerin telefonlara vereceği garanti süresi "Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik"te belirtilen süre kadar olacak.
Yenileme merkezi olarak faaliyet göstermek isteyen işletmeler, personel yeterlilik şartları dahil olmak üzere iş yerlerinin standarda uygunluğuna dair belgelendirme başvurusunu TSE'ye yapacak. Yenileme merkezleri TSE'den alınacak Hizmet Yeterlilik Belgesi (HYB) ile Ticaret Bakanlığından yenileme yetki belgesi alarak faaliyet gösterebilecek.
Standartla yenileme merkezlerine getirilen yükümlülüklerden bazıları şöyle:
"- Yenileme merkezi iş yerinin tamamı aynı çatı altında olacak.
- Mobil Cihaz Kayıt Sistemi üzerinden klonlanmış, kayıp, çalıntı cihaz olup olmadığı kontrol edilecek.
- Yenileme merkezine gelen ikinci el cep telefonlarının Mobil Cihaz Kayıt Sistemi'nde "Beyaz Liste"de olup olmadığı e-Devlet üzerinden kontrol edilecek. IMEI numarası beyaz listede bulunmayan ikinci el cep telefonlarının yenileme işlemi yapılmayacak.
- Cihazın yenilenmesini engelleyen fonksiyon kaybı olup olmadığı tespit edilecek.
- Yenileme merkezi veya yetkili alıcısı, ikinci el cep telefonunun değerine ilişkin değerleme işlemi yapması durumunda bu işlem en geç beş iş günü içinde sonuçlandırılacak.
- Yenileme merkezi veya yetkili alıcısı, ikinci el cep telefonunun değerlemesinin yapılmasını takiben müşterinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ilişkin onayını alacak ve kabul edildiğinde ödemeyi yapacak.
- Cihaza ait müşteri beyanıyla kayıt altına alınan ek bilgileri karşılaştıracak.
- IOS, Android gibi bir yazılımla cihazın performans testleri yapılacak.
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yenileme işlemi yapılacak cep telefonlarının ses veya veri haberleşmesinde kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilecek. Bu madde kapsamında yapılan işlem kayıt altına alınacak ve 5 yıl süreyle muhafaza edilecek.
- Yenileme merkezine teslim edilen cep telefonlarının içinde bulunan verilere herhangi bir veri işleme yapılmadan yok edilebileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına dair kendisine teslim tarihinden önceki her türlü hukuki, idari ve cezai sorumluluğunun müşteriye ait olduğuna dair müşterinin beyanı veya taahhüdü alınacak. Bu beyanın bir örneği müşteriye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcıyla verilecek.
- Yenileme merkezi, ikinci el cep telefonunun yenileme işlemini yaparken, onarım veya parça değişikliği gerekiyorsa bu onarım ve değişikliğin yapılmasını, önceki kullanıcıya ait kişisel veriler dahil tüm bilgilerin geri getirilemez şekilde yok edilmesini, fabrika ayarlarına getirilmesini, performansının ve tüm fonksiyonlarının gerektiği gibi çalıştığının tespitini ve kontrollerini sağlayacak."
Yenileme işlemi için dışarıdan hizmet alımı yapılamayacağına yer verilirken diğer standartlar da şöyle sıralandı:
"- Yenileme işlemi yapılan ikinci el cep telefonunun elektronik kimlik bilgileri değiştirilmeyecek.
- Yenilenen kullanılmış cep telefonunun sertifikalandırma işlemi yapılmalı ve bu sertifika ve işlemleri gösteren liste yenilenmiş ürünle birlikte verilecek.
- Yenilenen ikinci el cep telefonu tüketicilerin kolayca göreceği şekilde ambalajına, etiketine, garanti belgesine, IMEI numarasını içeren faturasına, reklam ve ilanlarına "yenilenmiş ürün" ibaresi ve iş yeri bilgilerine yer verilerek satışa sunulacak.
- Ambalaj içerisinde belirtilen yenilenmiş cep telefonuna yapılan işlemler, değiştirilen parçalar ve garanti şartlarıyla ilgili bilgiler cihaz ambalajı üzerindeki bilgilerle uyumlu olacak.
- İkinci el cep telefonunun ana kartı değiştirildiği zaman bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığına bildirilecek."
AA