Radyo 7’nin sevilen programcılarından Eda Çelebi’nin hazırlayıp sunduğu Eda’yla Gün Ortası programına Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Aydoğan Lermi konuk oldu. Lermi programda, sarılığın nasıl bir hastalık olduğunu, hepatit C hastalığını kapınca ne yapılması gerektiğini ve ne şekilde bulaştığını anlattı.
EDA: Enfeksiyon hastalıkları diyince aslında çok yaygın hastalık grubuna dâhil olduğunu ifade edebilir miyiz?
Aydoğan Lermi: Tabiî ki. Enfeksiyon hastalıkları mikrobik hastalıkları anlamına gelir ve mikropla oluşan bütün hastalıkları kapsayan bir gruptur. Ülkemizde dahil olmak üzere global ısınma iklimsel değişmeler bir çok hastalığında gün üstüne çıkartmaya başladı. Birçok hastalık ülkeler arasında dolaşabiliyor.
EDA: Sarılık nasıl bir hastalıktır? Ne şekilde bulaşır?
Aydoğan Lermi: Sarılık, yanlış anlaşılan bir hastalıktır. Sarılık, hepatit dediğimiz mikrobik karaciğer iltihabıdır. Fakat mikrobik olmayan birçok karaciğer iltihabı da vardır. Mesela yenidoğan sarılığı anne karnındaki kanının normal dünyaya adapte edilmesi sırasında anne karnında kullandığı kan hücrelerini vücut yıkar ve yeniden yapar. Bu sırada bir sarılık ortaya çıkar buna fizyolojik sarılık denir. Bu tehlikeli bir şey değildir, olması gereken bir şeydir. Fakat her yenidoğanda olması gereken diye bırakılmaması lazım doktor kontrol altında olması gerekir.
EDA: Hepatit C hastalığını kapınca ne yapmak gerekir?
Aydoğan Lermi: Enfeksiyon hastalıkları uzmanı tarafından izlenmek gerekir. Hepatit C tedavi şansı şudur; bu hastalık aktivite dönemleri gösterir. Yani kötüleştiği zaman bunun önünü kesmek için ilaçlar var. Her zaman başarılı olmuyor ama birçok hastanın ilerlemesini durduruyor. Fakat hiç tedavi olmasanız o zaman tedavi olamayacak hale gelirler.
EDA: Hepatit B virüsünün Hepatit C virüsünden daha tehlikeli olduğu söylenir. Bu yanlış bir inanç mıdır?
Aydoğan Lermi: Bu yanlış bir inanç değildir. Hepatit B de Hepatit C de birbirinden çok tehlikeli hastalıklardır. İkiside tedavi şansı olan fakat tedavi edilmediğinde hastanın karaciğerini son derece yıpratan siroza ve karaciğer kanserine yol açan hastalıklardır. Hepatit B ülkemizde yaklaşık beş milyon kişide var.
EDA: Hepatit B ne şekilde bulaşır?
Aydoğan Lermi: El sıkışma ile aynı sofradan aynı tabaktan yemek yeme ile bulaşmaz. Çok sıkı temas gerekiyor yani aynı evi aynı şeyleri uzun süre paylaşmak gerekiyor. Hepatit C eşten eşe bulaşması son derece zordur. Bizim ülkemizde dövme yaptırmak, manikür ve pedikür yaptırmak, kulak deldirmek en sık bulaşan türlerdir.
EDA: Ne şekilde korunmamız gerekir? Ve taşıyıcıya düşen görevler nelerdir?
Aydoğan Lermi: Kişisel hijyen kurallarına dikkat etmek gerekir. En önemlisi başkasının kesici aletlerini kullanmayacağız. Ailede hepatit hastasının olması o aileyi riske atan şeylerdir. Aile bireylerinin testten geçirilmesi şansı olanların aşı olması gerekir.
EDA: Dinleyicilerimize neler önerirsiniz?
Aydoğan Lermi: Özellikle Hepatit konusunu ciddiye almaları gerekir. Hepatit hastası olan hastalar ise söylemek istediğim hepatit taşıyıcılığı diye bir şey yoktur kronik hepatit vardır. Hepatit taşıyıcılığı bir gün mutlaka karaciğerinize zarar verebilir. Bunu önlemek için sürekli kontrol altında olmak gerekir.
Radyo 7