Dünyada her yıl kanser ve HIV / AIDS hastalıklarına bağlı olarak 3 milyonun üzerinde insan hayatını kaybediyor. Bu hastalıkların dışında dünya genelinde en çok ölümlere neden olan diğer bir hastalık ise Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) olarak gösteriliyor. Dünyada 4. sırada yer alan KOAH rahatsızlığına bağlı ölümlerin Türkiye'de ise 3'ncü sırada yer aldığı bildirildi. Uzmanlar, Türkiye'de daha büyük tehlikenin ise pek çok insanın KOAH'a yakalandığını dahi bilmemesi olduğunu gösterdi. KOAH'lı hastaların dünyada yüzde 80, Türkiye'de ise yüzde 90'ı, hasta olduğunun farkında bile değil.
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Gögüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hakan Büyükoğlan, 18 Kasım Dünya Koah Günü dolaysıyla yaptığı açıklamada, dünyada yarım milyara yakın, Türkiye'de ise yaklaşık 4,5 milyon insan, KOAH'lı olduğunun farkında bile olmadan her geçen gün ölüme bir adım daha yaklaştığını açıkladı.
Her 5 yetişkinden birinin KOAH'lı olduğunu aktaran Yrd. Doç. Dr. Hakan Büyükoğlan, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı'nın, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada; kalp krizi, inme ve akut akciğer enfeksiyonlarından sonra en önemli 4'ncü ölüm nedeni olduğunu söyledi.
Büyükoğlan, "Kanserden daha fazla ve HIV/AIDS kadar ölüme yol açmaktadır. Tüm dünyada her yıl 3 milyonun üzerinde insan, KOAH hastalığı nedeniyle hayatlarını kaybetmektedir. Sağlık Bakanlığı verilerine göre KOAH, Türkiye'de ise ölümcül hastalıklar arasında kalp krizi, inme'den sonra 3'ncü sırada yer almaktadır. Ülkemizde her yıl 26 binden fazla insan KOAH yüzünden ölmektedir. Yine tüm dünyada 600 milyonun üzerinde KOAH'lı bulunurken bunun yüzde 80'i yani yaklaşık yarım milyar kişi, hastalığının farkında değil. Bu oran Türkiye'de biraz daha fazla; KOAH'lıların yüzde 90'ı, yani yaklaşık 4,5 milyon kişi ölümcül hastalığını bilmeden yaşıyor. Oysa ülkemizde 40 yaş ve üzeri her 5 yetişkinden birinde KOAH bulunmaktadır." diye konuştu.
EN HIZLI ARTAN, ANCAN EN AZ BİLİNEN HASTALIK
Yrd. Doç. Dr. Hakan Büyükoğlan, KOAH hastalığının, bu denli ölümcül ve önemli bir hastalık olmasına karşın, halen tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de 'en az teşhis edilen ve en yetersiz tedavi edilen', dolayısıyla kamuoyunun en az bildiği hastalıklar arasında yer aldığını ifade etti.
Son 30-40 yılın sağlık verilerine bakıldığında; diğer ölümcül hastalıklarda azalma yaşandığını belirten Büyükoğlan, şu bilgileri verdi. "Koroner arter hastalığından ölümler yüzde 59, inmeden ölümler yüzde 64 ve diğer kardiyovaskuler hastalıklardan ölümler yüzde 35 azaldı. Aynı dönemde KOAH'dan ölümler ise yüzde 163 artmıştır. Bu artış; dünyadaki nüfus yapısındaki değişiklikler (yaşlı nüfusun artışı) ve sigara içme oranındaki yükselişten kaynaklanmaktadır. KOAH'la ilgili olarak sağlık personelinin dahi yaygın ve yeterli bilgiye sahip olmaması da, hastalığın ülkemizde ve tüm dünyadaki seyrini olumsuz etkilemektedir."
BELİRTİLER YAŞLANMA YA DA SİGARADAN ZANNEDİLİYOR
KOAH'ın erken tanısının pek mümkün olmadığını hatırlatan Yrd. Doç. Dr. Hakan Büyükoğlan, öksürük, balgam ve efor sonrası solunum yetersizliği gibi sıradan belirtilerin, yaşlanma yada sigara kullanımından kaynaklandığı zannedilip, herhangi bir doktora gidilmeyerek KOAH'ın ilerlemesinin yaygın bir durum olduğuna işaret etti. Alkol muayenesinden bile daha basit bir test ile birkaç dakika içinde KOAH'ın tespiti mümkün olduğuna da dikkat çekti.
Büyükoğlan, akciğer fonksiyonlarını test eden Spirometri; kişinin soluk verirken çıkarabildiği hava miktarını ve bunun için harcadığı süreyi ölçen basit, ağrısız bir test olduğunu anlatarak, "Akciğer fonksiyonlarını ölçümleyebilmek için alkol testlerinde olduğu gibi bu cihazı kısa bir süre üflemek yeterli oluyor." dedi.
KÖY KADINLARI DA KOAH RİSKİ TAŞIYOR
Yrd. Doç. Dr. Hakan Büyükoğlan, KOAH'ta en büyük risk grubunu sigara tiryakileri oluşturduğunu ama bunun yanında köy kadınlarının da risk grubu arasında yer aldığını anlattı.
Yrd. Doç. Dr. Büyükoğlan, şöyle konuştu: "40 yaşın üzerinde bulunan ve uzun bir süre sigara kullanan yetişkinler, en çok KOAH riskini taşıyan grubu oluşturuyor. Sigara tiryakileri aynı zamanda çevrelerindeki pasif içicileri de KOAH riskine sokuyorlar. Bir diğer önemli risk grubu ise ev kadınları ve özellikle de köylü kadınlar. Zira kapalı ortamda, odun-kömür-çalı-çırpı-tezek gibi yakacaklarla yemek pişirmek, özellikle taşradaki ev kadınlarını ve aynı ortamda yaşayan diğer aile bireylerini de risk grubuna sokuyor. KOAH'a yakalanma açısından bir başka risk grubunu ise tozlu ve dumanlı ortamda çalışan işçiler oluşturuyor."