Emrullah Bayrak'ın haberi
Ankara'da kayıtlı 8 bin 280 dernek faaliyet gösteriyor. Ülke genelinde en çok dernek bulunduran ikinci il olan Başkent'te, uluslararası faaliyet gösteren derneklerin yüzde 30'u bulunuyor.
Derneklerde 20 bin 251 kişi istihdam ediliyor. Bu sayının 16 bin 420'si ücretli çalışan, kalan 3 bin 837'i ise gönüllü çalışanlardan oluşuyor. Toplam rakamın 16 bin 579'u tam zamanlı, bin 447'si yarım zamanlı, geri kalan 2 bin 225'i de proje zamanlı. Avrupa Birliği (AB) fonlarıyla halen 90 proje yürütülüyor.
Dernekler Kanunu'nda dernek, 'Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az 7 gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi toplulukları' şeklinde tanımlanıyor.
Ankara İl Dernekler Müdürlüğü'ne yapılan beyanlara göre beyan eden dernek sayısında ve toplam dernek gelirlerinde her yıl artış yaşanıyor. Her ne kadar rakamlar artış gösterse de dernekler istenilen ekonomik düzeyi yakalamakta zorlanıyor.
Başkent'te 200 civarında yurt dışı kaynaklı proje var. Bu projelere AB, Birleşmiş Milletler gibi büyük kuruluşların yanı sıra Avrupa ve Amerika gibi yerlerden çok sayıda STK da destek veriyor. Bu projelerin amaçları ise doğayı korumak, mültecilere yardım etmek, gençleri bilinçlendirmek ve halka sivil toplum bilinci vermek gibi çeşitli alanlara yayılıyor. 2006-2009 yılları arasında tamamlanmış ve halen devam etmekte olan 90 civarında AB fonlarından faydalanılarak yürütülen proje bulunuyor. AB fonlarından yararlanılarak yürütülen projelerden en büyüğü, sivil toplum örgütlerinin güçlendirilmesi ve sivil toplum diyaloğunun geliştirilmesi amacını taşıyor. 2007 yılında başlayıp 2009 yılına kadar devam eden 2 yıllık bir dönemde yürütülen projelerin toplam meblağı ise 1 milyon 690 bin Euro.
ÇANKAYA DERNEKLEŞMEDE İLK SIRADA
Ankara'da Çankaya, dernekleşmede 3 bin 160 ile birinci sırada yer alıyor. İlçenin bu durumunda halkın sosyo-kültürel yapısı yanı sıra nüfus sayısının fazla olmasının da katkısı var. Dernek sayısında Çankaya'yı Altındağ (1170), Keçiören (802) ve Mamak (690), Sincan (314), Etimesgut (218) ilçeleri izliyor.
Bu ilçelerdeki dernek sayısı özellikle son yıllarda artış gösteriyor. Toplumdaki sivil toplum bilincinin artmasıyla dernekleşmenin de arttığı düşünülüyor. Geri kalan ilçelerdeki dernek sayısı ilk 4 sıradaki ilçelerle kıyaslanamayacak kadar az. Bu ilçelerin genel olarak sosyal ve ekonomik faaliyetler olarak düşük seviyede olmaları dernekleşmelerine de yansıyor.
Başkent'teki dernek sayısı, Türkiye genelinde faaliyet gösteren dernek sayısının yüzde 10'unu, oluşturuyor. Uluslararası faaliyet gösteren derneklerin yüzde 30'dan fazlası da Ankara'da bulunuyor. Ankara bu oranla ülke genelinde en çok dernek bulunduran ikinci il durumunda.
Türkiye genelinde, dostluk üzerine faaliyetlerde bulunan derneklerin yüzde 30'a yakını yine Ankara'da faaliyet yürütüyor. Sivil haklar alanında çalışan derneklerin sayısı il içinde düşük oranda kalsa da ülke genelindeki toplam sayının yüzde 10'undan fazla. Dikkatleri çeken bir diğer alan ise öğrenci dernekleri. Öğrenci dernekleri il genelindeki derneklerin yaklaşık olarak yüzde 1'ini, yurt genelindeki öğrenci derneklerinin yüzde 10'unu oluşturuyor.
DERNEKLERİN YÜZDE 27'Sİ ULUSAL DÜZEYDE ÇALIŞIYOR
Ankara'daki derneklerin yüzde 27.8'i ulusal düzeyde çalışıyor. Bu oran dağılım içindeki en büyük paya sahip. İkinci sırayı il genelinde yüzde 25'lik pay ile mahalle/semt düzeyinde çalışan dernekler alıyor. Bu dernekler genel olarak çevrenin düzenlenmesi ve güzelleştirilmesi alanında çalışarak şehirciliğe katkıda bulunuyor. Bu faaliyet alanı STK'ların günlük hayatın içinde en çok fark edildikleri alanlardan birini oluşturuyor. Üçüncü sırayı yüzde 23.5'lik oranla il düzeyinde faaliyet gösteren dernekler alıyor. Çeşitli mesleki dayanışma dernekleri genel olarak bu grup içinde yer alıyor.
İlçe düzeyinde faaliyet gösteren dernekler sıralamada yüzde 12'lik pay ile 4. sırada geliyor. Faaliyet alanını tüm dünya olarak belirlemiş dernekler, Ankara'daki derneklerin içinde yüzde 3'lük bir oran teşkil ediyor. Bu tip dernekler dünya genelinde proje gerçekleştirebilme yetenekleri ile oldukça profesyonel olarak çalışan dernekler.
Son sırayı ise yüzde 2.8'lik bir oran ile bölgesel bazda çalışan dernekler alıyor. Bu dernekler çalışma alanları olarak tek bir coğrafi bölgeyi belirlemiş durumda. Tarım alanında faaliyet gösteren dernekler bu tip çalışma alanı belirleyebiliyor. Faaliyetteki derneklerin büyük bir çoğunluğu hedef kitle olarak tüm insanları belirlemiş.
Yaşlılar, hastalar ve engelliler ile ilgili derneklerin sayısı oldukça az. Kadınlar konusunda faaliyet gösteren dernek sayısının il genelinde az olması da bu konuda toplumun bilinçli bir şekilde örgütlenmediğini gösteriyor. Gençleri hedef kitle olarak belirlemiş dernek sayısı, başka hedef kitleleri olan derneklere nispeten biraz daha fazla. Gençlerle ilgili dernek sayısının bine yakın.
ÇANKAYA EN FAZLA YURT DIŞI YARDIMI ALIYOR
Ankara'da yurt dışından yardım alan dernekler sıralamasında da ilk sırayı 95 yurt dışı yardımı ile Çankaya ilçesi alıyor. İkinci sırada 9 yardım ile Yeni Mahalle bulunuyor. İlk iki sıradaki ilçeler arasındaki bu fark Çankaya ilçesinde yurt dışından yardım almaya yönelik diğer ilçelere oranla daha fazla çalışma yapıldığını gösteriyor. Üçüncü sırada 6 yardım ile Altındağ yer alıyor. Bu ilçeleri sırasıyla Keçiören (3), Sincan (2), Mamak (1) ve Etimesgut (1) izliyor.
Türkiye genelindeki 19 konfederasyondan 10'u Ankara'da bulunuyor. Bu durum, dernek faaliyetlerinde merkezin genel olarak Ankara olarak belirlenmesinden kaynaklanıyor. Ankara'nın başkent olması, bu durumun oluşmasında önemli bir rol oynuyor. Aynı zamanda ülke genelinde faaliyette bulunan 435 federasyondan 89'u da Ankara'da bulunuyor.
Ankara'daki konfederasyonların listesi ise şöyle: Türkiye Sakatlar Konfederasyonu, Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu, Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu, Türk Boyları Konfederasyonu, Eczane Teknisyenleri Konfederasyonu, Özel Sürücü Kursları Konfederasyonu, Avcılık ve Yaban Av Hayatı Koruma Konfederasyonu, Engelliler Konfederasyonu, Gençlik Konfederasyonu, Gözlükçüler ve Optisyenler Konfederasyonu.