Bir parça kımıldanıp içimizdeki yeisi, kabuk bağlamış uçsuz bucaksız hicranları susturmak için umut ile yola koyulmak akıl sahipleri için büyük bir husustur. Her hayat sahibinin her umut yolcusunun kaybedişi, tükenişi; dipsiz kuyularda kaybolmayı kabullenmeden ümide sarılması en kayda değer neticedir. "Davransın ümidin bu ne heybet, Allah'a dayan saye sarıl hikmete ram ol" dizeleri Akif'in bu konuda bizleri haberdar ettiğinin kanıtıdır. Ümitsiz yaşanmayacağını bizlere bu dizelerle cevap vermektedir.
Dünya meşakkatlerinin, elemin kol gezdiği zamanlarda, bu kuvvetli, kuşatıcı hissi, olguyu elden bırakmadan yol katetmek en makul vaziyettir. Bu güzel hasletin vermiş olduğu tohumlar dirayetin, direncin, zinde kalmanın bir emsalidir. Yeise kapılmanın insanı büyük bir kayba sürükleyeceğini tahmin etmek hiç de zor olmayan bir durumdur.
"Ümitvar olunuz şu istikbal inkılap içinde en yüksek gür sada İslamın olacaktır" sözleri Üstadın bize bu konuda öncülük ettiğini gözler önüne sermektedir. Vurgun yediğimiz, hislerimizi körelttiğimiz kendimizi biçare hissettiğimiz ve bittiğini sandığımız o anlar; bir rahmetin bizleri sarıp sarmaladığı anlardır. Zira yeis gibi bedbaht bir kara düşünceye kapılmak büyük zararlara izin vermektir. Akabinde yeisin sonu olmadığını, ona düşenin yenilgiyi kabul ettiğinin ispatıdır.
Yapıcı güzel bir teselliden nasip almak için kendi baharında hazan ağlamadan yolundaki çalık taşlarını, engelleri birbir ortadan kaldırıp, bir avuç da olsa ümide sarılmaktır.
Umuda giden bu yolda bir nebze de olsa teselliyi içimizde arayıp sağlam düşünceler inşa etmekle iç dünyamızın, manevi dünyamızın kuvvetlenmesine zemin hazırlamış oluruz. Gamı, tasayı, ümitsizliği bir yana bırakıp iradeyi taze, canlı tutmak ve herkese ümit kaynağı olmak en esaslı hususiyettir. Ölmüş, kurumuş dediğin ruhu alevlendirmek elimizde olan bir durumdur. Beşeri canlandıran hareketin, hasletin, güzel görmek güzel düşünmek düsturu olduğunu; insanları öldürenin ise yeisin karanlık parçaları olduğunu bilmek de fayda vardır.
"Yaşasın doğruluk! Ölsün ümitsizlik, muhabbet devam etsin" nidaları Üstadın azim gayret, istikbal adına vurgulamak istediği tesirli, yüksek değerli lafızlardır. Çok beyhude, ehemmiyetsiz bir endişeyle, evhamla çok ehemmiyetli, gerekli elmas parçaları feda ettirmenin ne kadar boş bir uğraş olduğunu göstermek için dile gelen bir emsaldir.
Umudun içimizde parlak bir elmas olduğunu ve yerleştiğini, lakin bu duyguyu kaybettiğimiz vakit kıymetsiz, ehemmiyetsiz bir cam parçasına dönüştüğü vakit her şeyin sönük manasız olacağı apaçık ortada olduğu bir vaziyettir. Yaradan ruhumuzun en ince, en derin yerlerinde bu duyguyu tayin edip, ümitvar olmayı bizlere her vakit muvaffak kılsın.