Türkan Uymaz'ın haberi
Türkiye'de uzun yaşamın merkezi diye bilinen Aydın'ın Nazilli ilçesinde yaşlılar için kreş kadar eğlenceli bir merkez açıldı. Nazilli Alzheimer Merkezi'nde unutkanlık nedeniyle ömrün en başına dönen hastalara şefkatle hizmet veriliyor.
"Yaş otuz beş; yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün..." Cahit Sıtkı Tarancı'nın severek okuduğumuz 'Otuz Beş Yaş' şiiri Nazillililer için geçerli değil. Zira orada yaşayanlar yüz yirmisine merdiven dayıyor! Kübra nine, 102 yaşında torununun torununun çocuğunu görmüş dünya gözüyle. Neşeli halini bir görseniz... "Eşeğimi kaybederim neşemi kaybetmem." deyip gülücükler dağıtıyor sürekli. Mehmet dede ise 104 yaşında, seksen yıl çalışmış. Ona göre mutluluğunun sırrı lokum. O yaşta nasıl yiyor, şeker hastasıdır diye düşünmeyin! Mehmet dede, bu yaşında her gün avuç dolusu lokumu afiyetle yiyor. Şerife nine ise Kübra nineyle yaşıt. Ne sorarsanız sorun, size bir Ege türküsüyle cevap veriyor: "Eğil kavağım eğil / Bu eller bizim değil / Yar üstüne yar sevmiş/ Serçe parmağım değil!" Şerife nine bir de yaşlıların başkanı. Nerede bu yaşlılar, nerenin başkanı derseniz... Nazilli Alzheimer Merkezi'nin...
Kübra ve Şerife nineyle Mehmet dede, Nazilli'de açılan Alzheimer Merkezi'ndeki yaşlılardan sadece üçü. Buradakilerin hiçbirinin fiziksel ve ruhsal rahatsızlığı yok. Onların tek sorunu; unutkanlık. Modern tıpta buna 'Demans' adı veriliyor. Demans, yaşlılıkta ortaya çıkan organik bir rahatsızlık. Beynin fonksiyonlarını yitirmesiyle unutkanlık başlıyor. Çocukluk dönemini andıran süreç, yaşlıların ihtiyaçlarını karşılama yeteneğini kaybettiriyor. Yani çocukluğa yolun başına dönüş başlıyor. 'Demans'ın sebebiyle ilgili çok net bir bilgi yok. Ama tahminlere göre, okuma yazma bilmeyenlerde daha sık görülüyor. Orta yaş döneminde geçirilen depresyonun tetiklediği konusunda bir dizi belirtiler var. B12 vitamini eksikliği, unutkanlığa sebep olurken giderilince ortadan kalkıyor. Sebebi ne olursa olsun, bu hastalık sinsice ilerliyor. Alzheimer hastalığı, demansın farklı bir bunama çeşidi. Hastalığı ortadan kaldırmak mümkün değil, sadece geciktirmeye yardımcı tedavi yöntemleri uygulanabiliyor.
Alzheimer Hastaları ve Aileleri İçin Buluşma ve Danışmanlık Merkezi, Nazilli Belediyesi ile Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji bölümü işbirliğiyle 4 Nisan'da açıldı. Merkez, Nazilli'de Sümer park rekreasyon alanında doğal bir mekanda konumlandırılmış. Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Tufan, böyle bir merkez açmak için Nazilli'yi seçmelerinin doğru karar olduğunu belirtiyor. Çünkü Nazilli gerontolojik araştırmalara göre, Türkiye'nin en uzun yaşam merkezi. Türkiye'de ortalama yaşam süresi 70 yıl olduğu halde 111 bin nüfuslu ilçenin yüzde 12'si 80 yaşın üzerinde, 4.800 kişi ise alzheimer hastası. Üstelik bu rakam Sağlık Bakanlığı'ndan ilaç yazılanlar, ilaç kullanmayanların sayısı bilinmiyor. Geçtiğimiz günlerde yaşlılara kapılarını açan Alzheimer Merkezi, üç yıllık yoğun bir çalışmanın ürünü. Hasta ailesinin yükünü hafifletiyor. Burayı kreş gibi düşünebilirsiniz. Yakınları hastayı, sabah saat 08.30'da bırakıp 17.30'da alabiliyor. Bu süre zarfında kendine zaman ayırıp işleriyle ilgileniyor. Merkezin, kendi imkânlarıyla gelemeyen hastalar için servis hizmeti var. Yaşlıların fiziksel ve ruhsal sağlıklarını koruyabilmeleri, toplumda değer gördüklerini hissedebilmeleri için bire bir ilgileniliyor.
Hayır duaları her şeye bedel
Damdan düşenin derdini damdan düşen bilir. Demans hastasıyla ilgilenen uzmansa ve birine bakmak durumunda kaldıysa hastanın ve yakınlarının halini daha iyi anlıyor. Bu nedenle merkez, hastalıkla iç içe olanlarla bilgi alışverişi yapıyor. Projenin mimarı Prof. Dr. İsmail Tufan ile birlikte on kişi sürekli hizmet veriyor. Böylesine ağır bir sorumluluğu üstlenip eğitimini bile almışlar. Uğur İnç ve Fehmi Kandar, beden eğitimi öğretmeni; yaşlıların fiziksel gelişimleri için spor yaptırıyorlar. Serap Işık, Nursel Çaylı, Aysel Kılınç ve Şükran Kahveci ise hasta refakatçileri. Engin Tulumbacı, acil tıp teknisyeni. Acil durumlara karşı her an nöbette. Hepsinin kanaati ise yaşlıların hayır dualarını almanın her şeye bedel olduğu.
Yaşlılık yaşanmaya değer!
Geçen yıl mart ayında Nazilli'de kurulan Türkiye İleri Yaşlılık Araştırma ve Koordinasyon Merkezi (TİYAM), şimdi de asırlık ömürleri mercek altına alıyor. TİYAM Koordinatörü Sultan Kılıç, yaşı 90 ve üzerindeki yaşlıların yaşam kalitesini yükseltmek ve toplumdan soyutlanmalarına engel olmak için çalışmalar yapıyor. 'Yaşlılık yaşanmaya değer' diyerek toplumdaki olumsuz yaşlı insan görüntülerini değiştirmeye çalışıyor. Alzheimer Merkezi TİYAM'ın bütün çalışmalarına Nazilli Belediye Başkanı Haluk Alıcık destek veriyor. Alıcık; "Yaşlılar bizim baş tacımız, bir gün hepimiz onların yerinde olacağız. İlçemize katkılarından dolayı İsmail Hocamız ve ekibine teşekkür borçluyuz." diyor.
Evinizde alzheimer hastası varsa...
Alzheimer ya da demans hastasını zihinsel ve fiziksel fonksiyonlarını yitirmiş hastalar olarak görmeyin. Onunla sağlıklı bir insanla konuşur gibi konuşun. Grip hastasından farkı yokmuş gibi davranın. İhtiyaçlarını, söylemek istediklerini sabırla dinleyin. Birçok konuda kendisini ifade edemeyecek, etse de bulunduğu hastalığın evresine göre agresif olacaktır. İnsanı bıktıracak derecede konuşur ancak sabırla başa çıkabilirsiniz. Hastalığın belirtilerini öğrenin. Bilirseniz ne derece sabır gerektirdiğini de bilebilirsiniz. Hasta kendini bulunduğu yerde kaybeder. Kızını tanıyamaz. İki odalı evi vardır, neredeyim der. Ocağı açık unutup çekip gider. Dışarı çıkar. Adını unutur, kimliğini bilmez. Çıkıp gittiği zaman korkmayın. Geri gelir diye düşünmeyin. Arkasından gidin. Bir daha geri gelemez çünkü yolu bilemez. Mümkün olduğunca yalnız bırakmayın.
Zaman