Milli Eğitim Bakanlığı, Yüksek Öğretim Kurulu, ÖSYM Başkanlığı, Yükseköğretim Kalite Kurulu ve üniversitelerin 2021 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapan Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, eğitimin, her zaman kalkınmanın en önemli unsurlarından biri olduğunu ifade etti.
Toplumun tüm kesimlerini içine alan örgün ve yaygın eğitim ve öğretim hizmetlerini yürütebilmek için program bütçeye göre hazırlanan eğitim bütçesinin 211 milyar 993 milyon 156 bin lira olarak belirlendiğini bildiren Selçuk, bu rakamın 2021 yılı merkezi yönetim bütçesinin yüzde 15,7'sini oluşturduğunu söyledi.
MEB'in 2021 yılı bütçesinin Program Bütçe'ye göre hazırlandığın aktaran Selçuk, "Sınırlı kaynakların, topluma en yüksek faydayı sağlayacak programlara tahsis edilmesi gerçeğinden hareketle Bakanlığımız faaliyetleri, engellilerin toplumsal hayata katılımı ve özel eğitim, hayat boyu öğrenme, ortaöğretim, ölçme, seçme ve yerleştirme, temel eğitim, uluslararası eğitim iş birlikleri ve yurtdışı eğitim ve yönetim ve destek programlarına ayrılmıştır." bilgisini paylaştı.
Bakan Selçuk, Engellilerin Toplumsal Hayata Katılımı ve Özel Eğitim Programı'na 7 milyar 568 milyon 630 bin lira, Hayat Boyu Öğrenme Programı'na 3 milyar 24 milyon 407 bin lira, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Programı'na 69 milyon 132 bin lira, Ortaöğretim Programı'na 42 milyar 478 milyon 310 bin lira, Temel Eğitim Programı'na 80 milyar 809 milyon 296 bin lira, Uluslararası Eğitim İş Birlikleri ve Yurtdışı Eğitim Programı'na 1 milyar 645 milyon 282 bin lira, Yönetim ve Destek Programı'na ise 11 milyar 325 milyon 177 bin lira ödenek ayrıldığını belirtti.
2021 Program Bütçesinde 67 performans göstergesi ile programların yıllık belirlenen ölçülebilir hedeflerle takip edileceğini vurgulayan Selçuk, "Tekli eğitime geçiş ve okul öncesi eğitim hedefimiz, uzaktan eğitim, okullardaki deprem güçlendirme faaliyetleri ve meslek liselerinin atölye altyapısı gibi özel önem verdiğimiz alanlar için Milli Eğitim Bakanlığı yatırım bütçesini, 5,8 milyar liradan yüzde 94 artırarak 11,3 milyar liraya çıkartıyoruz." dedi.
2021 yılı bütçesinden öğrencilere doğrudan nakdi ve ayni olarak önemli destekler sağlamayı sürdüreceklerine dikkati çeken Selçuk, bu kapsamda tahsis edilen ödenek tutarının 30,1 milyar lira olduğunu, 2 milyon öğrencinin faydalandığı burs ve öğrenim kredisi için 13,9 milyar lira, 1 milyon 256 bin öğrencinin faydalandığı taşımalı eğitim ve yemek yardım programı için 5,5 milyar lira, 411 bin engelli çocuğun faydalanacağı eğitim programları için yaklaşık 4,8 milyar lira, öğrencilere destekleme ve yetiştirme kursu çerçevesinde 1,9 milyar lira, pansiyonlarda barınan 328 bin öğrenciye barınma desteği olarak 1,3 milyar lira, ücretsiz kitap dağıtımı için 1 milyar lira, özel okul desteği kapsamında 891 milyon lira, üniversitelerde uygulanan harç desteği kapsamında 763 milyon lira destek verileceğini açıkladı.
Salgın döneminde uzaktan eğitim
Bakan Selçuk, tüm dünyayı ve ülkeyi etkisi altına alan Kovid-19 salgını ile birlikte uzaktan eğitim sürecini başlatarak hayati önlemlerden birini uygulamaya koyduklarını anlattı.
Uzaktan eğitim sürecinde TRT EBA İlkokul, TRT EBA Ortaokul ve TRT EBA Lise TV kanalları üzerinden uzaktan eğitim içeriklerini ve ders anlatım videolarını öğrencilerle buluşturduklarını belirten Selçuk, bu süreçteki eğitim faaliyetlerine ilişkin şu bilgileri verdi:
"Aynı dönemde belli başlı ülkeler, öğrencilerine sadece işlenecek konularla ilgili mail göndermekle yetindi. Bu süreçte ortaya çıkan öğrenme kayıplarını en aza indirmek amacıyla her seviyede Telafi Öğretim Programları'nı hazırladık. Salgın nedeniyle uzunca bir süre gerek aile ortamı gerek sosyal medyada salgın ve salgının etkileri ile ilgili uyaranlara maruz kalan öğrencilerin yeniden okula başladıklarında olağan düzenlerine dönmeleri için Okuldayım Güvendeyim-Çocuk ve Gençler İçin Uyum Etkinlikleri kitapçığı hazırladık. Çalışmalarımız bu kapsamda artarak ve çeşitlenerek devam etmektedir."
Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun değerlendirmeleri doğrultusunda çocukların faydasını önceleyerek okullarda yüz yüze eğitime aşamalı geçişi başlattıklarını hatırlatan Selçuk, "Ülkemizle benzer özellikler gösteren ülkelerde tüm okullar tam zamanlı ve tüm seviyelerde açılırken biz kontrollü ve aşamalı bir geçişi tercih ettik." ifadesini kullandı.
Yüz yüze eğitime başlayan öğrencilerin haftanın 2 gününde okullarına devam ettiğini dile getiren Selçuk, sınıf mevcutlarını Bilim Kurulunun tavsiye kararları doğrultusunda gruplara ayırarak azalttıklarını, ayrıca ders sürelerinde yaptıkları düzenleme ile çocukların okulda kalış sürelerini de kısalttıklarını vurguladı.
Okullarda Kovid-19 tedbir ve takip ekipleri oluşturduklarını ve öğretmenlerin salgın tedbirleri konusunda eğitimlerini tamamladıklarını aktaran Selçuk, Eğitim Kurumlarında Hijyen Şartlarının Geliştirilmesi ve Enfeksiyonu Önleme Kontrol Kılavuzu'nu hazırladıklarını aktardı.
Bilgisayar ve internet erişimi konusunda desteğe ihtiyacı olan öğrenciler için Türkiye genelinde 13 bin 304 EBA Destek Merkezi, 127 mobil EBA Destek Noktası oluşturduklarını bildiren Selçuk, EBA Destek Noktalarının sayılarının hızla artmaya devam ettiğini söyledi.
Bakanlık olarak ilk aşamada ihtiyaç sahibi öğrenciler arasından, ailesinin gelir düzeyi, eğitim çağındaki kardeş sayısı, yüz yüze eğitime devam etme durumu, özel eğitim gereksinim halleri gibi hususlarda resmi veriler üzerinden yaptıkları sıralamalar doğrultusunda 500 bin öğrenciye tablet bilgisayar ulaştırdıklarını hatırlatan Selçuk, ayrıca yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, kamu ve özel sektör kuruluşları ile sivil inisiyatifler tarafından sunulan ayni ve nakdi bilgisayar desteklerinin de öncelikli ihtiyaç sahibi öğrencilere hızla ulaşabilmesi için de aynı stratejiyle çalışmalar yürüttüklerini ifade etti.
Türkiye'deki öğretmen profili
Bakan Selçuk, resmi eğitim kurumlarında görev yapan 974 bin 837 öğretmenin bulunduğunu, hükümetleri döneminde atanan öğretmen sayısının, mevcut resmi öğretmen sayısının yüzde 71'ine karşılık geldiğini dile getirdi.
40 yaş ve altındaki öğretmen sayısının toplam öğretmen sayısının yüzde 62'sine tekabül ettiğinin altını çizen Ziya Selçuk, şu bilgileri paylaştı:
"Öğretmen başına düşen öğrenci sayımız, ilköğretimde 16'ya, ortaöğretimde de 11'e düşmüştür. Ülkemizin tüm coğrafi bölgelerindeki öğretmen doluluk oranları birbirine yakın bir seviyeye yükseltilmiştir. Norm kadro doluluk oranları Doğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 95, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yüzde 93, ülke genelinde ise yüzde 92 seviyesindedir.
Öğretmenlerimizin mali ve sosyal haklarında önemli iyileştirmeler yapılmış ve 1 Temmuz 2020 itibarıyla Bakanlığımız bünyesinde göreve yeni başlayan 9. derece 1. kademedeki bir öğretmenimizin maaşı 4369 lira, ek ders ücretinin saati net 18,22 lira olmuştur. Ayrıca, tüm öğretmenlere, her eğitim ve öğretim yılı başında eğitim ve öğretime hazırlık ödeneği verilmektedir. 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında öğretmenlerimize 1210 lira ödenmiştir.
Bakanlığımızın üst yönetimine ilişkin hizmetler, yardımcı hizmetler, hukuki danışmanlık ve muhakemat hizmetleri, idari ve mali hizmetler, danışma ve denetim faaliyetleri ile insan kaynakları yönetimine 2021 yılı bütçemizin Yönetim ve Destek Programına 11 milyar 325 milyon 177 bin TL kaynak ayrılmıştır."
5 milyon kullanıcıya hizmet sunan yeni teknoloji
Milli Eğitim Bakanı Selçuk, dijital eğitim platformu Eğitim Bilişim Ağı'nın (EBA), gelişen teknolojiyle uyumlu şekilde ve 2023 Eğitim Vizyonu hedefleri doğrultusunda tamamen yenilendiğini belirterek, Türkiye Güvenli Okullaşma ve Uzaktan Eğitim Projesi ile aynı anda 5 milyon kullanıcıya hizmet sunabilmeyi, sunulan elektronik içeriklerin miktarını, kalitesini, işlevselliğini ve içerik üretim altyapılarını önemli ölçüde artırmayı planladıklarını bildirdi.
Mesleki ve teknik eğitimi tercih edip yerleşen öğrenci sayısının yüzde 63 arttığı bilgisini veren Selçuk, öğretmenlerin yüzde 85'ine yeni teknolojiler ve sistemler konusunda eğitim imkanı sağladıklarını söyledi.
2019-2020 eğitim ve öğretim yılının temasının mesleki ve teknik eğitimde "patent, faydalı model, marka ve tasarım yılı" olarak belirlendiğini hatırlatan Selçuk, "Bu kapsamda şu ana kadar 142 patent, faydalı model, tasarım ve marka tescili alındı. Ayrıca 66 patent, 85 faydalı model, 197 tasarım ve 260 marka olmak üzere toplam 608 tescil başvurusu değerlendirilme aşamasındadır." diye konuştu.
Kovid-19 salgını sürecinde mesleki ve teknik eğitimin öneminin daha da ön plana çıktığına dikkati çeken Selçuk, şöyle devam etti:
"Bugüne kadar okullarda 6 milyon litre yüzey temizleyici, 800 bin litre el dezenfektanı, 30 bin litre kolonya, 60 milyon adet cerrahi maske, 15 bin N95 maske, 1 milyonun üzerinde yüz koruyucu siperlik ve 35 bin tek kullanımlık çatal-bıçak üretimi yapılmıştır. Ayrıca salgın sürecinde ihtiyaç duyulan diğer ürünlerin üretilmesini sağlamak amacıyla altyapısı güçlü meslek liselerimizde Ar-Ge merkezleri kurduk. Bu merkezlerde kısa sürede cerrahi maske makinesinden solunum cihazına, UVC hava sterilizasyon cihazından, N95 standardında maske makinesine, video laringoskop cihazından izole numune alma ünitesine, temassız kızılötesi (IR) termometre cihazından yoğun bakım yatağına kadar çok sayıda ürün üretilmiş ve sağlık kuruluşlarına teslim edilmiştir."
Türkiye genelinde 2019'da 28 ilde 52 özel eğitim anaokulu bulunduğunu, artık tüm illerde bu okulları açtıklarını kaydeden Selçuk, "21 Eylül 2020 itibarıyla 81 ilimizde en az bir özel eğitim anaokulu hizmet vermeye başladı. Diğer taraftan bazı illerimizde ihtiyaca göre birden fazla anaokulu açtık. Toplamda tüm illerimizde özel eğitim anaokulu sayımız 110'a çıktı. Ayrıca 76 ilde hizmet veren özel eğitim anasınıfı uygulamasını da 81 ile çıkarttık. Böylece özel eğitim anaokulu ve özel eğitim anasınıfı olmayan ilimiz kalmamış oldu." dedi.
Özel eğitim meslek okulu sayısının da 81 ilde 175'e çıktığını bildiren Selçuk, ayrıca yeni standartlarda destek eğitim odası 600'e çıkardıklarını aktardı.
Bakan Selçuk, özel yetenekli bireylerin eğitimi için çalışmaların devam ettiğini söyledi.
Bu kapsamda 2020'de 16 bilim ve sanat merkezini (BİLSEM) öğrencilerin hizmetine sunduklarını ifade eden Selçuk, "Toplamda 182 bilim ve sanat merkezimizde 63 bin 95 özel yetenekli öğrencimiz bu eğitim hizmetinden yararlanmaktadır." bilgisini verdi.
BİLSEM'leri güçlendirmek için önemli yatırımlar yaptıklarını anlatan Selçuk, "Bu kapsamda 2020 yılının sonuna kadar 182 BİLSEM'in tamamında 1000 kitaptan oluşan özel bir kütüphane kuruyoruz. Ayrıca BİLSEM'lere yine bu kapsamda ilave laboratuvarlar ile tasarım ve beceri atölyeleri kuruyoruz. 2020 yılında BİLSEM'lerde 168 yeni tasarım ve beceri atölyesi kurduk. 2020 yılının sonuna kadar bu iki destek paketini tamamlamış olacağız." diye konuştu.
Özel okullaşma oranları
Selçuk, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılı itibarıyla tüm eğitim kademelerinde 14 bin 617 özel okul bulunduğunu belirterek, "2019-2020 eğitim ve öğretim yılında açık öğretim öğrencileri hariç tüm özel okullarda kayıtlı öğrencilerin toplam öğrenci sayısına oranı yüzde 8,8'e ulaşmıştır. Örgün eğitim içerisindeki özel okul sayılarının toplam okul sayısına oranı ise yüzde 20,2'dir." dedi.
Eğitim sürecinin önemli boyutlarından birinin de ölçme ve değerlendirme olduğunu vurgulayan Selçuk, şöyle devam etti:
"Bakanlık olarak 'ölçmek için öğrenmek yerine öğrenmek için ölçmek' felsefesine uygun bir yapı oluşturuyoruz. Bakanlık olarak ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemine sahip olması için adım attık ve her iki belgeyi de aldık. Çocuklarımızın izlenmesi, değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve yönlendirilmesi amacıyla her çocuk için bir e-portfolyo oluşturduk. Tüm alanlarda ve eğitim kademelerinde, öğrencilerimizin her düzeydeki yeterliliklerinin belirlenmesi, izlenmesi ve desteklenmesi için etkin bir ölçme ve değerlendirme sistemi uygulanabilmesi için 2021 yılı bütçemizde Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Programı'na 69 milyon 132 bin lira kaynak ayrılmıştır. OECD üyesi ülkeler ve diğer katılımcı ülkelerdeki zorunlu eğitimi bitiren öğrencilerin modern toplumda yerlerini alabilmeleri için gereken temel bilgi ve becerilere ne ölçüde sahip olduklarını ölçmeyi hedefleyen PISA 2018 uygulamasında matematik, fen ve okuma becerileri alanlarının üçünde de manidar bir artış sağladık."
"Türkiye Maarif Vakfı 104 ülke ile resmi temas sağladı"
Ziya Selçuk, eğitim ve öğretim alanında diğer ülke ve uluslararası kuruluşlarla yapılan iş birliği çalışmaları ve yurt dışında yaşayan vatandaşlara yönelik 2021 yılı bütçesinde Uluslararası Eğitim İş Birlikleri ve Yurtdışı Eğitim Programı'na 1 milyar 645 milyon 282 bin lira kaynak ayrıldığını bildirdi.
Türkiye Maarif Vakfının çalışmalarına ilişkin de bilgiler veren Selçuk, "104 ülke ile resmi temas sağlamış, 67 ülkede faaliyet göstererek 52 ülkede temsilcilik açmıştır. Vakıf, 42 ülkede 11 eğitim merkezi, 1 üniversite, 328 okul ve 42 yurt ile eğitim ve öğretim hizmetlerini sürdürmektedir. " bilgisini paylaştı.
"Sayıştay raporları detaylı inceleniyor"
Sayıştay denetim raporunda yer alan bulguların Bakanlığı tarafından detaylı bir şekilde incelendiğini dile getiren Selçuk, "Bulgularda belirtilen sorunların çözümü için bulgularda yer verilen öneriler dikkate alınmakta, benzer sorunların yaşanmaması için de gerekli tedbirler alınmaktadır." diye konuştu.
Milli Eğitim Bakanı Selçuk, Sayıştay denetim raporlarında yer alan "muhasebe birimi dışında, yetkisiz kişiler tarafından bankalarda hesap açılması, bu hesaplarda izlenen gelir ve giderlerin bakanlığın muhasebe sistemine ve yönetim dönemi hesabına dahil edilmemesi" bulgusu ve "bakanlık bütçesine dahil edilmesi gereken gelir ve giderlerin bakanlıkça çıkarılan yönetmelik, yönerge ve esaslara dayanılarak özel hesaplar şeklinde yönetilmesi" bulgularına ilişkin Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığınca gerekli inceleme ve soruşturmalar sonucunda İnceleme Raporu oluşturulduğunu kaydetti. Ziya Selçuk, "Okul ve kurumlar adına tüm bankalarda açık bulunan hesapların bağlı bulundukları milli eğitim müdürlüklerince tespit edilmesi, yasal dayanağı bulunmayan hesapların kapatılarak hazineye gelir kaydedilmesi ve özel hesapların yürürlükte bulunan mali mevzuat hükümleri kapsamında amacına uygun kullanımı sağlanmıştır." bilgisini verdi.
Raporda ayrıca yer alan "destekleme ve yetiştirme kurslarının temel amacından uzaklaşması ve bu kurslar için ayrılan kaynağın sürekli artması" bulgusunda belirtilen hususlar ve çözüm önerileri de dikkate alınarak Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi'nin 24 Ekim'de güncellendiğini ve bulguda yer verilen sorunların ortadan kaldırıldığını aktaran Selçuk, diğer yandan "şirketler ile yapılan protokollerden elde edilen gelirler ile bu gelirlerden yapılan harcamaların bakanlık bütçesine dahil edilmemesi" başlıklı bulguya ilişkin 8 Haziran tarihli ve 7591309 sayılı Onay ile MEB Logolu Kredi Kartları hesabı üzerinden gerçekleşecek iş ve işlemlerin disipline edilmesinin sağlandığını bildirdi.
Bakan Selçuk, yeni dönem bütçe harcamalarına ilişkin şu bilgileri verdi:
"Eğitim alanında gerçekleştireceğimiz faaliyetler için 103 milyar 376 milyon 777 bin lira personel giderleri, 16 milyar 348 milyon 832 bin lira sosyal güvenlik kurumuna devlet primi giderleri, 11 milyar 656 milyon 741 bin lira mal ve hizmet alım giderlerinde kullanılmak üzere cari harcamalar, 4 milyar 199 milyon 31 bin lira devlet parasız yatılı öğrencileri, burslar ile diğer cari transferler, 11 milyar 301 milyon 160 bin lira sermaye giderleri, 37 milyon 693 bin lira sermaye transferleri olmak üzere toplam 146 milyar 920 milyon 234 bin lira Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine tahsis edilmiştir. Bununla birlikte 45 milyar 395 milyon 788 bin lira Yüksek Öğretim Kurulu, Yükseköğretim Kalite Kurulu ve üniversitelerin bütçesi, 643 milyon 549 bin lira Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı bütçesi, 19 milyar 33 milyon 585 bin TL’si Yükseköğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu bütçesi olmak üzere toplam eğitim bütçemiz 211 milyar 993 milyon 156 bin TL olarak öngörülmüştür. Ayrıca ilköğretim öğrencilerinin ücretsiz ders kitabı giderleri, taşımalı ilköğretim/ortaöğretim uygulaması kapsamında öğle yemeği giderleri ve özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilerin taşıma giderleri için toplam 2 milyar 957 milyon lira kaynak da Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan karşılanacaktır."
Milli Eğitim Bakanı Selçuk, eğitimin, ülkenin yarınını şekillendiren en önemli unsur ve insana dair yapılacak yatırımların en değerlisi olduğunu vurgulayarak, "Hükümetimiz bu bilinçle hareket etmekte, eğitim alanına yönelik yatırımlarını bilimsel ve pedagojik gelişmelerle koşut bir şekilde sürdürmektedir. Milli Eğitim Bakanı olarak şahsım, eğitim camiamız ve milletimiz adına, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere bu sürece katkısı olan ve bize destek veren herkese teşekkür ediyorum. Eğitimin ortak memleket meselesi olarak görülüp bu desteğin sürdürülmesi önemlidir. Komisyonumuzun da bu desteği vereceğine olan inancım tamdır." diyerek sözlerini tamamlandı.
AA