Yemen'de, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin desteklediği hükümet güçleri ile İran destekli Husiler arasında yaklaşık dört yıldır devam eden iç savaş nedeniyle böbrek yetmezliği olan hastalar, ilaç ve bakım eksikliğinden dolayı ciddi acılar çekiyor.
Savaş nedeniyle Yemen’de diyaliz merkezleri ayakta kalma mücadelesi veriyor. Böbrek yetmezliği olan hastalar gün geçtikçe acılar içinde hayati tehlikeleri daha fazla artıyor. Böbrek hastalarının birçoğu, sürekli diyalize girme ya da böbrek nakli konusunda zorluk çekiyor, Yemen'deki sağlık durumu çökmüş durumda ve nüfusun çoğu ekonomik engellerden muzdarip.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) konuyla ilgili en güncel istatistik verilerine göre, diyaliz hizmeti veren, sayıları 28'i bulan ve milyonlarca Yemenliye hizmet sunması gereken sağlık merkezlerinin yarısı kapalı. Halen açık olan merkezlerde ise gerekli malzemeler hızla tükeniyor, bu da hastalara kesintisiz ve eksiksiz tedavi sunma imkanını olumsuz etkiliyor.
İstatistik verilerine göre, böbrek hastaları, diyaliz makinesine bağlı tedavisi sırasında geçirmeleri gereken sürenin ancak yarısından faydalanabiliyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin desteklediği hükümet güçleri ile İran destekli Husiler arasında devam eden savaş, Yemen'de kolera, difteri ve kanser de dahil salgın hastalıkların yayılmasına da neden oldu.
Diyaliz tedavisi sayısını azaltma
Böbrek yetmezliği hastalarının birçoğu, diyaliz tedavisi için onlarca kilometre yol katederken, bazıları da yol masraflarından ve yorgunluğundan kurtulmak, sürekli tedavi olmak için bu hizmeti veren sağlık merkezlerinin yakınında ikamet etmek zorunda kalıyor.
Diyaliz hizmeti veren sağlık merkezlerinin yetersizliği nedeniyle, halihazırda çalışan diyaliz merkezleri haftada 3 kere tedavi görmesi gereken hastaların tedavi sayısını 2'ye veya bire düşürmek zorunda kalıyor.
Bu merkezlerin bir kısmı, uluslararası kuruluşlara, söz konusu tesislerin durması halinde ölüm riskiyle karşılaşacak hastalara hizmet etmeye devam etmek için diyaliz merkezlerinin tıbbi ihtiyaçlarını hızlı bir şekilde temin etmeleri yönünde acil çağrıda bulundu.
Diyaliz merkezlerinde gerekli malzemeler hızla tükeniyor
Böbrek yetmezliğinden muzdarip olan 40 yaşlarındaki Yemenli kadın Hunud İbrahim, "Beş yıldan beri böbrek yetmezliği ve yaşadığım farklı rahatsızlıklardan dolayı büyük acılar çekiyorum." dedi.
Hacce ilinde ikamet eden İbrahim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evinden 200 kilometreden fazla bir mesafede uzakta olan Hudeyde ilindeki diyaliz merkezine gelmek zorunda kaldığını, haftada 3 defa ihtiyacı olmasına rağmen bir iki kez diyaliz merkezine gelebildiğini söyledi. İbrahim, kendisi gibi birçok hastanın da bu zorlukları ve bu acıları çektiğini ifade etti.
Hudeyde ilindeki Es-Sevra Hastanesi Böbrek Diyaliz Merkezi Müdürü Eyman Kemal de merkezdeki gerekli malzemelerin hızla tükendiğini belirterek, bu sorunun giderilmesi için Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurumlara ilettiklerini belirtti.
Hastalar yoksulluk nedeniyle tedavi merkezine gidemiyor
Yaşanan iç savaş sonucu yoksulluğun ciddi boyutlarda yayıldığı Yemen'de böbrek yetmezliği yaşayan hastaların çoğunun tedavi görmeye gidecek fiziksel kuvvete veya yol masrafını karşılayacak maddi güce sahip değil.
Sevra Hastanesi Böbrek Diyaliz Merkezinde teknisyen olan çalışan İbrahim eş-Şehari böbrek yetmezliği hastalarının ıstırapları ciddi boyutlara ulaştığını ve yaşadıkları trajedinin anlatılamaz bir hale ulaştığını söyledi.
Bazı hastaların yoksulluk nedeniyle tedavi merkezine gelemediklerini dile getiren Şehari, bazılarının ise merkeze ulaşmak için testler, tedaviler ve ulaşım masrafları nedeniyle büyük miktarda para harcadığını ve bu nedenle de yoksulluğa ulaştığını dile getirdi.
Şehari, böbrek yetmezliği hastalarına tedavi sunabilmeleri için uluslararası kuruluşlara acil yardım çağrısında bulundu.
Yemen’de yaşanan iç savaştan dolayı ülkedeki sağlık kurumları çok kısıtlı imkanlarla hizmet veriyor.
Başkent Sana, Taiz, Aden ve Hudeyde şehirlerinde Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından 2014 yılında tesis edilen 60 üniteli Diyaliz Merkezleri iç savaş sürecinde de hizmet vermeye devam ediyor.
AA