Yapılması istenenlerle yaptıklarımızın ve yapmak istediklerimizin sağlaması, duruş noktamızı tespit bakımından oldukça önemli. Hesaba çekilmeden önce kendimizi hesaba çekmek, kendi gerçeklerimizi hakikat kriterleriyle yüzleştirmek demek. Bir gün mutlaka gerçekleşeceği kesin hesaba çekilme vakasını sık temrinlerle şimdiden yapıyor olmak, sonuçta karşılaşılacak sorgulamanın yükünü hafifletme bakımından en kazandırıcı müdahale. Ağlanacaksa şimdiden ağlama, tövbe edilecekse şimdiden istiğfara kapanma rahmetin sunduğu altın fırsatlar.
Hakikatin birinci kriteri ihlas. İhlas, yapılan her işi, hem niyet hem de amel döneminde sadece ve sadece Allah rızası için yapıyor olmak. Baki olanı, fani olana tercih iradesi. Riyadan, gösterişten, bilinmek isteğinden, duyulmak tutkusundan, insanların teveccühünü talep arzusundan arınarak, O'nun huzurunda olunduğu şuurunu sabitleştirme gayreti. Değer vermeyi, Allah'ın verdiği değerler mizanında tartabilme becerisi. Bana O'nun hoşnutluğu yeter, beni sadece O'nun hoşnutluğu yeter diyerek, başkalarına müracaattan kurtulma, gayra esaretten azat olma kıvamını elde etme seçkinliği. (Bilenler için bir hatırlatma: İhlas Risalesi'yle en az on beş günde bir yüzleşmek gerekir.)
Hakikatin diğer kriteri, ömür sermayeni nerelerde harcadın, nelerin peşinde tükettin sorularına verilecek olumlu ya da olumsuz ama doğru cevapların envanteri. Rabbinin, sana lütfettiği her günkü yirmi dört altından kaçını O'nun uğruna, kaçını nefsinin hesabına harcadın? Kılman gereken beş vakit namazı, O'nun emrettiği ölçüde, O'nun istediği keyfiyette eda edebildin mi? Namaz senin için hangi seviyede bir miraç oldu da sen namazının koruculuğuna dehalet ile bütün kötülüklerden, bütün çirkinliklerden korunabildin? ( Herkes için bir not: Sözün burasında, oruç, zekat, hac ve diğer ibadetlerle de yüzleşmek lazımdır.)
Ölümle irtibatın ne durumdaydı? Her an ölme ihtimalini sen bütün ömründe kaç kere hatırladın? Ölümü ve ölüm meleğini ne kadar sevebildin? Rabbine kavuşma arzusu, aşkı, iştiyakı günde kaç kere burnunun kemiğini sızlattı, hasret seni günde kaç kere ağlattı? Seni ellerinden tutup kendine çekmeye çalışan dünyeviliğe, kaç kere sırtını dönüp kaçmaya çalıştın ve gömleğin arkadan yırtıldı da bu senin Rabbinle arandaki bağlılığı iffet gibi koruduğuna şahitlik etti? Nefsinin sınırı aşan talepleri karşısında, ruhunun mahbesinde zincire vurulmayı yeğleyebildi mi hiç duaların? Şahlığı, terkleri terk gedalığında aramayı düşündün mü hiç?
Hakikatin bir diğer kriteri, müknet/iktidar sorgulaması. "Onlara, yeryüzünde müknet/hakimiyet/iktidar verdiğimizde, namazlarını dosdoğru kılarlar, zekatlarını tastamam verirler, iyilikleri yaymayı kendilerine iş edinirler, kötülüklerden sakınır ve sakındırırlar" (22/ 41) ayetinin ifade ettiği anlam çeşitliliği ve anlam yoğunluğu sende ne oranda gerçekleşti ve kazandığın önceki ve öncelikli değerlerin müknet sonrası dönemde ne kadarı varlığını sürdürebildi, ne kadarı hayatının hayatı olma mevkiini koruyabildi?
Mal-mülk ve iktidar meşgalesi, mücadelesi, seni, namazında kısıtlamaya götürüyorsa işin bitik demektir. Müknet seni zekattan alıkoyuyorsa, müknet seni haram kazanca itiyor ya da haksız kazançların tümüyle mücadeleden elini gevşetiyorsa, durumun hiç de iyi, hiç de iç açıcı değil demektir. Müknet, iyiyi emretmene, kötüden menetmene engel teşkil etmeye başlamışsa, bu hal senin "salahat kanunu"nu (21/105) aşındırdığının, devre dışı bıraktığının işaretidir. Yani, veraset hakkını yitirdiğinin, elindeki bütün imkânları bir bir kaybetme vetiresine girdiğinin habercisidir. Baksan görürsün: Yüzleşme notun da kırıktır senin...
Bugün