Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) tarafından hazırlanan raporda, Türkiye'nin son yıllarda ortaya koymuş olduğu ulusal ve uluslararası hedefler düşünüldüğünde TIMSS 2019 (Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması) sonrasında ortaya çıkan ortalama puanların ve sıralamaların umut verici olduğu değerlendirmesi yapıldı.

SETA Eğitim ve Sosyal Politikalar Araştırma Asistanı Mustafa Altunel tarafından hazırlanan "TIMSS 2019'da Türkiye" başlıklı raporda, Türkiye'nin sınavdaki performansının yanı sıra TIMSS 2019 sonuçlarının nasıl okunması gerektiği yönünde değerlendirmelere yer verildi.

Raporda, geçmiş yıllarla kıyaslandığında, Türkiye'nin TIMSS 2019 uygulamasında daha iyi bir performans gösterdiği belirtilerek, hem matematik hem de fen alanlarında elde edilen başarının ülke sıralamasında da ortaya çıktığı ifade edildi.

Matematik alanında dördüncü sınıf düzeyinde ortalama 523 puana sahip Türkiye'nin, bu puanla 58 ülke içerisinden 23. sırada yer aldığı, sekizinci sınıf düzeyinde ise 396 puanla 39 ülke içerisinde 20. sırada kendisine yer bulduğu anımsatılan raporda, fen alanında dördüncü sınıf düzeyinde ortalama 526 puanla 58 ülke içinde 19. olurken, sekizinci sınıf düzeyinde fen alanında ise 515 puanla 39 ülke içerisinde 15. olduğu hatırlatıldı.

Raporda, Türkiye'nin sekizinci sınıf düzeyinde ortalamaya oldukça yakın bir performans sergilerken, diğer sınıf ve alanlarda ilk kez uluslararası ortalamanın üzerine çıktığı aktarıldı.

Türkiye'nin yıllara göre durumu

Türkiye'nin dördüncü ve sekizinci sınıf düzeyinde ve her iki alanda ortalama puanlarını önceki yıllara göre yükseltmeyi başardığına işaret edilen raporda, bunun yanında önceki senelerde ölçek orta noktası puanının altında kalan alanlarda ölçek orta noktasının üzerinde puanlar elde etme başarısını gösterdiği vurgulandı.

Raporda, Türkiye'nin 2011, 2015 ve 2019 puanlarına ilişkin şu değerlendirme yapıldı:

"Matematik alanında dördüncü sınıf düzeyinde 2011 araştırmasında 469 olan ortalama puanın 2015'te 483, 2019 araştırmasında ise 523 seviyesine çıkmıştır. Matematik alanında sekizinci sınıf puan ortalamalarına bakıldığında 2011 araştırmasında 452 puan, 2015 araştırmasında 458 puan olduğu görülmektedir. Bu alanda 2019 araştırmasında ortalama puan ise 496'dır. Fen alanında dördüncü sınıf düzeyinde Türkiye'nin ortalama puanlarına uygulama döngülerinde bakıldığında 2011 araştırmasında 463 puan, 2015 araştırmasında 483 puan ortalaması olduğu görülmektedir. 2019 araştırmasında ise bu puan ortalaması 526 olarak gerçekleşmiştir. TIMSS döngülerinde Türkiye'nin sekizinci sınıf düzeyinde fen ortalama puanlarına bakıldığında 2011'de 483, 2015'te 493 puan ortalaması olduğu görülmektedir. 2019 araştırmasına göre ise bu puan ortalaması önemli bir artışla 515 puan olarak gerçekleşmiştir."

Anket verileri

Raporda, TIMSS uygulamasının anketlerinden elde edilen verilere de yer verildi. Buna göre öğrencinin sosyoekonomik durumunun başarı puanını etkileyen önemli bir belirleyici olduğuna işaret edilerek, başarıyı belirleyen diğer değişkenlerin ise evdeki kitap sayısı, internet bağlantısı durumu, öğrencinin çalışmak için bir alana sahip olup olmama durumu ve velinin çalışma durumu olduğu anlatıldı.

Bu duruma ilişkin raporda, "Türkiye'nin TIMSS 2019 araştırmasında göstermiş olduğu olumlu gelişmeyi sürdürülebilir kılması amacıyla bu alanlarda detaylı çalışmalar yapılmalı ve eğitim konusunda gerçekleştirilecek reformlar bu gerçekliğe göre planlamalıdır. Özel olarak desteğe ihtiyaç duyan bölgelere destek mekanizmalarının oluşturulması başarının homojen dağılımı ve sürdürülebilir kılınması amacıyla önem arz etmektedir." değerlendirmesi yapıldı.

"Türkiye pozitif ivme yakaladı"

SETA'nın raporunda, "TIMSS 2019 uygulaması sonucunda elde edilen veriler ışığında, performansına bakıldığında Türkiye'nin pozitif bir ivme yakaladığı görülmektedir." ifadesi kullanıldı.

Ancak verilerde yaşanan iyileşmenin sürdürülebilir kılınması açısından gerekli politikaların geliştirilmesinin önemine işaret edilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Sosyoekonomik düzeyin eğitim çıktıları üzerindeki etkisi, bölgesel imkan farkları, okullar arası hiyerarşi gibi eğitimin yapısal sorunları çözülmeden yaşanacak olumlu gelişmelerin sürdürülebilir kılınması oldukça zordur. Buna ek olarak koronavirüs salgınıyla birlikte ortaya çıkan durum hemen her ülkede yüz yüze gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerini etkilemiştir. Yüz yüze eğitime verilen arayla birlikte kimi ülkeler eğitim öğretim süreçlerini dijital ortama taşıyarak uzaktan yürütmüşse de kimi ülkeler uzaktan eğitim süreçlerini gerçekleştirememiştir.

Bu durum, öğrencilerde öğrenme kaybına ve düzey farklılıklarına sebep olmuştur. PISA ve TIMSS gibi
uluslararası uygulamaların önümüzdeki yıllarda bu durumdan etkileneceği söylenebilir. Türkiye elinde bulundurduğu imkanları doğru ve etkili biçimde kullanması durumunda önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilecek uluslararası ülke sıralamalarında öne geçebilir.

Türkiye'nin son yıllarda ortaya koymuş olduğu ulusal ve uluslararası hedefler düşünüldüğünde TIMSS
2019 araştırması sonrasında ortaya çıkan ortalama puanlar ve sıralamalar umut vericidir. İçerisinde bulunduğu coğrafya ve sahip olduğu genç nüfus sebebiyle her dönem yeniyi ve yeniliği takip etmek durumunda
olan Türkiye'nin gelişmekte olan ülke statüsünden gelişmiş ülke statüsüne geçişi için nitelikli insan gücüne
olan ihtiyacı aşikardır. Bu gerçeklikten hareketle nitelikli insan yetiştirmek için gerekli politikaların istikrarla uygulanması ve eğitimin çıktılarının belirli periyotlarla izlenmesi önem arz etmektedir."

Uluslararası kabul gören değerlendirme süreci

Raporda, TIMSS uygulamasının ülkelerin talepleri doğrultusunda dördüncü ve sekizinci sınıf düzeyindeki öğrencilerin katıldığı, 25 yıllık tecrübeye sahip uluslararası kabul gören bir değerlendirme süreci olduğuna işaret edildi.

Bu değerlendirme süreci sonunda elde edilen verilerin ülkelere, eğitim sistemlerinin değerlendirilmesi için fırsat sunduğu vurgulanan raporda, geçmiş yıllarda katılım sağlanan uygulamalar ile yeni verilerin kıyaslanması yoluyla eğitim sistemlerini boylamsal olarak izleme imkanı veren uygulamanın aynı zamanda ülkelerin birbirleriyle performanslarını kıyaslaması imkanı verdiği de kaydedildi.

AA