Giderek etkisi artan iklim değişikliği, nüfus baskısı, sanayileşme, tarımsal faaliyetler ve yer altı suyunun bilinçsizce kullanımı, geri dönüşü zor sonuçlar doğuruyor.

Kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde yüzey suyunun yetersiz olduğu noktalarda yer altı suyu tarım için güvenilir bir kaynak olmakla birlikte, kırsal kesimlerin hemen hemen tamamında içme ve kullanma suyu ihtiyacı, kuyu ve kaynaklar olmak üzere yer altı sularından karşılanıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (DSİ) tarafından yapılan hidrojeolojik etütlerle ülkedeki yer altı suyu rezervi yaklaşık 18 milyar metreküp olarak hesaplandı. Tahsis edilen yer altı sularının yüzde 67'sinden sulama, yüzde 24'ünden içme ve kullanma, yüzde 9'undan sanayi amaçlı yararlanılıyor.

Tarımda suyun etkin ve verimli kullanılmasını sağlamak için DSİ'nin yürüttüğü çalışmalar kapsamında 2023 yılı sonuna kadar sulama şebekesi tamamlanan alan brüt 4 milyon 561 bin hektara çıkarılacak. Söz konusu dönemde 181 sulama tesisi tamamlanmış olacak. Tamamlanan depolama tesisi ise 1063'e ulaşacak.

Sulama oranı ve randımanı yükselecek

Söz konusu dönemde DSİ tarafından işletmeye açılan sulama alanlarında sulama oranı yüzde 65'ten yüzde 68'e, randımanı ise yüzde 48'den yüzde 50'ye çıkarılacak. 2023 yılı sonunda DSİ tarafından sulama şebekesi tamamlanan alanın brüt 6,3 milyon hektara yükseltilmesi hedefleniyor.

Hedeflere ulaşmak için gerek sosyal gerekse ülke ekonomisine sağlayacağı katkı yönüyle öne çıkan projeler öncelikli olmak üzere, planlama ve proje çalışmaları tamamlanacak. Yerleşim yerlerini su altında bırakmayacak projelerle kamulaştırma bedelinin toplam yatırım bedeline oranı düşük projelere öncelik verilecek. Su kaynağı hazır, ana kanal inşaatı süren, tasarımı büyük ölçüde tamamlanmış ve cazibeyle sulama yapılacak projelerle ekonomik görülen birinci kademe pompaj sulamaları tamamlanacak.

İşletmeye açılan sulama tesislerinde şebekeye alınan su miktarlarının ölçülebilmesi için elektronik ölçüm sistemleri kurulacak.

Sürdürülebilir sulama için alınacak önlemler:

Öte yandan tarımsal sulamada etkin ve sürdürülebilir sulama işletmeciliğinin sağlanması için ilgili kurum ve kuruluşların şu önlemleri alması gerektiği üzerinde duruluyor:

- Rezervuarların entegre işletiminin sağlanması

- Bütün su kullanıcı sektörlerin su kayıplarını en alt düzeye indirecek işletme stratejilerinin belirlenmesi

- Tarla içi sulama yöntemlerinden yağmurlama ve damla sulama yöntemlerinin özendirilmesi ve uygulanması

- Modern sulama yöntemlerinin kullanımının çiftçilere benimsetilmesi ve yaygınlaştırılması için eğitim çalışmalarının yapılması

- Gece sulamalarının yaygınlaştırılması için çiftçilerin çeşitli teşviklerle özendirilmesi

- Kısıtlı sulama planlamalarının yapılması ve uygulanması

- Suyun toprakta muhafazasını sağlayan anızın tahrip edilmesinin önüne geçilmesi ve toprak yüzeyinin anızsız nadasa bırakılmaması

- Su sıkıntısı olan havzalarda su ihtiyacı az olan bitki türlerinin yetiştirilmesinin teşvik edilmesi.

aa