Ulusal Güneş Gözlemevi, 21 Ağustos’ta tarihin en büyük güneş tutulmasının gerçekleşeceğini açıkladı.

İngiltere merkezli gözlemevinde görevli bilim insanlarının ‘tarihin en büyüğü’ olarak tanımladığı güneş tutulması sırasında, Ay, yaklaşık 90 dakika boyunca Güneş’in önünde kalacak. Sadece ABD’den izlenebilecek tam tutulma, DKIST teleskopu ile de ölçümlenecek. Sputnik

Güneş tutulması nedir, nasıl olur?

Güneş tutulması dünyanın, güneşin ve ayın aynı doğruya gelmesi sonucunda ayın gölgesinin yeryüzüne düşmesiyle oluşmaktadır. Bu şekilde ay güneşle dünyanın arasına girer ve ışığı keser. Bu şekilde ayın gölgesi dünyaya yansır ve her yer karanlık olur. Güneş tutulmasının olması için dünyanın çevresinde dönmekte olan ayla dünyanın etrafında döndüğü güneş aynı yörüngede çakışması gerekiyor.

Ayın hareketi sebebiyle bir yılda birçok kez olması gereken bu olay çok nadir olarak gözlenmektedir.

Üç çeşit güneş tutulması vardır. Bunlar tam güneş tutulması, halkalı güneş tutulması ve parçalı güneş tutulmasıdır. Tam güneş tutulmasında dünyaya gelen bütün ışınlar kesilmektedir. Bazen ay yuvarlak olması nedeniyle dünyadan uzaklaşır. Bunun sonucunda da güneşin hepsini kapatamaz. Buna halkalı güneş tutulması isimi verilir.

Bu esnada Güneş diski örtülür ve Ayın gölgesi yeryüzüne düşer. Her 29,5 günde Ay yeniay evresine gelmesine rağmen, her ay Güneş tutulması gerçekleşmez. Bu durumun sebebi Ayın yörüngesinin belli bir açıya sahip olmasıdır. Bu sebeple yeniay evresinde Ay yörüngesi üzerinde dönerken Ay’ın gölgesi Dünya’nın ya üstüne ya da altına denk gelir. Senede iki defa Dünya-Ay-Güneş’in konumu Güneş tutulmasına izin verecek şekilde denk gelir.

Bu durumda, Ay'ın gölgesi Dünya’da belirli bölgelere düşer ve Güneş tutulması gerçekleşir. Güneşin sadece belirli bölümlerinin Ay tarafından gölgelendiği durumlarda parçalı tutulma gerçekleşir. Güneşin Ay tarafından tam örtüldüğü zamanlarda ise tam tutulma görülür. Ayın gölgesinin tutulma sırasında izlediği yörüngeye tam tutulma hattı adı verilir. 16 bin km uzunluğunda 160 km genişliğinde olan bu hat üzerinde bulunanlar tam tutulma izleyebilir. Güneşin tutulması en fazla 4 dakika sürmektedir. Güneş tutulması dört evrede incelenir.