Tarihte bugün köşemizde tüm Müslüman dünyasını bir arada tutan Hilafet makamının kaldırılması var.

Halifelik makamı lağvedilerek 1350 yıllık bir İslam müessesi ortadan kaldırıldı. Son halife Abdülmecit Efendi ve Osmanlı hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılmasına karar verildi.(3 Mart 1924)

Hilafetin bu tarihte kaldırılmasından sonra İslam ülkelerinde bir daha eski huzur hiç bir zaman bulunamadı. Başta Anadolu olmak üzere tüm İslam coğrafyası birer birer İslam'ın hükmünden çıkarılmaya başlandı.

işte halifeliğin kaldırılma süreci;

Saltanat'ın kaldırılmasının ardından 18 Kasım 1922 tarihinde Ankara hükümeti tarafından yeni bir halife seçildi. Halife seçilen "Abdülmecit efendi" adet olduğu üzere İslam alemine hitaben bir bildiri yayınladı. Bildiriden hoşnut olmayan Ankara hükümeti Halife Abdülmecit'e yalnızca Halife-i Müslim’in ünvanını kullanacak buna başka ünvanlar ekleyemeyeceğini hatılattı.

Biat sorunu

Halifenin seçiminin ardından 24 Kasım'da Ankara hükümetinin gönderdiği bir heyet Bağdat Kasrı’na giderek burada bulunan Halife Abdülmecit'e  seçim mazbatasını ve Kutsal Emanetler dairesinin anahtarını teslim etti. Sonrasında beraberce Hırka-i Şerif ziyaret edildi ve son halife Abdülmecit böylece görevine başladı.

Fakat Hilafetin önünde yeni sorunlar vardı. Saltanatsız bir halifelik ne anlama gelmekteydi?  Halifenin görev ve yetkisi ne idi? Halife aynı zamanda devlet başkanı mıydı?

‘Abdülaziz Han”

Halife Abdülmecit ile yeni hükümet arasında ilk gerginlik biat töreninde çıktı. Halife Abdülmecid’in TBMM başkanı M.Kemal'e çektiği telgrafta "Han" ünvanını kullanan Abdülmecit, Ankara hükümetini kızdırdı.

İlk günden başlayan bu gerginlik Halife Abdülmecit’in  Cuma alaylarına çıkması ve yabancı elçileri kabul etmek istemesiyle tırmandı..

"Cumhuriyetin ilanı ve gerilim"

29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilan edilmesi yeni bir dönem başlattı..M.kemal ve çevresindekiler Cumhuriyeti ilan etmişti ama ilan önemli tartışmaları da beraberinde getirdi. Kurtuluş savaşında bulunan ve onlara danışılmadan "oldu bittiye" getirilen,Kazım Karabekir, Rauf Orbay gibi önemli simalar Cumhuriyet düşmanlığı ile suçlanmaya başlandı. Üstüne bir de bu kişilerin İstanbul’da Halifeyi ziyaret etmesi, Halifeye vicdanen bağlıyım şeklindeki demeçleri,  Cumhuriyet tartışmaları ile başlayan siyasi gerilimi Halifelik kurumu etrafına topluyordu.

 Tüm bu yaşananlar bir yana Aslında Cumhuriyetin istediği Hilafet'i kaldırmaktı.Yeni Türkiye’yi Batılı bir devlet şekline dönüştürmek amacıyla bir dizi değişiklik yapma düşüncesindelerdi ve hilafet kurumu bunun önünde önemli bir direnç noktası olabilirdi.

Ve Hilafet kaldırılır...

Milletvekillerinin teklif üzerindeki konuşmalarının ardından, Hilafetin kaldırılmasına ve Osmanlı hanedanının sürgün edilmesine 158 Milletvekilinin 157'sinin oyu ile karar verildi. Kararın ertesi günü Abdülmecit ve tüm ailesi yurt dışına sürgün edildi.

Risalehaber