ABD Başkanı Barack Obama’ya, müzakereleri süren Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) ve Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) anlaşmalarını hızlandırma yetkisi tanıyacak tartışmalı "Ticaret Geliştirme Yetkisi" (TPA) yasa tasarısı, ABD’de iç siyasetinin son dönemdeki en önemli gündem maddesi haline geldi. 

ABD Senatosu, Kongre'nin 'Obama'nın imzaladığı anlaşma şartlarını değiştirme hakkından vazgeçmesini öngören'  tasarısını, hükümetin serbest ticaret nedeniyle işini kaybeden Amerikalı işçiler için 1962’den bu yana sürdürdüğü 'Ticari Uyum Yardımı'nın (TAA) uzatılmasına yönelik kanun teklifiyle beraber torba yasa şeklinde onaylamıştı. 

Kongre'nin diğer kanadı Temsilciler Meclisi,  geçen cuma günü, söz konusu yardım programına yönelik yasa teklifini, Obama'ya hızlı yasama yetkisi tanınmasını önlemek amacıyla 126'ya karşı 302 oyla reddetti.

Obama'nın Kongre'ye olağandışı ikna ziyaretinden sonra gerçekleşen oylamada, TAA programını başından beri destekleyen Demokratların büyük çoğunluğunun ret oyu kullanması dikkat çekti.  Meclis'in dakikalar sonra,Obama'ya şartsız TPA desteği verilmesi teklifini 212’ye karşı 219 oyla kabul etmesi sürpriz olarak değerlendirildi. 

Belirsizlik devam ediyor

ABD’de kanun tasarılarının yasalaşması için Başkan’ın imzasına sunulmadan önce Kongre’nin her iki tarafından da aynı içerikle geçmesi gerekiyor.

Obama'ya özel yetki sağlayacak TPA yasa tasarısının Temsilciler Meclisi'nde tek başına kabul edilmiş olması yeterli değil. Tasarı, Senato'dan TAA'ye ilişkin yasa teklifiyle aynı pakette geçtiği için Temsilciler Meclisi'nin bu öneriyi de geçirmesi gerekiyor .Bazı Demokrat ve Cumhuriyetçi temsilciler, Beyaz Saray'ın öncelikleri arasında yer alan ticaret anlaşmalarına daha fazla Amerikalının işini kaybetmesine neden olacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor. 

“Müzakereler hüsranla bitebilir”

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Brookings Enstitüsü Uzmanı Joshua Meltzer, TPA tasarısının Kongre'den geçme olasılığının tüm açmazlara rağmen sürdüğünü belirtirken, "TPA tasarısı için farklı senaryolar izlenebilir. Ne olacağını bekleyip göreceğiz fakat TPP ve TTIP'in, Obama'ya özel yetki tanınmadan sonuçlanması çok zor" dedi. 

Meltzer, TPA'nın olmaması durumunda Kongre üyelerinin imzalanan ticaret anlaşmalarının her şartını değiştirmeye çalışacağını savunarak şunları kaydetti: "Kongre, TPA yoksa, anlaşmaya taraf ülkelerden daha fazla imtiyaz isteyebilir. Bu nedenle diğer ülkeler de masaya en iyi tekliflerini koymayacaklar ve uzun süre devam eden müzakereler hüsranla sonuçlanacak.TPP müzakereleri ise TPA'in onaylanması halinde bu yıl içinde sonlandırılabilir" 

Müzakereleri 2008 yılında başlayan TPP'in; ABD, Japonya, Avustralya, Brunei, Malezya, Yeni Zelanda, Vietnam, Meksika, Singapur, Kanada, Peru ve Şili olmak üzere Pasifik Okyanusu’na kıyısı bulunan 12 ülke arasında imzalanması planlanıyor. Bu ülkelerin toplam Gayri Safi Yurtiçi Hasılası, dünya ekonomisinin yüzde 40'ını oluştuyor. TTIP ise 2013 yılından bu yana ABD ve Avrupa Birliği tarafından müzakere ediliyor.

AA