Dönüş hızlarından yıldızların yaşını hesapladılar

Amerikan Astronomi Derneği'nin Seattle kentinde düzenlenen yıllık toplantısında sunulan ve "Nature" dergisinde yayımlanan çalışma, yaşlandıkça dönüş hızları yavaşlayan yıldızların yaşının yüzde 10 hata payıyla belirlenmesini sağlıyor.

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi araştırmacıları, 2009'da uzaya fırlatılan Kepler teleskobunun gönderdiği görüntülere kullanarak 1 milyar yaşındaki yıldız kümesinde yer alan 30 yıldızın dönüş hızını ölçtü.

Araştırmacılar, geliştirdikleri yöntemi "soğuk yıldızlar" olarak adlandırılan gökcisimlerine uyguladı. Güneş büyüklüğünde ya da daha küçük olan "soğuk yıldızlar", Dünya'nın da içinde bulunduğu Samanyolu Galaksisi'nde en çok rastlanan gökcisimleri olarak biliniyor. Soğuk yıldızların büyüklüğü, kütlesi, parlaklığı ve sıcaklığı değişime uğramıyor.

Araştırmayı yöneten Soren Meibom, "Soğuk yıldızlar, sokak lambalarına benziyor ve galaksimizin en yaşlı bölgelerine bile ışık tutuyor. Soğuk yıldızlar, gençken çok hızlı dönüyor. Dönüş hızları, yaşlandıkça azalıyor" dedi.

Üzerinde büyük lekeler bulunan genç yıldızların yaşını belirlemenin daha kolay olduğunu belirten Maibom, "Yaşlı yıldızlarda hem daha az hem de daha küçük lekeler var. Bu da yıldızların yaşını belirlemeyi güçleştiriyor. Biz, Kepler teleskobunun kullandığı görüntüleri kullanarak 1 milyar yaşındaki, NGC 6819 yıldız kümesinde bulunan yıldızların dönüş hızını ölçtük. Bu kümedeki soğuk
yıldızlar, dönüşlerini 10 günde tamamlıyor. Bu yöntemle yıldızların yaşını yüzde 10 hata payıyla belirleyebiliyoruz" dedi.

Dönüşünü 26 günde tamamlayan Güneş, 4,6 milyar yaşında. Yıldızların yaşını belirlemek, astronominin en önemli sorunlarından
biri kabul ediliyordu. Yıldızın yaşının dönüş hızına bakılarak belirlenmesi fikri, ilk kez 1970'lerde ortaya atılmıştı.

AA