Çocuğun kişiliği büyük oranda 0-6 yaş arasında oluşur. Bu dönemde namaz kılan aile büyüklerini gören bir çocuk için, zaten zemin hazırlanmış demektir. Geriye onun aklını ikna etme ve namaz şuuru oluşturma ve alışkanlık kazandırmak kalır.

Peygamber Efendimizin (sav) namaz ve çocuk uygulamaları çok önemlidir. Namaz kılarken sırtına çıkan torununu duymuşsunuzdur. Namazda sırtımıza çıkan, kucağımıza oturan, önümüze uzanan, tesbih, seccade veya takke ile oynayan çocuklarımız varsa ve biz onların bu durumlarını keyifle izliyor, namazımızın içinde veya dışında onların bu hallerini, Peygamber Efendimiz (sav) gibi hoş görüyor isek doğru yapıyoruz demektir.

Çocuğun küçük ruh dünyasında oluşan imaj şudur: “Anne-bana namaz kılar, namazda ciddidir, namaz anne ve baba tarafından düzenli kılınır; yemek yemek, su içmek gibi... Ben annem babam gibi yemek yiyip, su içiyorsam demek ki namaz da kılacağım… Namazda onlarla oyun oynamama kızmıyorlar, demek namaz kılan insanlar kızmaz…” gibi namaz ile ilgili pek çok düşünce onun küçük dünyasında şekillenmeye başlar.

Anne, Baba Neden Namaz Kılıyorsun?

Çocuğun biraz büyümeye başladığı bir dönemde bu soruyu size sorması doğal bir sürecin neticesidir. Ama oldu ki sormadı, size en yakın olduğu güzel bir ortamda, bu konuyu siz açın ve ona sorun, “Yavrum neden namaz kıldığımızı biliyor musun?” O bu soruya muhtemelen ‘Hayır’ diye cevap verecektir. O zaman siz altta sıraladığımız konuları onun seviyesine uygun izah edin:

- “Allah’a teşekkür etmek için yavrum…” diyerek başlayın. Yediğimiz içtiğimiz her şeyin Allah tarafından bize verildiğini; elimizin, gözümüzün, kulağımızın ve bize verilen bütün nimetlerden dolayı Allah’a teşekkür etmemiz gerektiğini, eğer biz Allah’a teşekkür edersek Allah’ın bize şimdiye kadar verdiği nimetlerden daha fazlasını hayatımız boyunca vermeye devam edeceğini anlatabiliriz. Ama bunların hepsini bir defada anlatmayın… Hele hele kesinlikle yaşının üstünde bir dil kullanmayın.

- “Cehenneme gidersin,” “Allah sana kızar,” “Namaz kılmayan cehennemde yanar” gibi sözler kesinlikle DEMEYİN… Allah’ın bizi çok sevdiğini, O’nun sevgisine karşılık bizim de Onu hoşnut edecek işler yapmamızın insan olmamızın gereği olduğunu, bu işlerin başında da namaz kılmamızın geldiğini anlatın.

Çocuğum Ne Zaman Namaza Başlayabilir?

Bu konuda Allah Rasûlü (sav) şöyle buyuruyor:

“Sağını solundan ayırt etmeye başladığında çocuklara namaz kılmayı emredin (öğütleyin).” (Sünen-i Ebu Davud, Salât 1/ 335)

SAKIN ama sakın “Daha küçük sonra başlar…” demeyin, Resulullah’ın (sav) sözüne dikkat edin… Sonrası kesinlikle geç olacaktır. Burada 7 ile 10 yaşı arasında kademeli bir alışkanlık dönemi olacaktır. KESİNLİKLE ACELE ETMEYİN ve BU DÖNEMLERİ ERTELEMEYİN...

Burada çocuk yedi yaşına girdiği günün sonrasındaki ilk sabah namazına kaldırıp sünneti, farzı kılıp arkasından tesbihatı yapmasını beklemek veya yatsıyı farzıyla, sünnetiyle, vacibiyle kıldırmak, daha işin başında çocuk açısından namazı sevdirmek yerine uzaklaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Hele hele bir de kızarak kıldırmayı denerseniz, bütün olayı perişan edebilirsiniz. Bu işi kademeli yapmanız gerekir…

Peki Nasıl?

Öncelikle evladınıza namaz için çok dua edin…

Allah, duaları işiten ve kabul edendir. Nice peygamberler aileleri ile imtihan olmuşlardır. Kendisi peygamber olduğu halde, evladı müşrik olarak ölen peygamber vardır. Dolayısıyla “Ben nasıl istersem oğlum veya kızım öyle olacak.” demeyin. Nihayetinde size düşen sadece anlatmak ve örnek olmaktan ibarettir. Ona hidayet nasip edecek, Allah-u Teala’dır. Evlada hidayet temennisi de yine Kur’an’dan öğrendiğimiz bir peygamber sünnetidir. İşte Kur’an’dan, bizim de dilimizden düşürmememiz gereken birkaç peygamber duası:

“Rabbimiz! Bizi sana teslim olmuş kimseler kıl. Soyumuzdan da sana teslim olmuş bir ümmet kıl. Bize ibadet yerlerini ve ilkelerini göster. Tövbemizi kabul et. Çünkü sen, tövbeleri çok kabul edensin, çok merhametli olansın.” (Kur’an 2;128)

“Orada Zekeriya Rabbine dua etti: ‘Rabbim! Bana katından temiz bir nesil bahşet. Şüphesiz sen duayı hakkıyla işitensin’ dedi.” (Kur’an 3;38)

“Rabbim! Beni namaza devam eden bir kimse eyle. Soyumdan da böyle kimseler yarat. Rabbimiz! Duamı kabul eyle.” (Kur’an 14;40)

İlk Olarak Farzlardan Başlayın

Çocuğumuz yedisine girdi, artık sağını solunu, iyiyi kötüyü birbirinden ayırt edebilecek yaşta… O halde şu takvime uymak yerinde olur:

7-8 Yaş aralığı farzlara alışma, namazı ve namazda okunacakları öğrenme dönemi

8-9 Yaş aralığı camiye ısındırma, tüm farzları kılma ve namaza dair temel ilmihal bilgilerini alma dönemi

9-10 yaş arası, Sünnetlere başlama dönemi

10 yaş ve sonrası, düzenli ibadet ve takip dönemi…

Bu 4 ayrı dönemin içinde namazı sevdirmek adına neler yapmamız gerektiği ve namaz konusunda tembellik etmesi durumlarında yapmamız gerekenleri bir sonraki yazımıza bırakalım.