Çocuk eğitimi başka eğitimlere benzemez. Bunun zaman-mekan, ortam vb. şartları vardır. Algoritma mantığı ile aklı kullanmakla beraber kalbi de kullanmak lazım. Çünkü insan sadece akıldan ibaret bir canlı organizma değildir. Onlarca duyu, duygu ve mekanizmalarla donanmış bu varlığı hayata hazırlamak plan, program gerektirir. Bu süreçte ani ve beklenmedik gelişmelere karşı A, B, C planları da yedekte bulundurulur.

Eğitim ve şaşırır malzememiz insandır. Düşünün ki malzememiz yumurta bile olsa onu pişirmenin de yolu yöntemi vardır. Bunun hangi zamanda ve mekanda ve nasıl olacağının yöntemleri herkesçe bilinir. Ama olay esnasında neler yapılacağını bir anda unutur ve apışıp kalırız. Bir şeyi bilmek ile pratiğe uygulamak bayağı farklıdır. 30 yıl kadar önce bir yerde okumuştum. Bir adamın “Baba olmazdan önce çocuk eğitimi üzerine yüzlerce kural öğrenmiştim. Çocuğum oldu hiç biri aklımda kalmadı” dediğini hala bugünmüş gibi hatırlarım.

Kocaman bir hücre olan yumurtadan bahsetmiştim az önce. Kabaca yumurta pişirme türlerine kısaca bakalım.

1-Haşlama yöntemi: Kabuğunu kırmamaya dikkat ederiz. Çatlama olursa içine su sızar, kıvamını bozar.

2-Buharda pişirme: Bu homojen ve katıksız olur.

3-Kızartma: Sahanda veya tavada kızartma farklıdır. Katkı maddesi yağdır, yağsız da olabilmektedir.

4-Tavada soteleme: Bir kaç tür malzeme daha katılması ile yapılır. Baharat vb. gibi. Yumurtanın tadının öne geçme veya arka planda kalma ihtimalleri vardır.

5-Çırpma yöntemi: Omlet falan için çırpma katsayısı ile kabarma seviyesi arasında doğrudan ilişki vardır.

6-Yavaş kaynatma: Bu tipte yumurta haşlandığını farketmez bile.

Yumurta pişirme sureleri de türeve göre değişir. Alakok yani rafadan yumurta, su kaynadıktan sonra ortalama 3 dakikadır. Kayısı kıvamı için 6-7 dakika, katı kıvam için 11-12 dakikadır.

Espri olarak söylüyorum. Çocuğu azarlayıp kızdığımızda haşlama yöntemi kullanmış oluruz. Çırpmada silkeleyip “kendine gel” demek yöntemi uygulamış oluruz. Çocuğun sahanda mı, tavada mı, okulda mı, evde mi, sokakta mı, iş yerinde mi pişirildiği yani hangi ortamda/mekanda eğitildiği de önemli bir faktördür. Zaman ve mekan kavramları her konuda olduğu gibi eğitimde de önemsenen bir husustur.

Rafadan yumurta mı yapacağız, kafadan yumurta mı yapacağız karar vermek bize kalmıştır. Baştan savma bir çocuk eğitimi olumlu sonuç vermez.

Karşımıza bir de metod çıkar mutlaka. Hani derler ya “Kendine değer vermek ile kendini beğenmek” farklı şeylerdir. Çocuğunuza “değer vermeniz ile yüz vermenizin” farklı olması gibi.

Metod olmadan hiçbir şey mükemmel olmaz. Her şeyin bir yolu yöntemi vardır. Bilimde ve hayatta çok sık duyduğumuz şu meşhur kanunu hatırlayalım. “Usül olmadan vüsul olmaz.” Metotsuz, yöntemsiz olarak bir iş yaparsak amacımıza ulaşamayız.

Malzememiz insandır dedik. Hayvan gibi değildir çocuklar. Hayvanlar Sevk-i İlahî (seküler anlayışa göre sevk-i tabiî yani içgüdü) ile harekat eder. Hayvan hedefini bu mekanizmasıyla dosdoğru bulurken insanoğlu yolunu kaybedip sapa yollarda ve patikalarda dolaşa dolaşa telef olabilir.