Hatay'ın Reyhanlı ilçesi yakınındaki hastanenin önünde sigara içen orta yaşlı adam, bir yandan da kucağında uyuyan 2 yaşındaki kızı Aya'yı uyandırmamaya çalışıyor.

Aya'nın artık görmeyen sağ gözü bandajla kapatılmış. Elinde ise bir çikolata tutuyor. Aya, sağ gözünü, 8 yaşındaki kardeşi Muhammed ve annesini öldüren bombanın şarapneliyle kaybetmiş. Baba ve kızı, cuma günü Halep'ten kaçan 200 bin kişiden sadece ikisi. On binlerce Halepli Türkiye sınırına yakın kırsal alan ve köylerde kurulan çadırlarda, tarlalarda ya da okul ve cami avlularında barınmaya çalışıyor. Suriye'de protestoların başladığı günden bu yana geçen 17 aylık süreçte yaklaşık 1,5 milyon kişinin, evlerini terk ederek mülteci konumuna düştükleri belirtiliyor.
Yaklaşık 17 ay önce başlayan muhalefet hareketi sürecinde 20 bin aşkın kişi hayatını kaybederken, on binlerce kişi yaralandı. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği verilerine göre geçen hafta itibarı ile Türkiye, Ürdün ve Lübnan'a sığınan Suriyelilerin kayıtlı mülteci sayısı 125 bin. Son bir haftadaki rakamlarla bu sayının 150 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Türkiye yaklaşık 50 bin Suriyeli ile mülteci akını yükünü en fazla taşıyan ülke durumunda. Ürdün'de yaklaşık 40 bin, Lübnan'da yaklaşık 35 bin ve Irak'ta yaklaşık 10 bin kayıtlı mülteci var. Bu mültecilerin yüzde 75'ini kadın ve çocuklar oluşturuyor. Ancak Suriye içindeki mülteci dramı da en az sınırlardaki ve komşu ülkelerdekiler kadar büyük. Son 17 ayda yaklaşık 1,5 milyon Suriyeli evlerini terk ederek kendi ülkelerinde mülteci konumuna düştü. Bunlar arasında, rejimin şehirlere yağdırdığı bombalardan kaçmaya çalışan yüz binlerin yanı sıra, muhtemel bir intikam saldırısının kurbanı olma korkusuyla evlerini terk ederek güvenli olacağını düşündükleri bölgelere kaçan Hıristiyan ve Nusayri kökenli Suriyeli aileler de var. Yıllar önce ülkelerindeki iç karışıklıktan kaçarak Suriye'ye gelen Iraklı sığınmacılar da artan şiddet olayları nedeniyle Irak'a geri dönüyor. Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, çoğunluğu Şii olmak üzere Suriye'den dönen Iraklı sayısı geçen ay 13 bine yaklaştı. Ülkeye gelenlerin artması üzerine Irak Göç ve Göç Ettirilenler Bakanlığı, Iraklı ailelerin yanına yerleşecek Suriyeli sığınmacılara kefil şartı getirdi.

MUHALİFLERDE DERİN ÇATLAK

Uluslararası toplumun Beşşar Esed sonrası için ciddi bir vizyon ortaya koymasını beklediği Suriyeli muhalifler arasındaki hizipleşme derinleşiyor. Birçok ülke tarafından Suriye halkının meşru temsilcisi olarak tanınan Suriye Milli Konseyi'nden (SMK) ayrılan bir grup Suriyeli siyasi, yeni bir ittifak kurdu. 'Suriye Devrim Konseyi' adıyla kurulan yeni blok, dün Kahire'de düzenlediği basın toplantısında SMK'ya alternatif olacağını duyurdu. 70 üyesi bulunan ittifakın liderliğini yapan insan hakları avukatı Haytam Malih, geçiş hükümeti kurmak için diğer muhalif gruplarla görüşmelere başlayacağını söyledi. Tüm muhalif grupları kendilerine katılmaya çağıran Malih, Baas Partisi'nde yer almış olsa dahi bugün muhalif olmuş isimlere kapılarının açık olduğunu belirtti. Yeni oluşumda Eymen Haruş, Şeyh Nevaf el-Beşir ve Mahmud Seyyid Dagin gibi tanınmış muhalif isimler yer alıyor.

BM: Binlerce sivil Halep'te sıkıştı

Suriye'nin ordusunun, ülkenin en kalabalık şehri Halep'te muhaliflere karşı başlattığı büyük taarruzda dördüncü gün geride kaldı. Muhaliflerin elindeki mahalleleri havadan helikopter ve uçaklarla karadan da tank ve top ateşiyle vuran ordunun, muhalifler üzerindeki baskıyı artırdığı kaydediliyor. Şehri harabeye çeviren saldırılarda çok sayıda sivilin öldüğü ve yaralandığı belirtilirken, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), binlerce Suriyelinin kentte sıkışıp kaldığını bildirdi. BMMYK sözcüsü Melissa Fleming, dün Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında, korku dolu binlerce Halepli'nin okullara, camilere ya da kamu binalarına sığındığını belirtti. Sözcü, yaklaşık 7 bin kişinin üniversite yurtlarına, çok daha fazla sayıda kişinin de her biri 250-300 kişi barındıran 32 okula sığındığını, kentin içinde evlerinden olanların sayısının 15 bin ila 18 bin olduğunu ifade etti. Avrupa Birliği de Halep'te çatışmaların yoğunlaşması üzerine Suriye'nin 'eski Yugoslavya'nın acılarını hatırlatan büyük çaplı bir insani trajediye doğru gittiği' uyarısında bulundu. AB Komisyonu'nun Milletlerarası İşbirliği, İnsani Yardım ve Kriz Yönetimi'nden sorumlu üyesi Kristalina Georgieva, sivillerin çatışma alanlarından emniyet içinde tahliye edilmeleri çağrısı yaparken, hastaneleri, tıbbi kurum ve personeli hedef alan saldırıların savaş suçu sayılacağını söyledi.

Halep'teki çatışmalar şehrin güneybatısında stratejik öneme sahip Selahaddin mahallesinde yoğunlaşmış durumda. Bu bölge, güneyden gelen askerî takviye birliklerinin şehir merkezine gireceği ana yol üzerinde bulunduğu için kritik önemde. Rejim güçlerinin artan bombardımanına rağmen muhalif Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ise direnişe devam ediyor. Esed birliklerine kayıplar verdirdiklerini söyleyen muhalifler dün iki karakola düzenledikleri baskında 40 polisi öldürdüklerini, el Bab kasabasını da ele geçirdiklerini öne sürdü. Etarıb beldesinde çok sayıda askerin ise mühimmatlarıyla birlikte ÖSO'nun safına geçtiği bildirildi. Esed'e bağlı birlikler Halep'in yanı sıra başkent Şam ile Dera, Humus, İdlib, Hama ve Deyr ez-Zor kentlerinde de operasyonlar yürütüyor. Dünkü operasyonlarda 40'tan fazla kişinin hayatını kaybettiği açıklandı.

Zaman