'Askeri Mahkemeler kaldırılmalı'
Mazlumder'in hazırladığı 'Evrensel hukuk ölçeğinde askeri yargının sorunları ve çözüm önerileri' raporunu kamuoyuna duyurdu
Cemil Yüzer'in haberi - RisaleHaber
Mazlumder, Türkiye'nin sivilleşmesi ve mevcut olan hukuk sorununun çözülmesi için hazırladığı 'Evrensel hukuk ölçeğinde askeri yargının sorunları ve çözüm önerileri' raporunu, Ankara Mola Otel'de düzenlediği basın toplantısıyla kamuoyuna duyurdu.
Mazlumder Genel Başkanı Ahmet Faruk Ünsal, hazırlanan raporun tanıtım kısmında şu ifadelere yer verdi: "Yargının tam bağımsız ve halkın nezdinde güvenilir olması gerekliliği, esasını adalet sağlamak üzere var olmasından almaktadır. Toplumun yargı organlarına olan güveninin azalması; bireylerde adalet ve hakikat hissiyatının zayıflamasına sebep olur. Bu durum ise herkesin kendi adaletini kendi sağlamasının yolunu bir nevi meşrulaştırır. Hakikatin tecelli yeri olarak görülen mahkemelerin bağımsızlığının sağlanması, yargıdaki çok başlılığın ve kafa karışıklığının giderilmesi gerekmektedir.
"Avrupa ülkelerinin pek çoğunda barış zamanlarında Askeri Mahkeme bulunmamaktadır. Askeri Mahkeme bulunan ülkelerde ise, Askeri Mahkemelere sivil yargıçların katılımının sağlamasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Askeri yargının görev ve yetki alanının, sivil mahkemelere kıyasla kural olarak istisnai nitelik taşıması gereği açısından bakıldığında; Türkiye’de askerin görev ve yetkisinin fiili olarak savaş, seferberlik ve güvenlik halleriyle sınırlı olmaktan uzak olması gerçeğinden dolayı, esasında askeri yargı “istisnai” olmaktan oldukça uzaktır."
Hazırlanan raporda, askeri mahkemelerin sorunları şu maddeler halinde sıralandı:
1. Askeri mahkemelerde subay üye ve hiyerarşi sorunu
2. Mevcut mevzuata göre genelkurmay başkanının teorik olarak yargılanamaması hususu
3. Savcılık üzerindeki vesayet ve refakat ilişkisi
4. Askeri mahkemelerde sivil kişilerin yargılanması, anayasa- kanun çelişkisi
5. Refakat ilişkisinin soruşturmanın gizliliği ilkesini ihlal etmesi hususu
6. Ast-üst ilişkisi
7. Askeri hakim ve savcıların milli savunma bakanlığına bağlı olmaları hususu
8. Askeri hakim ve savcıların sicilleri sorunu
9. Yaş kararları ile hakim teminatının zedelenmesi
Raporda belirtilen sorunların çözümü için de şu önerilere yer veriliyor:
1. Askeri yargı da dâhil, adli ve idari bütün yargı mercileri birleştirilmelidir.
2. Ceza Kanunu tek bir Ceza Kanunu olarak var olmalı, ayrıca Askeri Ceza Kanunu şeklinde başka bir ceza normu ortadan kaldırılmalıdır.
3. Bir ülkede birden fazla Yargıtay olması yargıda birliğe ve tabii hâkim ilkesine aykırı olduğundan bu konuda yeni bir düzenlemeye gidilmelidir. Bu çerçevede gerekirse hâlihazırda Yargıtay’ın içerisinde mevcut 21 hukuk, 11 ceza dairesine ek bir daire oluşturularak sorunun çözümü sağlanmalıdır.
4. Sivil adli yargıdaki özel dairelerde yargılama yapma usulü ile, İş Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Vergi Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi gibi, yargılama yapılması usulü ön görülmeli, sonuç itibari ile bağımsız ve hiyerarşi dışı hakim ve kurumla yargılama yapılma yoluna gidilmeli, asker kişilerin görevlerinden doğan spesifik sakıncalar giderilerek yargılama yapma yolu seçilmelidir.
5. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi de 1. maddede de zikrettiğimiz üzere tamamen kaldırılmalı, askeri bünye ile ilintili tüm idari eylem ve işlemlere ilişkin olarak mevcut İdare Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri görevli olmalıdır.
6. Sivil yargıda oluşturulacak yargı birliği içerisinde özel yetkili mahkemelerin dışında askeri mahallerde disiplin bozucu fiilleri kovuşturmaya yetkili Disiplin Mahkemeleri görevlerine devam etmeli, bütün idari kuruluşlarda olduğu gibi sadece disiplini ilgilendirir fiilleri yargılamakla görevli olmalıdır.
Kapsamlı bir yargı reformu ve sivil bir anayasanın da gerekli olduğunu vurgulayan Ünsal, "Türkiye’nin taraf olduğu ulusal üstü mevzuatta, adil yargılanma ilkesi bağlamında mahkemelerin bağımsızlığı ve bu ilkenin devamı niteliğindeki, “tarafsızlık”, “bağımsız hakim” ve “hakimlik teminatı” gibi ilkeler bakımından askeri yargı ve Askeri Mahkemeler değerlendirildiğinde, belirttiğimiz hususlar çerçevesinde, söz konusu Mahkemelerin “yargı” niteliği tartışılır hale gelmektedir. Tüm bu nedenlerle, askeri yargıyı da içine alan kapsamlı bir yargı reformu ve sivil bir Anayasanın gerekli olduğu açıktır." şeklinde konuştu.
Mazlumder'in hazırladığı raporu bilgisayarınıza indirmek için TIKLAYINIZ