Şanlıurfa Harran, astronomi tarihinin en bilinen astronomlarından biri olarak kabul edilen Battani'nin gökyüzü araştırmaları yaptığı yer.

İlçeye, GAP Bölge Kalkınma İdaresi (BKİ) finansmanı ve Harran Kaymakamlığı iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında geçmişteki ününe yakışır bir gözlemevi yapılıyor.

100 metrekarelik bir alana inşa ediliyor

İlçedeki tarihi kalıntılara yakın bir bölgeye kurulması planlanan gözlemevi, yaklaşık 100 metrekarelik bir alana inşa ediliyor.

Kubbesi uzay mekiğini andıracak gözlemevinin bahçesinde ise dev küre şeklinde dünya maketi yer alacak. Yerli ve yabancı turistin adeta akın ettiği Harran'da akademik çalışmaların yapılması planlanıyor.

Yapım çalışmaları süren gözlemevinin yeni yılın ilk günlerinden itibaren hizmete girmesi öngörülüyor.

Gökyüzünün güzellikleri yeryüzündeki insanlarla buluşturuluyor

GAP BKİ Başkanı Sadrettin Karahocagil, uzayın derinliklerinin tarih boyunca insanlar tarafından merak edildiğini söyledi.

Karahocagil, gökyüzünün güzelliklerini yeryüzündeki insanlarla buluşturmayı hedeflediklerini belirtti.

Astronomi ve uzay tutkunlarının sayısının hızla arttığından bahseden Sadrettin Karahocagil, gökyüzünün keşfi noktasında Harran'da güzel bir yatırımın hizmete girmesinin planlandığını vurguladı.

"Harran yıldızların isimlendirildiği yerlerden biri"

Harran'daki yatırımları Büyükşehir, Kaymakamlık, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ile iş birliği halinde gerçekleştirdiklerini belirten Karahocagil, şöyle konuştu:

"Geçmişte tarihin ilk üniversitesi olarak kabul edilen Harran Üniversitesi ya da Harran Medresesi astronomi alanında ciddi keşifler yaptı. Harran, yıldızların isimlendirildiği yerlerden biri. Bu çerçevede burada bir rasathane, gözlemevi yapmak istiyoruz. Burada tarih boyunca birçok rasat yapıldı ama şu anda rasat yapılmıyor. Biz burada şimdi de gökyüzü incelensin, rasat yapılsın, bölge genelindeki üniversitelerimizden astronomiyle ilgilenen öğretim üyelerimiz de faydalansın istiyoruz. İkisine de hitap edecek kapasitede bir gözlemevi oluşturuyoruz. Gençlerimiz, çocuklarımız oraya gidince hem rasat yapılışını görecek hem de astronomi alanında ilmi çalışma yapabilme imkanı bulacak."

Bilim ve astronominin merkezi "Harran"

Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Harran Ören Yeri Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal da, Harran'ın dünyanın en eski yerleşim yerlerinden birisi olduğunu hatırlattı.

Bölgede havanın nemsiz olmasından dolayı akşamları yıldızların rahat görülebildiğini vurgulayan Önal, gökyüzünün parlaklığı sayesinde dünyada ilk astronomi araştırmalarının da Harran'da gerçekleştirildiğini anlattı.

Dünyada ilk gözlem yapılan mekanlar arasında Harran'ın geldiğini söyleyen Prof. Dr. Önal, şöyle konuştu:

"Harran antik dönemde bilim ve astronominin merkeziydi, dolayısıyla bilimin o eski görkemli günlerindeki gibi durumla karşılaşacağımız için gözlemevinin buraya yapılması bizi sevindirdi. Harran'da astronominin gökyüzünün, yıldızların incelenmesi, araştırılması 6 bin yıl öncesine dayanıyor. Mezopotamya'da özellikle nemsiz bir hava olması dolayısıyla akşamları yıldızlar pırıl pırıl görülür. Geçmişte insanlar bu sebeple gökyüzünü diğer coğrafi bölgelerden çok daha önce Mezopotamya bölgesinde inceledi."

Battani dünyadaki 20 önemli astronomdan biri 

Mehmet Önal, Harran'da tarih boyunca çok sayıda bilim insanı ve astronomun yetiştiğini de söyledi.

Özellikle astronomi alanında önemli buluşlara imza atan Battani'nin Harran'da çalışma yaptığını vurgulayan Önal, bundan dolayı gözlemevinin tarihi ilçede yapılıyor olmasının ayrı bir önem taşıdığını belirtti.

Gözlemevi sayesinde yerli ve yabancı turistin Harran'ın bilimsel yönünü de daha iyi kavrayabileceğinden bahseden Prof. Dr. Önal, şunları anlattı.

"Orta Çağ'da İslam dönemiyle birlikte birçok bilim insanı ve astronomlarının Harran okullarında yetiştiğini biliyoruz. Bunlardan en önemlilerinden biri Sabit bin Kurra ve diğeri ise Battani. Battani'nin ismi şu anda aydaki bir kratere verildi. Battani ilk İslam döneminin 'astronom mucidi' olarak biliniyor. Özellikle ay ve güneşin yakından hareketini inceledi. Uzak mesafeleri ölçen usturlap aletini keşfeden mucit olarak adlandırıldı. Dünyadaki 20 önemli astronomdan biri ve Harranlı. Haran'da bu gözlemevinin yapılması, yıldızların, gezegenlerin güçlü teleskoplarla incelenmesi ve araştırılması önemli."

Kaynak: AA