Uzm. Dr. Dicle İnanç'ın yazısı:

Bu dönemde anne-babaya düşen ilk görev, çocuğu kendine özgü dünyası olan bir birey olarak kabul edebilmektir.

Çocuğunuzla günde 4 kere her biri 20 dakika sürecek şekilde bire bir iletişim kurmanız gelişimi açısından çok önemlidir.

Çocukların ilk 6 yılı çok önemlidir. Temel bilgi ve becerileri bu yıllarda kazanırlar, birey olarak gelişmeye bu dönemde başlarlar. Böyle bir dönemde anne-babaya düşen ilk görev, çocuğu kendine özgü dünyası olan ve kendine ait gelişim basamaklarına sahip bir birey olarak kabul edebilmektir.

Özellikle çocuklar yaşamlarının ilk 2 yılında çok hızlı büyürler. Motor gelişim, kaba ve ince motor olarak ikiye ayrılır. Kaba motor gelişim, vücudun gövde, kol ve bacak hareketlerini kontrol eden büyük kaslarının işlevsellik kazanması anlamına gelir. İnce motor gelişimi ise el ve parmak hareketleri gibi daha küçük ve ince hareketleri içerir. Kaba motor gelişiminde ilk kontrol etmeye başladıkları organ başları olur ve gelişim ayaklara doğru devam eder. Bu sıralama asla değişmese de kaba motor gelişiminin başlangıcı çocuktan çocuğa farklılık gösterir.

Bebeğiniz büyürken dikkat etmeniz gerekenler

Yenidoğan bebek, görme alanındaki parlak cisimleri fark eder, gözleri ışığa duyarlıdır, sesleri duyar.

1 aylık bir bebeğin yüze odaklanması, göz teması kurması önemlidir.

1-2 ay arasında gülümseyecek ve agulayacaktır.

3 aylık bir bebeğin artık baş kontrolü tam olmalıdır, yüzükoyun pozisyonda iken başını 90 derecelik açı oluşturacak şekilde kaldırabilir, mutlu bir şekilde gözlerinin içi parlayarak gülümsemeye ve onu kucakladığınızda cıvıldamaya benzer sesler çıkarmaya başlar.

Göz hizasında 15 cm uzaklıkta ve hareket halindeki objeyi takip etmesi gerekir.

4-6 ay arasında çıngırak tutacak, sonra elden ele aktarabilecek ve dönmeye başlayacaktır.

6. ayında destekli, 7. ayında ise desteksiz oturmalıdır. Zamanında doğan bir bebek 3. ayda başını tutamıyor ya da 9. ayda desteksiz oturamıyorsa ayrıntılı değerlendirme gerektirir.

Motor gelişim çocuktan çocuğa farklı zamanlarda ve farklı biçimlerde görülebilir. Birçok bebek elleri ve dizlerini sırayla hareket ettirerek emeklerken, bazı çocuklar sadece kollarını kullanarak, bazıları yarı oturur pozisyonda ilerler. Hatta bazı çocuklar hiç emeklemeden doğrudan sıralamaya başlarlar.

Yardımsız yürüme 10-18. aylarda olmaktadır. Eğer 18. ayda çocuğunuz hâlâ yürümüyorsa değerlendirilmesi gerekir. Dil gelişimi bilişsel gelişiminin bir parçasıdır.

Yeni doğan bebeğin başlıca sesli iletişimi ağlamadır. Agulamadan sonra 4-8. aylarda basit heceler söylemeye başlarlar: ma, de, bo gibi heceler... 6. ayda aynı heceyi tekrar ederek anlamsız sesler çıkarırlar: dedede gibi. Çocuğunuz 1 yaşında iken ilk adımlarını atmaya başladığında ilk sözcüklerini de söyleyecektir.

2 yaşında 2 kelimeli cümle kurması beklenir, 2,5-3 yaşında konuşmuyorsa mutlaka tetkik edilmelidir.

Doğumdan itibaren çocuğunuzla günde 4 kere her biri 20 dakika sürecek şekilde bire bir iletişim kurmanız gelişimi açısından çok önemlidir.

Yenidoğan, nesneleri içgüdüsel olarak parmaklarıyla kavrasa da 4. aya kadar istemli bir şekilde nesneleri tutması neredeyse imkânsızdır.

Emeklemeyi öğrenen çocuğunuzun ince motor becerileri de gelişir ve pekişir.

Bebeğiniz zamanla eşyaları parmaklarını kullanarak kavrar. 1. yaşındaki bir bebek parmağıyla işaret edebilir, nesneleri tutup kaldırabilir, kendi isteğiyle bırakabilir.

1 yaşındaki bir çocuğun işaret dilini kullanmaması ayrıntılı değerlendirme gerektirir. Bu yaştaki bir çocuk nesneleri birbirine vurmaktan ve kapların içine koyup çıkarmaktan hoşlanır. 2 yaşındaki çocuklar elleriyle bir şeyler yaratmaktan hoşlanırlar, bir yerleri karalarlar, oyuncaklarla kule yaparlar.

Oyuncaklar çocukların yeni beceriler öğrenmesine ve geliştirmesine yardımcı olur, ama gelişimin diğer bağlantılarını da unutmamak gerekir. Bir oyuncak tek başına çocuğunuzu geliştirmez. Hiçbir oyuncak, çocuklarla ebeveynlerin birlikte kaliteli zaman geçirmelerinin yerini tutamaz.

Zaman