Betül Gül'ün haberi:

Beş aşamalı kilidi açacak kadar! Bilim insanları, eğitilmemiş papağanları sırayla içinde kaju fıstığı bulunan kilitli bir kutunun bulunduğu odaya aldı. Papağanların kilidi açıp fıstığı alabilmeleri için önce pimi çekmeleri, ardından vidayı ve civatayı çıkarmaları, çarkı doksan derece döndürmeleri ve sonunda sürgüyü yana çekmeleri gerekiyordu. On papağandan biri, Pipin adındaki papağan, iki saatten az zamanda yol gösterilmeden, yardımsız kilidi açtı. Papağanlardan yedisi de kilidin bir kısmını açabildi.

Geçtiğimiz yıl, Viyana Üniversitesi'nin papağan laboratuvarında yaşayan bu papağanlardan biri kafesin dışındaki fıstığı almak için “alet” yapmış ve araştırma ekibini şaşırtmıştı. Papağanlaboratuvarının yöneticisi Dr. Auersperg papağanın fıstığı nasıl aldığını şöyle anlatıyor: “Günlük gözlemlerimiz sırasında Figaro küçük bir taşla oynuyordu. Bir ara çakıl taşını kafesin tellerinden dışarı çıkarınca taş ulaşamayacağı bir yere düştü. Birkaç defa pençesiyle almaya çalıştıktan sonra gidip küçük bir dal getirdi ve oyuncağını bununla almaya çalıştı. Bu davranışını daha iyi incelemek için daha sonra çakıl taşının yerine bir fıstık koyduk ve kameraya almaya başladık. Dal aramaya gitmedi; ısırarak kafesin (tahta) kenarından büyük ince bir parça kesmeye başlayıp bizi hayrete düşürdü. Bir tırmık gibi kullanarak fıstığı alabilmesi için en uygun boyut ve şekli alınca da kesip kopardı.” Dr. Auersperg sözlerinin devamında, uzun süre bu tür yeteneklerin sadece büyük maymunlara atfedildiğini, sonradan bazı kapuçin maymunları, bazı kuşlar, hatta bazı omurgasızların bile alet kullandığının anlaşıldığını ifade ediyor.

Oxford Üniversitesi'nden Prof. Kacelnik daha önce de Büyük Okyanus’un güneyindeki adalarda yaşayan, ince dallarla ağaçlardaki çatlaklardan böcek çıkaran Yeni Kaledonya kargalarını incelemişti. Yapılan deneylerden birinde, Betty adındaki karga teli bükerek kanca haline getirmiş, borunun içindeki küçük yemek kovasını bununla çıkarıp araştırmacıları şaşırtmıştı. Yapılan bir başka deneyde ise, kargaların yiyeceği alabilmesi için sırayla üç alet kullanmaları gerekiyordu. Önce kısa bir çubukla borunun içindeki daha uzun çubuğu almaları, bununla başka bir borunun içinde olan en uzun çubuğu almaları ve nihayet bu son çubukla yiyeceği çıkarmaları gerekiyordu. Yedi kargadan beşi aletleri sırayla kullanmayı becerdi!

Bilim insanları bir süreden beri, Avustralya’nın Köpekbalığı Körfezi'nde dipten kopardıkları deniz süngerlerini gagalarına takmış yunuslar gözlemliyor. Yunusların, gagalarına geçirdikleri bu süngerlerle deniz dibini karıştırıp avlandıkları sanılıyor. Zürih Üniversitesi’nden denizbiyoloğu Dr. Michael Kruetzen şöyle söylüyor: "Deniz süngerinin bir tür eldiven gibi hassas gagalarını koruduğunu düşünüyoruz.” Avustralya'nın New South Wales Üniversitesi’nden Dr Anna Kopps ve Zürih Üniversitesi’nden William Sherwina, Köpekbalığı Körfezi'ndeki yunuslara dair bilgileri analiz edip şu sonuca vardı: Sünger takmak, annelerinden öğrendikleri bir davranış, bu avlanma yöntemi bir ya da daha fazla yunus tarafından keşfedildi ve yunuslar arasında yayıldı.

Zekice bir avlanma yöntemi daha yunuslar arasında yayılıyor olabilir. Avustralya'nın Murdoch Üniversitesi Yunus-Balina Araştırma Birimi'nden yapılan açıklamada, bilim insanlarının birçok kez, gagasını deniz salyangozu kabuğuna sokmuş yunus gördüğü ve fotoğrafladığı belirtiliyor. 2007 yılında çekilen bir fotoğrafta, yunusun gagasındaki salyangoz kabuğundan sarkan bir balık kuyruğu açıkça görülüyordu. Bu yunus kafasını sağa sola sallamış ve tekrar dibe dalmıştı. Murdoch Üniversitesi'nden Simon Allen, “yunuslar sadece balıkları kovalayıp büyük kabukların içine mi yöneltiyor, yoksa önceden kabukları hareket ettiriyor mu, mesela açık kısımları üste gelecek şekilde döndürüyor mu bilmiyoruz.” diyor.

Alet kullanan hayvanlar arasında, sırtüstü suda yatıp deniz kabuklularını karınlarına koydukları taşlara vurarak kıran su samurları, kaktüs dikeniyle böcekleri deliklerden çıkaranağaçkakan ispinozları da var. Son yıllarda listeye yeni hayvanlar da eklendi. Mesela yaklaşık iki yıl önce, Kaliforniya Üniversitesi'nden Prof. Giacomo Bernardi alet kullanan bir balığın videosunu yayınladı. Bu videoda, Choerodon anchoago türü balık kumun içinden bir istiridye çıkarıyor, ağzında taşıdığı istiridyeyi bir kayanın yanına götürüyor ve kırmak için tekrar tekrar kayaya atıyor!

Zaman