Câmi Âdâbı:

Allah (c.c.):

"Ey Âdemoğulları, her mescidde zînetlerinizi takının." (A'raf, 7/31)

buyurmaktadır. "Zînet"ten maksat edeptir. Câmilerin ilk yapılış gayesi Allah'a ibadettir. Bu bakımdan ibadet esnasında, cemaati rahatsız edecek derecede yüksek sesle konuşmak, soğan-sarımsak gibi kokusu çirkin görülen şeyler yenilerek câmiye gelmek, safları çiğneyerek ileriye geçmeye çalışmak vb. davranışlar hoş karşılanmamıştır.

Hz. Peygamber (s.a.s) mescidlere girerken sağ ayağı ile girer ve "Euzü billahi azimi vebacehehe ekrame vesalihinehü agdıma eşşeydani ercaim." diye dua ederdi. Mescidlere girildiğinde iki rekat "tahiyyetü'l-mescid" (câmiye hürmet) namazı kılmak Hz. Peygamber'in sünnetidir. (İbn Kesir, Tefsir, V / 106)

Camilerde dünyevi şeyler konuşmak haram değildir; alım-satım yapmak haramdır. Mescitlerde yüksek sesle konuşmak mekruhtur. Ancak vaiz, hatib ve öğrencilerine ders vermekte olan üstad, sesini duyurmak için yükseltebilir. Namaz kılanlara zarar vermemek şartıyla Kur'ân-ı Kerîm okuyanların veya Allah'ı zikredenlerin seslerini yükseltmeleri caizdir. Mescit ve camilerde imama soru sorulabilir ve ondan ders alınabilir.

Camilerde terzilik yapmak, ayakkabı tamir etmek gibi işlerde bulunmak mekruh sayılmıştır. Ücretle çocuklara Kur'ân ve din dersi okutan hocaların camii dershane yapması, yani namaz vakit­leri dışında bu maksatla kullanması hakkında farklı görüşler var, çoğuna göre mekruh değildir. Ücretsiz okutanlar için ittifakla ke­rahet olmadığı tesbit edilmiştir.

Büyük binaların bir bölümü mescid olarak kullanıldığında veya apartman katlarından biri bu maksada tahsis edildiğinde, cami' ve mescidlerle ilgili hükümler bunlar hakkında aynen câri olur mu?

Apartmandaki dairelerden biri buna tahsis edilir ve ora sakinlerin­ce içinde namaz kılınır, dışardan gelenlere de açık tutulursa, mescid ahkâmına tabi olur: İçinde alım-satımda bulunmak, cünüp olarak girmek gibi fiil ve davranışlar haram sayılır.

Büyük binanın bünyesindeki odalardan biri, ya da binanın bir bölümü buna tahsis edilir, ancak bina açık tutulduğu zaman namaz kılınabilir, kapalı tutulduğunda mescid de kapalı kalırsa, o takdirde cami' ve mescidler hükmü bunda câri değildir. İsterse gelip namaz kılanlar men'edilmesin. (Fetâvâ-yi Kaadıhan - Fetâvâ-yi Hindiyye, l / 110)

(bk. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/373-374)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet