"...Cemil Meriç ruhunun ikiye bölünmesinden korkmadı, hem marksistti, hem de kendi değerlerine saygı göstermeyi bildi. Meriç yerli bir kalemdi, son nefesine değin de marksistti..." (Dücane Cündioğlu)

Cemil Meriç üzerine üç kitap kaleme almış olan Cündioğlu'nun bu satırlarına ne demeli acaba? Cemil Meriç Mağaradakiler'de, Jurnaller'de ve kendisiyle yapılan çeşitli mülakatlarda hayatının belli bir döneminde her düşünen vatan evladı gibi nezleye tutulur gibi marksizme tutunduğunu ve sonrasında ondan vazgeçtini defalarca söylediği halde "son nefesine değin de marksistti" demek, sehiv değilse apaçık bir gaflet.

Yaklaşık yirmi beş yıldır Cemil Meriç'in düşünce dünyasında dolaşıyorum. "Son nefesine değin de marksistti" demek kesinlikle yanlış ve isabetsiz.

Cemil Meriç marksizmin diyalektik düşünme yönteminden çok istifade etti ama asla marksist olmadı. Hatta Jurnal'inde "marksizm batılı bir masaldır" der. Öyle ya "izmler idrakimize giydirilen deli gömlekleri" diyen biri izmlerin en kabası olan marksizme nasıl hapsolur? Marksizm düşünce duraklarından bir duraktı onun için.

"Babam Cemil Meriç" kitabında Cemil Meriç'in kızı Ümit Meriç babasının peygamberimize yürekten inandığını, düzenli olarak olmasa da ara ara namaz kıldığını söylüyor.

Nur talebesi Muhsin Demirel Meriç'in evinde birlikte yaptıkları Risale-i Nur derslerinden sonra defalarca kendisinin imam, Cemil Meriç'in de ona tabi olarak cemaatle namaz kıldıklarını aktarır.

"Türk İslam medeniyeti ahlaka, feragate dayanan bir medeniyet. Gerçekleştirdiği değerler edebiyattan da, felsefeden de, ilimden de muazzez. Ben bu mazlum medeniyetin sesi olmak istiyorum." (Mağaradakiler, s.285)

Bütün bunlara rağmen Cemil Meriç için Dücane Cündioğlu'nun "son nefesine değin de bir marksistti" demesi gafletten başka bir şey olmasa gerek.