Dünyanın en büyük ve en güçlü parçacık çarpıştırıcısı olarak bilinen ve şimdiye kadar inşa edilmiş en karmaşık deneysel tesis olarak anılan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın verileri, Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi CERN tarafından güncellenen bir politika çerçevesinde artık daha erişilebilir olacak.

CERN’ün bu yeni politikasına göre, yapılan her deneyden 5 yıl sonra, deneye dair tüm veriler paylaşılacak ve herkes için erişime açık hale gelecek. Erişime açık hale gelen veriler, ilgili deneyin ve projenin tamamlanacağı ve dosyanın kapatılacağı tarihe kadar ulaşılabilir olmaya devam edecek.

CERN’in erişime açık hale getireceği bu veriler, herkesin Büyük Hadron Çarpıştırıcısı deneylerinden elde edilen bilgiler üzerinde “yüksek kaliteli analiz” yapmasına olanak tanıyan 3. seviye veriler olarak belirlenmiş durumda. Yine CERN’e göre bu veriler "algoritmik, performans ve fizik çalışmaları için yararlı olabilecek detay seviyesi ile kalibre edilmiş, yeniden yapılandırılmış veriler"den oluşuyor.

Yeni politika ile erişilebilir hale getirilecek 3. seviye veriler dışında, CERN ham verileri erişime açık hale getiremeyeceğini belirtiyor. Bunun sebebi olarak ise verilerin, yazılımın ve meta verilerin karmaşıklığı ile depolanan geniş bilgi hazinesinin tamamına erişim sorunları olarak gösteriliyor.

CERN, ham haldeki verilerin paylaşılmasının pratikte zaten mümkün olmadığını ve bu işlenmemiş verilerden araştırmalarda işe yarayacak somut veriler elde etmenin de mümkün olmadığını belirtiyor.

CERN’in Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’na ait seviye 1 ve seviye 2 veriler, zaten bir süredir erişime açık durumdaydı. Seviye 1 veriler, bilimsel makalelerde yayımlanan sonuçlar için destekleyici veriler niteliğinde iken seviye 2 veriler ise sosyal yardım ve eğitim amaçlı tasarlanmış özel veri setlerinden oluşuyor.

webtekno