Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuk eğitiminde ebeveynlerde tutarlılığın önemine vurgu yaparak, 'Anne kararlı ve tutarlı olursa buna içinde sevgi olan disiplin diyoruz. Gevşek olan disiplin ya da izin veren annelik ve babalık tarzı olursa çocuk nerede ne yapacağını öğrenemiyor.' ifadesini kullandı.

Üsküdar Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre, 1992 yılından bu yana her yıl 10 Ekim günü, Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu’nun girişimi ile 'Dünya Ruh Sağlığı Günü' olarak anılıyor. Bu özel günde ruh sağlığının önemine dikkati çekmek ve farkındalık oluşturulması amaçlanıyor. Bu yılki tema 'Ruh Sağlığını ve Ruhsal İyilik Halini Küresel Bir Öncelik Haline Getirelim' olarak açıklandı.

'4 dakika oturma cezası çocuğa beceri kazandırıyor'

Tarhan, bir çocuğun her istediğinin yapılması durumunda bir müddet sonra ebeveynlerini silkeleyen çocuk haline geldiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:

'Çocuğa yapılacak en büyük kötülüklerden birisi onun her dediğini yapmaktır. Örneğin çocuk ağlayarak çikolata istiyor ve anne hemen veriyor. Bunlar eğitim ve tutum hatalarıdır. Aslında anne 'Tamam kızım, oğlum ödevini bitir o zaman vereceğim' ya da 'Bak çocuğum senin istediğini yapacağım ama senin bir sorumluluğun var, önce sorumluluğunu yap ondan sonra bunu yapacağım' derse çocuk erteleme becerisi kazanacak. Mesela yaramazlık yaptığında bağırıp çağırma değil de 4 dakika oturma cezası verilebilir. Çocuk kendi kendine direnç kazanıyor, iç kontrol eğitimi böyle oluyor. Psikolojik sağlamlık eğitimi de denilebilir. Psikolojik sağlamlık eğitiminde umuda ihtiyaç var. Umut en büyük koruyucu faktördür. Umut olmazsa insan bütün dayanıklılığını kaybediyor.'

'Anne, çocuğun rol modeli ve kutsalıdır'

Çocuk anneyi rol model seçtiği için annenin kutsal olduğunu kaydeden Tarhan, 'Anne ve babalar çocuğun kahramanıdır. Onların dediğini yapmak çocuğun dünyasında kutsaldır. Annenin otoritesini ve gücünü değiştirmemek gerekiyor. Anne kararlı ve tutarlı olursa buna içinde sevgi olan disiplin diyoruz. Gevşek olan disiplin ya da izin veren annelik ve babalık tarzı olursa çocuk nerede ne yapacağını öğrenemiyor. Örneğin anne sabah çocuğunu öpüyor, öğleden sonra da 'Allah belanı versin, seni neden doğurdum?' dediği zaman çocuk annesinin onu sevip sevmediğini öğrenemiyor. Bu yüzden tutarlılık önemli.' değerlendirmesinde bulundu.

'Çocuk ile yanlış ve doğru konuşulabilmeli'

Ebeveynin çocuğu ile arkadaş olmasının bir amaç doğrultusunda gerçekleştiğini belirten Tarhan, 'Ebeveynin amaca doğru ilerlerken hedef hakkında çocuk ile konuşmalar yapması durumunda çocuk hayatı öğreniyor. Anne, baba ve çocuk arasında yakın bir yatay ilişki önemli. Çocuk o zaman anne ve babaya her şeyi sorabiliyor.' dedi.

Tarhan çocuklarda korkarak değil, gönüllü itaat olmasının önemli olduğuna vurgu yaparak, şu ifadeleri kullandı:

'Anne ve babadan korkulduğu eğitim sisteminde çocuklar itaat ediyor. Ama ergenlikten sonra özerklik duygusu fazlalaşıyor. Çocuğun beklentisi yüksek olunca bir müddet sonra anne ve babadan kopmaya başlıyor. Onun için özgürlük kutsallaşmış durumda. Böyle durumlara çocuk aileden tepkisel olarak tamamen kopabiliyor. Çocukta anne ve babaya karşı hem sevgi hem öfke gelişiyor. Bunun olmaması için anne ve babanın çocuk ile yanlışı da doğruyu da konuşabilir olması gerekiyor. Eğer arkadaşlık var ise konuşabilir olmaları gerekiyor. Korkarak itaat etmek değil, gönüllü itaat olmalı. Anne ve babayı kaybetme, sevgi ve ilgilerini kaybetme korkusu çocuğa korku olarak yeter.'

'Çocuk ebeveynlerini gözlemliyor'

Çocuğun psikolojik sağlamlığının gelişmesinde ebeveyn tutumunun ve doğru rol model olmalarının çok önemli olduğuna dikkati çeken Tarhan, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

'Ebeveynler tutarlılarsa, pozitif olaylarda pozitif bir yaklaşım gösterebiliyorsa ya da bir terslik olduğunda başkalarını suçlayıp lanet okumak yerine soğukkanlı kalabiliyorlarsa çocuk da soğukkanlı oluyor. Çocuk için en güzel öğretmen anne ve babadır. Bazıları doğal afetlerde 'aman çocuklarınızı oradan uzaklaştırın' diyorlar. Hayır, çocuk orada duracak. Anne ve baba gibi çocuk da soğukkanlı olacak, hayatın bir zorluğunu yaşayarak öğrenecek. Kaçırmak, korumak ve cam fanus içinde yaşatmak değil onu hayata hazırlamak gerekiyor. Anne ve baba çocuğa hükmetmek yerine çocuğu hayata hazırlamalı.'

'Yaş ilerledikçe psikolojik sağlamlık artıyor'

Tarhan, eğitimdeki sağlamlığın yanı sıra duygusal, davranışsal ve sosyal sağlamlığın önemli olduğuna vurgu yaparak, şunları kaydetti:

'Çocuk bütün bunları yaşadığı için gelişiyor. Gençler bu konuda daha kırılgan oluyorlar. Yaş ilerledikçe ve geliştikçe insanın psikolojik sağlamlığı artıyor, hayattaki olaylara karşı soğukkanlı oluyor. Psikolojik sağlamlığı söylemek kolay ama yapmak kolay değil. Psikolojik sağlamlığın ilk adımı öz farkındalıktır. Yani kendini tanıyan, güçlü ve zayıf yönlerini bilen bir kimse nerede nasıl adım atacağını daha iyi bilir. Bu haritada nerde olduğunu bilmek gibidir. İkinci adım öz yönetim yani insanın kendisini, arzularını, dürtülerini ve isteklerini yönetebilmesidir. Üçüncü adım ise bu psikolojik sağlamlığın duygusal zeka eğitimidir ve bu aynı zamanda sosyal bilinçtir, empatidir. Başka tarafın duygularını, haklarını ve ihtiyaçlarını göz önüne alabilmektir.'

Sağlıklı sosyal ilişki kurabilen insanın psikolojik sağlamlığı olduğunu ifade eden Tarhan, 'Psikolojik sağlamlığın önemli becerisi de etkili ve eksiksiz problem çözebilme becerisine sahip olmaktır. Hayattaki zorlukları aşmış kişilerin başarı yolu çiçeklerle döşenmemiştir. O yol taşlarla, engellere döşenmiştir ve aşılabilmesi önemlidir. Onun için zordan korkmamalı.' değerlendirmesinde bulundu.

aa