Davranışın sonucunu açıklayarak zararını göstermek

Çocuklarımız çoğu zaman davranışlarının sonuçlarını düşünemezler. Çocukların olumsuz davranışları anne-babasına rahatsız ettiği gibi çevresine de rahatsız eder.

“Çocuklarımızın olumsuz davranışları karşısında neler yapmalıyız” sorusuna verilecek cevaplardan biri de davranışının sonucunu açıklayarak zararını göstermektir.

Bu yöntemle çocuklarımıza olumlu davranış kazandırma hedeflenmektedir. Yaptığı olumsuz davranışının yanlış olduğu bilinci verilmek amaçlanmaktadır. Çözüm içinde anne-babanın ve çevresindeki büyüklerin çocukla konuşarak bu davranışın neden yanlış olduğunu anlatması gerekir. Çocuk yaptığı davranışın nelere mal olduğunu veya olabileceğini fark eder. Konuşurken etkin dinleme ve ben dili yöntemlerini kullanır, çocukla empati kurarsak yöntem daha çok işe yarayacaktır.

Örneğin;
Uzun süre bilgisayarın başında kaldığında derslerini ihmal ediyorsun, sonra düşük notlar alıyorsun, her ikimizde üzülüyoruz.

TV’yi geç vakitlere kadar izlediğinde sabah erken kalkamıyorsun, seni kaldırmak için çok uğraşıyorum. Seni kaldırıncaya kadar hem yoruluyor, hem de çok üzülüyorum. Okula da geç gitmek durumunda kalıyorsun.

Çocuklarımıza olumsuz davranışının zararına nasıl gösterebiliriz?

Bu yöntemin etkili olabilmesi için bizler de davranışlarımızla ve konuşmalarımızla çocuğa örnek olmalıyız.
Anne-babanın çocukla konuşarak olumsuz davranışının nedenlerini ve sonuçlarını konuşması gerekir. Böylece çocuk yaptığı davranışın nelere yol açtığını fark eder. Davranışının sonucunu öğrenen veya gören çocuk sebep-sonuç ilişkisi kurarak doğru davranışı öğrenir.

Olumsuz davranışının başkalarını zarar verebileceğini anlatmalıyız. Başkalarına zarar verebileceğini öğrenen çocuk yanlış yaptığını fark eder, davranışlarını düzeltmeye çalışır.

Çocuğa davranışının sonucunu anlatmamızdaki amaç; çocuğun davranışının neden yanlış olduğunu anlaması ve doğru davranışı biz istediğimiz için değil de kendi istediği için yapmasına teşvik etmektir.

Çocuk olumsuz ve yanlış davranışlardan, anne-babadan ve cezadan korktuğu için değil yanlış olduğunu bildiği için kaçınmalıdır. Doğru davranışı ise doğru olduğu bildiği için yapmalıdır.

Anne-babaların çocuğun olumsuz davranışlarının zararlarını anlatarak doğru davranışa yönelmelerine desteklemeleri ile çocuğun ahlak gelişimine katkıda bulunmuş olurlar. Böylece kendi kendine denetleyebilen, doğruyu bulmuş, ahlaklı ve vicdanlı olmayı öğrenmiş çocuklar ve gençler olarak yetişirler.