Ceyda Erenoğlu
Dünyaca ünlü bir bilim insanı Prof. Dr. Orhun Muratoğlu... Uzun yıllardır Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi Massachusetts General Hospital’a bağlı Harris Ortopedi laboratuvarının başında çok sayıda buluşa imza atıyor. Eklem kireçlenmesi olan ya da travma sonucu sakatlık yaşayan kişiler için kurtuluş anlamına gelen protez teknolojisi geliştirmede bir otorite. İlk çalışmaları protezlerde soruna yol açan mekanizmaları anlamak ve bunlara çözüm arama konusunda oluyor. Bu protezlerde kullanılan polimer (plastik) aparat, metal parçalara sürtünerek kalça ve diz eklemlerinin hareket etmesini sağlamasına karşın zaman içinde aşınıyor ve protezin takıldığı bölgelerde kemik erimesi meydana geliyor.

TEKRARLAYAN AMELİYATLARA SON
Hastalık ilerledikçe kemik kaybı artıyor ve protezlerin oturtulduğu temel gücünü kaybediyor. Bu sorun zamanında yakalanmazsa kemik kırılması ve hastalar için ikinci bir ameliyat söz konusu oluyor. İkinci ameliyatlarda (revizyon ameliyatı) başarı oranı düşüp ölüm oranı artıyor. Prof. Dr. Orhun Muratoğlu, “Polimer” adı verilen malzemenin aşınmasının molekül seviyesinde nasıl oluştuğunu anladıktan sonra ilk keşiflerini gerçekleştiriyor ve polimerin moleküllerini birbirine çapraz bağlarla birleştirerek aşınma oranını sıfıra indiriyor. Bu kimyasal değişikliği polimeri radyasyona tabi tutarak elde ettiklerini söyleyen Muratoğlu, “Her kazanç yanında bir kayıpla beraber geliyor. Burada da aşınma oranını azaltmanın paslanmaya karşı olan direncin kaybolmasına neden olduğunu gördük” diyor.

E VİTAMİNİNİN GÜCÜ
Bu buluşun ardından Orhun Muratoğlu ve ekibi zaman kaybetmeden ikinci jenerasyon teknoloji arayışları içine giriyor. Çünkü ilk jenerasyon teknolojide aşınma ve oksitlenme problemlerini çözmelerine rağmen polimerde az da olsa güç kaybı olması genç ve aktif hastalarda bu ilk teknolojinin kullanımının kısıtlı kalmasına yol açıyor. 2004 yılında radyasyon sonrası protezlere E vitamini nüfuz ettirilmesi ile oksitlenme problemi de çözülmüş oluyor. Böylece hem aşınmaya hem de oksitlenmeye dirençli ve kuvvetli bir polietilen bulunmuş oluyor.

EN SON BAKTIĞIMDA 36 PATENTİM VARDI

Kaç patentiniz var?
En son baktığımda 36 idi (Gülüyor).

Ailenizde veya arkadaşlarınız arasında protezlerinizi kullanan var mı?
Aileden yok ama birkaç arkadaşıma ve onların yakınlarına bu protezlerden takıldı.

Kalça ve diz protezleri konusunda başka hangi sorunlar üzerinde çalışıyorsunuz?
Şu sıralarda kalça ve diz protezlerinde yaşanan enfeksiyon ile kalça protezlerinde yasanan çıkık riski üzerinde çalışıyor ve bu protezlerin dizaynlarını değiştiriyoruz.

Protez dışında farklı alanlarda çalışmalarınız var mı?
Cerrahlara yardımcı olmaya yarayan akıllı cerrahi aletler geliştiriyoruz. iPhone üzerine kurulu platform, ameliyat sırasında protezlerin hizalanmasını ciddi oranda ilerletiyor.

Çocukluğunuzda büyüyünce ne olmak isterdiniz?
Ailemde neredeyse herkes mühendisti. Ben de mühendis olma hayaliyle büyüdüm.

Yakın veya uzak gelecekte Türkiye’ye dönme planınız var mı?
Amacım bilimsel araştırmalarımı hiçbir aksaklık olmadan devam ettirmek ve daha çok hastayı sağlıklarına kavuşturmak. Yakın zamanda Türkiye’ye dönersem bunu dünya çapında yapmaya devam etmem zor olabilir. Belki emeklilikten sonra...
Habertürk