Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, ABD Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu Başkanı Leonard A. Leo ve beraberindeki heyeti makamında kabul etti.

Komisyon üyelerine Türkiye'deki din özgürlüğü ve Diyanet İşleri Başkanlığının işleyişi hakkında bilgi veren Görmez, dini özgürlüklerin insan vicdanının derinliklerine hitap etmesi bakımından bütün özgürlüklerin temelini oluşturduğunu belirtti.

Din özgürlüğünün önemine işaret eden Görmez, Leo'nun ''Diyanet İşleri Başkanlığının hem dini kontrol altında tutmaya çalıştığı hem de laiklik baskısı altında olduğu'' iddialarına ''Din hizmetini kamu hizmeti saymak, din hizmetlerinin organizasyonuna yardımcı olmak, dini kontrol altında tutmak anlamına gelmez. Diyanet İşleri Başkanlığının üç önemli yönü vardır: Kamusal olması bakımından bir kamu kuruluşudur. Bütçesi devlet tarafından verilen bir kurumdur. Kamusal olmanın yanında özgür ve sivil olmak, dinin doğru, bilimsel bilgisiyle hareket etme prensibini doğurmuştur. Bu sayede Diyanet, kimseden dini ve teolojik konularda talimat almaz'' diye konuştu.

Başkan Yardımcılığı döneminde Avrupa Birliğinin Yargı ve Temel Haklar faslında müzakerelere bizzat katıldığını anlatan Görmez, heyetin yönelttiği ''Laik bir ülkede Diyanet İşleri Başkanlığının bir kamu kuruluşu olmasını hangi laiklik anlayışıyla açıklayabiliyorsunuz'' sorusu üzerine, Belçika, Almanya, Danimarka ve İngiltere'deki benzer uygulamaları örnek verdiğini söyledi.

Diyanet'in, özgür ve sivil olduğunu vurgulayan Görmez, Türkiye'de 85 bin cami bulunduğunu ve tüm camilerin halk tarafından yapılmasının, kurumun sivil yönünü güçlendirdiğini dile getirdi. Dini bilginin üretilmesi ve hizmete dönüşmesi sürecinde Diyanet'in kimseden talimat almasının mümkün olmadığını ifade eden Görmez, Türkiye'de dini azınlık çevrelerini, önemli birtakım sorunların varlığına rağmen yakından takip ettiklerini ve ilgilendiklerini kaydetti. Görmez, ''Dini azınlıkların inançlarına gelecek en küçük bir baskıyı kendi dinimize yapılmış bir baskı olarak görürüz'' diye konuştu.

Türkiye'nin ve Diyanet İşleri Başkanlığının, son zamanlarda din ve ifade özgürlüğü konusundan büyük mesafeler kat etmesinin önemli bir durum olduğunu vurgulayan Görmez, ''Her şeye mazeret olur ancak dini özgürlüklere mazeret olmaz'' dedi.
   
-ALEVİLERİN TALEPLERİ-
   
Komisyon Başkanı Leo'nun, ''Alevilerle ilgili Diyanet İşleri Başkanlığının neden bir çalışma yapmadığını'' sorması üzerine Görmez, ''Alevilik konusunda kurum olarak ihmallerimiz olduğu doğrudur. Ancak talepler oluşmamıştı. Talepler oluştuktan sonra düşündük ve ilk olarak Aleviliğin bütün yazılı kaynaklarını neşrettik. Daha sonra camilere gelen vatandaşlarımız ve Sünni din görevlilerimizin, Alevilik konusunda bilgilenmelerini sağladık'' diye konuştu. Mehmet Görmez, Alevilik kaynaklarının yayınlanması çalışmalarına bizzat Alevi büyüklerinin de katıldığını hatırlattı.

Din eğitimi konusuna da değinen Görmez, şunları kaydetti:

''Türkiye'de zorunlu din eğitimi yoktur. Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi vardır, Türkiye'de yaşayan birinin bütün dinler hakkında bilmesi gereken bilgileri içeren bir derstir. Bu derste bugüne kadar Aleviliğe yer verilmemesi eksiklikti. Ancak bizzat Milli Eğitim Bakanlığı bu konuda çalışma başlattı ve şu an Alevilik de o dersin üniteleri arasına girmiş bulunuyor. Biz de bunu Diyanet İşleri Başkanlığı olarak destekledik.''

Aleviliğin İslam'ın dışında farklı bir din olmadığını belirten Görmez, bunun şahsi fikri olmadığını, tarihsel ve bilimsel bütün kaynakların da bu yönde olduğunu söyledi. Cemevlerine karşı olmadıklarını, arazi tahsisi gibi konularda destek olunmasının doğru bulduklarını ifade eden Görmez, ''Cemevlerini caminin karşısında faklı müstakil bir dinin mabedi gibi gösterecek hiçbir kaynak yoktur. Bu bizim cemevlerine karşı olduğumuz anlamına gelmez. Cemevleri özgür olmalı. Cemevlerine arazi tahsis edilebilmeli. Ancak cemevini caminin karşısında yer alan müstakil bir dinin mabedi olarak göstermek bilimsel ve tarihsel olarak mümkün değildir'' diye konuştu.

İslam dininde, dinin otoritesinin ancak ilahi vahiy ve Peygamber'in sahih öğretileri olduğunu belirten Görmez, ''İslam'a göre din adamları dinin otoritesi değildir'' dedi.

Hadis Projesi hakkında da komisyona bilgi veren Görmez, ''Bir hadis projemiz var. Harvard'da bu projeyle ilgili olarak seminer verdim. Bu bir reform hareketi gibi gösterildi. Bu doğru değil. Hadislerin yeniden doğru anlaşılmasını hedefleyen bir projedir. Bir yeniden yorumlama çabası diyebiliriz'' diye konuştu.

Dini Özgürlükler Komisyonu olarak Türkiye'yi 2006 da ziyaret ettiklerini belirten Komisyon Başkanı Leonard A. Leo, son beş yıl içerisinde Türkiye'de yaşanan gelişmeler ve Diyanet İşleri Başkanlığının işleyişi hakkında bilgi almak üzere bu ziyareti gerçekleştirdiklerini kaydetti.

Haber X