Dualarda saklı eğitim
Duaların bilincimizi uyanık tutmaya kâfi olduğunu söyleyebiliriz. Zira toplumsal sorunlara karşı dualarla değerler eğitimi verilebilir.
Süheyla Sancar'ın haberi:
Avrupalı bilim adamları, İsveçli bir grup araştırmacı ya da Amerika’da yapılan bir deney…” diye başlayan haberleri pek bir seviyoruz. Bu engin bilgiler kısa süreliğine yetiyor bize(!) Ertesi gün yenileri geliyor zaten. ‘Buluş’ denince şaşırmaya hazırız. Haklarını teslim edelim bilim adamları çok çalışıyor. Yıllar alıyor araştırmalar. Nihayetinde buluş ortaya çıkıyor. Şüphe duyan bir babayiğit çıkıp aksini ispatlayana kadar da gerçekliği sürüyor. Bizse malumatlarla yetiniyoruz. Hepimiz bilim adamı olacak değiliz. Lakin hayata karşı hayretini kaybedenlerimize şu Japon şiiri ithaf olunsa yeri: “Ne kadar harika, ne kadar müthiş! Baltayla odun kesiyorum, kuyudan su çekiyorum.” Sahi gündelik hayatta aşina olduğumuz her şeyde yeni bilgi olamaz mı? Kelebeğin kanadında, yıldızlarda Allah’ı arayamasak da ayetlerde keşfetmemizi bekleyen hakikatler var. Mesela, namazlarda okuduğumuz kısa sûreleri ele alalım. Hayatımızın vazgeçilmezi olsalar bile onlarda hâlâ keşfetmemizi bekleyen hakikatler yok mu? Şüphesiz var. Dahası her biri üzerine kütüphaneler dolusu kitap yazılır. Bizi Ramazan’a kavuşturacak üç ayların başlangıcındayız malum. Biz de bu vesileyle Avrupalı bilim adamlarının henüz şifa bulamadığı manevî sıkıntılarımıza ilaç olur ümidiyle araştırmacı yazar Veli Karataş’a “Sûrelerle değerler eğitimi olur mu?” diye sorduk. “Nesi ilginç?” diyemeyeceğimiz cevaplar aldık.
Kur’an’ın “Akıl etmez misiniz?” sorusundan yola çıkacak olursak hayret edecek, üzerine düşünecek, merak edecek çok şeyimiz var aslında. Her birini düşünmeye zaman bulamıyoruz belli ki(!) Ama hiç değilse duaların bilincimizi uyanık tutmaya kâfi olduğunu söyleyebiliriz. Tam da bu sebeple yazar Veli Karataş, toplumsal sorunlara karşı dualarla değerler eğitimi verilebileceğini savunuyor: “Çocukluktan itibaren değerleri öğretirken dualardan faydalanmak gerekir. Kitab-ı Mübin, manevî parçalanışımıza karşı duayı emrediyor. Namazda zikrettiğimiz nurların manalarını kavramak zorundayız. Anlayarak okuduğumuzda başıboşluktan kurtulacağız. Kin, nefret, hırsızlık, cinayet… ve birçok kötülüğün yasaklandığını tekrar edeceğiz. O’ndan talep ettiğimizin ne olduğunu bilmek bizi özgürleştirecek.” Karataş’a göre hemen bugünden başlayarak Kur’anî değerleri kazanabiliriz. Bunun için ayetleri tefsirinden okuyarak idrak etmek yeterli. “Neler için, nasıl dua edeceğimiz Resûller gönderilerek anlatılmış.” diyen Karataş’ın usulde çerçevesi şöyle: “Dua edelim, ettirelim. Vesileleri değerlendirelim. Edilen duanın okunan ayetin manasını fark edelim. Hem duanın mucizesi hem de Kur’an’ın kalplere işleyen dili ahlâkça kötü sayılan davranışları önleyebilir.”
DUA, VARLIĞIMIZIN ÖZÜ
Dua başlı başına bir ibadet. Aynı zamanda varlığımızın özü. Bu sebeple belki de ilk onu öğreniriz. Masallardaki kötüler hayatta karşımıza çıkınca onların şerrinden Allah’a sığındık. Akşamları uyumadan önce Felak-Nas sûrelerini okuduk zırhımız olsun diye. İyi ki yapmışız. Emniyetimiz, huzurumuz hep bundan. Her şey üstümüze geldiğinde Fatiha okuyup rahatlattık ruhumuzu.
Sûrelerin “Düşün” dediği temel değerler
Fatiha Sûresi: Kulluk, hürriyet, istiane, hidayet, istikamet, gazap.
Nas Sûresi: İstiane, şer, vesvese, kıskançlık, güven, insan.
Felak Sûresi: İstiane, şer, vesvese, güven, tabiat, mahlukat.
Rabbena Atina Duası: Hüsün, güzellik, azap, hesap, dünya, ahiret.
Rabbena’ğfirli Duası: İstiğfar, af, iyilik, hesap, ana-baba, aile, mümin.
Sübhaneke Duası: Tevhit, teşbih, takdis, tazim, tenzih, hamd, şükür.
Tahiyyat Duası: Sena, selam, rahmet, bereket, güzellik, nübüvvet.
Salli ve Barik Duaları: İyilik, sevgi, hürmet, hamd, takdis, tazim.
Kunut Duaları: İstiane, istiğfar, hidayet, iman, tevekkül, sena, şükür, terbiye, ibadet, namaz, rahmet, umut, gayret, secde, haşyet, azab, namaz.
Zaman