Irak'ın başkenti Bağdat'ta, 19 Ağustos 2003'te, aralarında Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Sergio Vieira de Mello'nun da bulunduğu 22 yardım çalışanının bombalı saldırıda hayatını kaybetmesi sonucu BM Genel Kurulu'nda 2008'de alınan kararla 19 Ağustos, "Dünya İnsani Yardım Günü" ilan edildi.

İngiltere merkezli "Development Initiatives" kuruluşu tarafından hazırlanan 20 Haziran 2023 tarihli "2023 Küresel İnsani Yardım" raporunda, 2022'de insani krizin dünya çapında derinleştiği belirtildi.

Rapora göre insani yardıma muhtaç kişilerin 4'te 3'ü, çatışma, iklim krizi veya sosyoekonomik zayıflık etkenlerinin en az ikisinden etkileniyor.

İnsani yardıma ihtiyacın artmasının temel sebeplerinden ikisinin gıda krizi ve zorunlu göç olduğu ifade ediliyor.

60 ülkeden yaklaşık 265,7 milyon kişinin, son 2 yılda akut yetersiz beslenmeden etkilendiği tespit edildi.

İklim değişikliği ise 236,7 milyon kişiyi yüksek derecede olumsuz etkiliyor.

Rusya-Ukrayna savaşı, Pakistan ve Doğu Afrika'daki iklim değişikliği krizi ve Kovid-19 salgınının sosyoekonomik etkileri gibi sorunların, insani yardım hareketlerinin önemini artırdığı kaydedildi.

SAVAŞLAR İNSANİ KRİZİ DERİNLEŞTİRİYOR

BM İnsani Koordinasyon Ofisinin (OCHA) verilerine göre, 2021'de 255,1 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olduğu belirlenirken bu sayı 2022'te 324,3 milyona, 2023'ün 8. ayında ise 363,3 milyona çıktı.

İhtiyaçların karşılanması için 2021'de 37,64 milyar dolar gerekliyken bu miktar, 2022'de 51,7 milyara, Ağustos 2023'te ise 55,21 milyar dolara yükseldi.

İnsani yardıma en çok ihtiyaç duyulan 10 ülke sırasıyla Afganistan, Etiyopya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), Sudan, Yemen, Pakistan, Myanmar, Ukrayna, Suriye ve Güney Sudan olarak belirlendi.

Uzun yıllardır süren siyasi ve ekonomik krizin derinden etkilediği Afganistan'da 2021'de 18,4 milyon, 2022'de 24,4 milyon, 2023'ün 8'inci ayı itibarıyla ise 29,2 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olduğu kaydedildi.

Çatışma ve kuraklıktan etkilenen Etiyopya'da insani yardıma muhtaçların sayısının 2021'de 23,9 milyon, 2022'de en az 20 milyon, Ağustos 2023'te ise 28,6 milyon olduğu bildirildi.

Gıda krizinin sürdüğü KDC'de insani krizden etkilenen kişi sayısı 2021'de 19,6 milyon olarak belirlenirken 2022'de 27 milyona yükseldi. 2023'ün 8'inci ayında ise 26,4 milyona geriledi.

Sudan'da 2021'de 13,4 milyon, 2022'de 14,3 milyon insani yardıma ihtiyaç duyarken ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında 15 Nisan'dan beri yaşanan çatışmaların etkisiyle bu sayı Ağustos 2023 itibarıyla 24,7 milyona yükseldi.

Hükümetle İran destekli Husiler arasında 2014'ten bu yana devam eden iç savaşın etkilerinin yaşandığı Yemen'de 2021'de 20,7 milyon, 2022'de 23,5 milyon, 2023'ün 8'inci ayında 21,6 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olduğu kaydedildi.

Sel gibi iklim değişikliğinden kaynaklanan sorunlar yaşanan Pakistan'da 2021'de 11 milyon kişi insani krizden etkilenirken bu sayının 2022'de 20,6 milyona yükseldiği, Ağustos 2023'e gelindiğinde bu sayının sabit kaldığı tespit edildi.

En çok gıda güvenliği ve sağlık alanlarında yardıma ihtiyaç duyan Myanmar'da 2021'de 1 milyon kişi insani yardıma muhtaçken bu kişilerin sayısı 2022'de 14,4 milyona, 2023'ün 8'inci ayı itibarıyla ise 17,6 milyona yükseldi.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ağır etkilerini yaşayan Ukrayna'da insani yardıma muhtaç kişilerin sayısının 2021'de 3,4 milyon, 2022'de 5,2 milyon olduğu kaydedilirken giderek şiddetlenen savaşta Ağustos 2023 itibarıyla 17,6 milyon kişi insani krizden etkileniyor.

Suriye'de Mart 2011'den bu yana süren iç savaş dolayısıyla insani yardıma muhtaç kişi sayısı oldukça yüksek. 2021'de 13,4 milyon, 2022'de 14,6 milyon, 2023'ün 8'inci ayı itibarıyla ise 15,3 milyon kişi insani krizin olumsuz etkilerini yaşıyor.

2014'ten bu yana görev süresi uzatılarak Cilvegözü Sınır Kapısı'ndan Suriye'nin kuzeybatısına yardım sağlayan ve 10 Temmuz'da görev süresi dolan mekanizma, BM Güvenlik Konseyinden onay alamamıştı.

Aşırı iklim olayları ve altyapı eksikliğinden etkilenen Güney Sudan'da ise 2021'de 8,3 milyon, 2022'de 8,9 milyon, Ağustos 2023'te ise 9,4 milyon kişinin insani yardıma ihtiyaç duyduğu belirlendi.

Dünyanın geri kalan ülkelerinde ise 152,3 milyon kişinin insani yardıma muhtaç olduğu kaydedildi.

aa