İlk ortaya çıkan fikir olduğuna göre, bir fikir için mücadele etmek ancak o fikrin yüceltilmesi için olabilir.

Mücadelenin yüceltilmesi diye bir şey olamaz.

Zamanla, mücadele uzadıkça ‘ana fikr’in örtülmesi ve mücadele için fikir üretilmeye dönüşmesi (siyaset) bozulmadan başka birşey değildir.

Bu durumda, fikrin ikincil ve edilgen düzeye inmesi ile mücadele, kişiler ve olaylar üzerinden değerlendirilmeye başlar.

Böylece mücadele eden kişi de, ‘kendi’ ve yaşadıklarıyla değerlendirilir.

Mezkûr kişinin fikriyatı ise asıl fikrin yerine geçer.

Bediüzzaman istibdadın birçok çeşidinden söz ederken, özellikle buradaki gibi olan manevî gücün hakkın (fikrin) yerine geçmesini bir büyük adaletsizlik ve istibdat şekli olarak görüyor.

İhlâs Risalesindeki önemli bir düstur olarak zikredilen 'fazilet füruşluk nev’inden gıpta damarını tahrik etmek' olan bu durum ihlâsı bozan ve fikri öldüren önemli bir varta olarak zikrediliyor.

Büyük mücadele adamlarının sonlarda büyük fikri yanlışlara düşebildiğini görmek nadirattan değildir.

Çok ileri gidenler bazen başladığı noktayı unutabiliyor...

Bu nedenle, her hareketin asıl gaye (gaye-i hayâl) ile bir sıla-i rahmi sürekli bulunmalıdır.

Maneviyatta büyüdükçe bunun kontrol dikkatinin de artması gerekiyor; zira, yalancı şöhret bir hamiyetperveri dahi manevî bir müstebide dönüştürebiliyor.

Hukukunu bilmeyen cahiller de, bu manevî güce biat etmek durumunda kalıyorlar, hakkı (fikri) bizzat şahısta görüyorlar.

Bir de, mücadele adamı olmakla netice adamı olmak arasındaki farkları gözetmek gerek...

Bu ikisinin karıştırılmasından ortaya çıkan başka sorunlara da dikkat etmelidir. (Risale-i Nur'da ortaya konulan ‘Büyük Mehdilik’ manasının burada da tahattur edilmesi gerekir; yani Mehdi’nin bir çok vazifesi vardır, bunların bir şahısta toplanması mümkün değildir.)

Hizmetin ziyarete, sonra siyasete dönüşmesi başlı başına bir büyük tehlike değil midir?