Görme engelliler, okumak istiyor
Antalya'da yapılan Görme Engelli Kütüphaneleri 7. Eşgüdüm Toplantısı'na katılan görme engelli üyeler, Türkiye'deki yayınevlerinin bastıkları bütün kitapları, e-kitap şeklinde internet ortamına yüklemelerini istedi.
Akdeniz Üniversitesi'nin ev sahipliği yaptığı Görme Engelli Kütüphaneleri 7. Eşgüdüm Toplantısına, Başbakanlık Özürlüler İdaresi, Milli Kütüphane, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi, İzmir İl Halk Kütüphanesi ile Altı Nokta Körler Derneği'nden temsilciler katıldı.
Toplantıyla ilgili bilgi veren Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Merkezi (GETEM) Direktörü Engin Yılmaz, Türkiye'de görme engelliler için kütüphane oluşturma çabasını, ''Koca bir denizdeki suyu tatlı suya çevirmeye çalışmak gibi. O kadak çok suyun sadece birkaç gramını tatlı suya çevirebiliyoruz'' diye tanımladı.
Çoğunlukla gönüllülere kitap okutularak görme engelliler kütüphanesi oluşturulmaya çalışılan günümüz koşullarında bundan daha fazlasını yapmanın mümkün olmadığını kaydeden Engin Yılmaz, ''Bizim okuma hakkımız ihlal ediliyor. Yayınevleri kitapları, bizim yararlanabileceğimiz sesli veya bilgisayar ortamında e-kitap formatlarında sunmuyor. Oysa görme engelliler, ekran okuyucu programları yardımıyla bilgisayar ortamındaki her türlü metni okuyabilirler'' dedi.
Bazı yayınevlerinin, ürettikleri birkaç kitabı seçip e- kitap şeklinde sunduğunu ifade eden Yılmaz, ''Biz öyle istemiyoruz. Ansiklopedisinden romanına kadar ürettikleri her kitabı, görme engelli kişilerin erişebileceği formatta yapsınlar'' diye konuştu.
Türkiye'de 400 bin civarında görme engellinin bulunduğuna dikkati çeken Engin Yılmaz, görme engelli bireylerde kitap okuma oranının gören kişilere oranla çok yüksek olmasına rağmen görme engellilerin kitap okuyamadığını söyledi. Yılmaz, Birleşmiş Milletler 'Sakat Hakları Sözleşmesi'nde bilgiye erişimin bir hak olarak tanımlandığını sözlerine ekledi.
Milli Kütüphane Konuşan Kitaplık Görme Engelliler Merkezi Şefi Ramazan Bakırcı, Avrupa ülkelerinde, görmeyenlerin okumasını sağlamak için çok ciddi bütçeler ayrıldığına işaret etti.
2008 yılında Londra'da görme engelliler yararına hizmet veren Royal National Istutite Of Blind People adlı kurumu ziyaret ettiğini belirterek, ''Sadece orada 20 bin sesli, 70 bin civarında da Braille (körler alfabesi) ile hazırlanmış kitapları vardı. Türkiye'de ise Braille ile kitap üreten sadece bir tek matbaa var. O da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde hizmet veriyor. Sadece ders ders kitabı üretebiliyor. Sosyal amaçlı kitap üretemiyor'' dedi.
Altı Nokta Körlere Hizmet Vakfı Sekreteri Şule Sepin, bazı yazarların kitaplarını görme engelliler için kendilerinin seslendirdiğini vurgulayarak, yayınevlerinin yazarlarını buna da özendirebileceğini söyledi.
Akdeniz Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Nevzat Saban ise Görme Engelli Kütüphaneleri 7. Eşgüdüm Toplantısı'na katılan üyelerinin, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi'ne yazılı olarak başvuru yaparak, yayınladıkları ders kitaplarının bir kopyasının sesli ya da görme engelliler tarafından okunabilir formatta üretilmesi konusunun talep edilmesini kararlaştırdığını bildirdi.
haber7