21 Haziran Pazar günü halkalı Güneş tutulması yaşanacak. ‘Ateş çemberi’ olarak da bilinen tutulma, gökyüzünde görsel bir şölen sunacak.

Halkalı güneş tutulması nasıl oluşuyor?

Yılda bir kez meydana gelen tutulma Ay’ın Dünya’dan en uzak yörüngesinde olduğu zaman gerçekleşiyor.

Bu sebeple güneşe kıyasla gökyüzünde çok daha ufak görünen ay, tutulma sırasında güneşin yüzde 97'sini kapatıyor ve ortaya ateş çemberini andıran bir görüntü ortaya çıkıyor.

Bu hafta sonu ise yeni ayın güneşin en fazla yüzde 99,4'ünü kaplayacağı ve neredeyse tam güneş tutulması oluşturacağı söyleniyor.

Nerelerden izlenebilecek?

Timeandate.com'a göre, 21 Haziran Pazar günü gerçekleşecek tutulma, Afrika, Pakistan, Hindistan ve Çin'in bazı bölgelerinden görülebilecek. Güney ve doğu Avrupa ile kuzey Avustralya'da ise kısmi olarak izlenecek.

2020’de Türkiye’den gözlenebilecek en önemli üçüncü gök olayı saat 06:45’te başlayacak ve en net Hakkari'de izlenebilecek.

Uzmanlardan çıplak gözle izlememe uyarısı

Euronews'in haberine göre uzmanların çıplak gözle izlenmemesi tavsiyesinde bulunduğu Güneş tutulması, üç halde gerçekleşiyor.

Bunlar tam, halkalı ve parçalı Güneş tutulması olarak biliniyor.

Gök olayını gözleyebilmek için mutlaka özel güneş filtresine sahip teleskopların kullanılması gerektiğini belirten uzmanlar, filtresiz dürbün veya teleskop gibi optik aletlerle Güneş'e doğrudan bakıldığında göz retinasının ciddi şekilde zarar göreceği uyarısında bulunuyor.

KÜSUF VE HUSÛF NAMAZI NEDİR?

(K.S.F) Kökünden "küsûf" ve (H.S.F) kökünden "husûf" sözlükte; güneş ve ay tutulmasını ifade eden iki mastar. Küsûf; daha çok güneş tutulması, husûf ise, ay tutulması için kullanılır. Küsûf, astronomi ilmi bakımından; güneş ışıklarının tamamının veya bir bölümünün, gündüz, güneşle dünya arasına ay'ın gölgesinin girmesiyle dünyanın belli bir yöresine ulaşamamasıdır. Husûf ise, geceleyin ay ışığının tamamının veya bir bölümünün, dünyanın gölgesinin güneşle ay arasına girmesi yüzünden dünyaya ulaşamamasından ibarettir. Bu iki terim, birbirinin yerine de kullanılabildiği için, bunlara "iki küsûf" veya "iki husûf" da denilmiştir.

KÜSUF VE HUSUF NAMAZI NASIL KILINIR?

Güneş tutulmasına küsuf, ay tutulmasına husuf denir. Peygamberimiz (s.a.s.), oğlu İbrahim’in öldüğü gün güneş tutulması üzerine şöyle demiştir: “Ay ve güneş Allah’ın varlığını ve kudretini gösteren alametlerdir. Bunlar hiç kimsenin ölümünden veya yaşamasından/doğmasından dolayı tutulmazlar. Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin” (Buhari, Küsuf, 1, 15; Müslim, Küsuf, 5). Hz. Peygamber (s.a.s.)’in kendisinin de güneş tutulduğunda mescide giderek namaz kıldığı rivayet edilmiştir (Müslim, Küsuf, 3-5).

Küsuf namazı, nafile namazlar gibi ezansız, kametsiz ve hutbesiz olarak, en az iki rekat olmak üzere, gündüz, cemaatle kılınır. Sünnet olduğunda ittifak vardır. İmam her rekatta normal namazlara göre daha uzun, Ebu Hanife’ye göre gizli, İmameyn’e göre açıktan Kur’an okur. Namazdan sonra imam ayakta kıbleye karşı veya cemaate dönük şekilde oturarak güneş açılana kadar dua eder. Cemaatle kılınmadığı durumlarda bu namaz tek başına da kılınabilir. Kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınmaz (Merginani, el-Hidaye, I, 88; Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 280-282; İbn Nüceym, el-Bahr er-Raik, II, 181). Şafii mezhebine göre ise, kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınabildiği gibi, kılarken de her rekatında iki rüku yapılır. Her bir rükudan sonra Fatiha okunur. Namazdan sonra da cuma ve bayram hutbesi gibi hutbe okunur (Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-53; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 210-213).

Husuf namazına gelince, bunun sünnet olup olmadığı ve cemaatle kılınıp kılınmayacağı tartışmalıdır. Ay tutulması güneş tutulmasından daha fazla olduğu halde Peygamberimiz (s.a.s.)’inbu sebeple namaz kılmadığını öne süren Ebu Hanife ve Malik, husuf namazının sünnet olmadığını söylemişlerdir. Ancak böyle bir durumda tek başına iki rekat namaz kılınabilir, fakat cemaat yapılmaz. Şafii ve Ahmed b. Hanbel’e göre ise hüsuf namazı da küsuf namazı gibi sünnettir, cemaatle kılınır (Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 282; Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-45; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 213).

RİSALE-İ NUR'DA GÜNEŞ TUTULMASI VE KÜSUF NAMAZI

Risale-i Nur Külliyatının Sözler adlı eserinde Dua'nın kulluğun bir gereği olduğunu anlatırken, Ay tutulmasına da değinilerek, şu ifadeler yer almaktadır:

"Nasıl ki, güneşin gurûbu (batması), akşam namazının vaktidir; hem güneşin ve ayın tutulmaları, küsûf (güneş tutulması) ve husûf (ay tutulması) namazları denilen iki ibâdet-i mahsusanın (özel ibadetin) vakitleridir. Yani, gece ve gündüzün nurânî âyetlerinin nikaplanmasıyla (gizlenmesiyle) bir azamet-i İlâhiyeyi (Allah'ın büyüklüğünü) ilâna medâr (sebep) olduğundan, Cenâb-ı Hak, ibâdını (kullarnı), o vakitte bir nevi ibâdete dâvet eder. Yoksa, o namaz, açılması ve ne kadar devam etmesi, müneccim (astrolog) hesâbiyle muayyen (belli) olan ay ve güneşin husûf ve küsûflarının inkişafları (ortaya çıkmaları) için değildir."