Çocukken sorulan ‘büyüyünce ne olacaksın?’ sorusu ‘doktor’, ‘öğretmen’ ya da ‘pilot’ cevabı ile karşılık bulurdu. Öğrenci bu hedefle yola çıksa da tercih sırasında hayalindeki meslek değil; sınavdan aldığı puan, aile etkisi ya da diğer dış etkenler belirleyici oluyor. Öğrencilerden kimisi hayallerinden vazgeçmezken, kimisi 1 yıl daha stres yaşamamak için istemediği bir bölüme gidiyor. Lisans Yerleştirme Sınavı sonuçları ardından yerleşemeyen adaylar ek kontenjan başvurusuna odaklanırken; doğru tercih yapmak da çok önemli. İstemediği herhangi bir tercih geldiğinde aday üniversiteye kaydını yapsın ya da yapmasın bir sonraki yıl üniversite sınavına girdiğinde diploma notu yarı yarıya düşüyor. Bu durum akıllara “İstediğin bölümü okumak mı? Yoksa 1 yıl daha çalışmak mı?” sorusunu getiriyor.  Uzmanlar, 1 yılın çok uzun bir süre olmadığını, hedefi net olan adayın yeniden üniversite sınavlarına hazırlanabileceğini söylüyor. Bunlardan biri olan Psikolojik Danışmanlık ve Öğrenci Koçluğu Merkezi (ÇOKAY) Kurucu Danışmanı Süleyman Çokay, öğrencilerin hayallerinden vazgeçmemesi gerektiğinin altını çizdi.

BİR B PLANINIZ OLSUN
Öğrenciler için meslek seçiminin önemli olduğunu belirten Çokay, tercihler konusunda şunları söyledi: Gençlerin hayallerinden vazgeçmemeleri gerekiyor. Sonuna kadar mücadele etmek lazım.  Ancak, bunu yaparken de mevcut durumu kontrol etmek gerekiyor. Örneğin, öğrenci tıp istiyor. Fakat başarı sırası çok gerilerde ve 1 yıl beklediğinde de aynı başarıyı elde edememe gibi de bir risk var. O zaman tıp yerine eczacılık, diş hekimliği gibi bir B planı olmalı ve hedeflerini revize etmeli. Bu sene sınav sonuçlarının şöyle olumlu bir yanı oldu, kontenjanlar boş kaldı. Bu aslında güzel bir sonuç. Demek ki herkes bölümleri tercih ederken mesleği öncelikli olarak kendine hedef belirlemiş. Dolayısıyla puanı tutmadığında tercih yapmamış, seneye bir daha hazırlanmak istiyor. Doğrusu da bu olmalı. Sırf üniversiteye gitmiş olmak için tercih yapmamak gerekiyor. 

GELECEĞE DÖNÜK ADIM ATIN
Çokay, meslek seçimi konusunda adaylara şu tavsiyelerde bulundu: İyi bir üniversitede okumanın her zaman bir artısı olacak. Mimarlık, inşaat mühendisliği, tıp, hukuk gibi babadan oğula geçen popüler meslekler vardır. Sadece bu popüler mesleklere yönelmemek lazım.  Çok bilinmeyen ama geleceğe açık olan meslekler var. Biraz daha geleceğe dönük yatırım yapmaları lazım. Üniversite olmalı evet ama her şey de demek değil. 2 yıllık bir bölümden de çok iyi yerlere gelinebilir. Asıl olan hayatın içinde olmak. 
Tek bir iş değil de başka işlere de uzanabilecek meslekleri seçmek gerekiyor. Öğrencilere tercihleri konusunda yardımcı olan öğrenci koçu Süleyman Çokay, ilk olarak ilgi yeteneklerine baktığını söyledi. Ardından öğrencinin puan durumunu değerlendirdiği kaydeden Çokay “Seneye sınava girecekse ne kadar arttırabilir? Kendine güveniyor mu? Başarılı olabilir mi? Strese dayanıklı mı? Dışarıdaki baskıya dayanabilecek mi? diye bakar tüm bunların sonucunda, tercihini gerçekleştiriyoruz. Öğrencinin önce mutlu olması lazım” dedi.

Günümüzde diplomaların bir raf ömrü var!
Süleyman Çokay, ailelerin öğrencilerin tercihlerinde de çok etkili olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti: Çoğu aile evladının anne babasının mesleğini devam ettirmesini istiyor. Şunu bilmek gerek, Türkiye’de ilk 5 bine giren bir çocuk, Boğaziçi Üniversitesinde fizik okuduktan sonra ileride bir bilim insanı olarak ülkesine faydalı olabilir. Çocukları bu anlamda rahat bırakmak lazım. Günümüzde diplomaların bir raf ömrü var, ömür boyu geçerli değil. Mutlaka onu yenilemek gerekir. Başka alanlara da dâhil olmanız gerekiyor. Kişisel gelişim, ömür boyu öğrenme artık hayatın içinde olan kavramlar. Eskiden olduğu gibi diplomayı aldım, o diploma ile devam edelim değil; hedeflere ne kadar ulaşabiliriz? ne kadar kendimizi yenileyebilir? Bunlar önemli. 

Türkiye