Felç riskini artıran gebelikte hipertansiyon görülen anne adaylarının mutlaka uzman kontrolünde tedavi edilmeleri gerekir. Hipertansiyon anne adayı kadar bebeğin de sağlığını tehdit eder. Kardiyoloji uzmanı Doç. Dr. Zeynep Tartan gebelikte hipertansiyonun tehlikelerini ve tedavisini anlatıyor.
 
Bilinen yüksek tansiyonu olmayan anneler dikkat! Sıklığı az olsa da gebelikte yeni başlayan yüksek tansiyon hastalığı olabilir. Normal koşullarda gebelikte kan hacminin ve nabız dakika sayısının artmasına rağmen beklenenin aksine tansiyonu düşer. Gebelikte artan östrojen hormonu sayesinde anneler yüksek tansiyondan korunur. Ancak gebelik hipertansiyonu her yüz kadından 6'sında görülür.

Gebelikte hipertansiyon nedir?

Gebelikte görülen hipertansiyon daha önce hiç yüksek tansiyon yakınması olmayıp, gebeliğin 20. haftasından sonra büyük tansiyonun 140 mmHg, küçük tansiyonun 90 mmHg 'nın üstüne çıkması durumudur. Gebelikte başlayan hipertansiyon doğumdan sonra 12 hafta içinde normale döner. Ancak bazen 12 haftayı geçtikten sonrada ısrarcı olursa kalıcı hipertansiyon olarak kabul edilir ve ona göre tedavi edilir.

Gebelikte başlayan hipertansiyon birçok yönüyle önemlidir. Hekimler olarak çok lüzumlu olmadıkça gebelikte tansiyon ilacı kullanmayı pek arzu etmeyiz. Ancak lüzumlu olan durumlarda, bebeğin sağlığını ve gelişimini tehlikeye atmayan sınırlı sayıda ilaçları seçmek suretiyle, tansiyon düzenlenmeye çalışılır. Bu durum bazen, sınırlı ilaç seçeneğinin olması nedeniyle zor olabilir. Ayrıca preeklampsi ve eklampsi gibi sıkça ismine aşina olunan ve ciddi yüksek tansiyona eşlik eden, idrarda protein kaybı ve böbrek, karaciğer gibi hedef organlarda da hasar olması durumunda, anne ve bebeğin sağlığı ciddi tehlike altına girer.

Burada mutlaka belirtilmesi gereken en önemli konu, bir defa tansiyonun yüksek ölçülmesi durumunda bunu, hemen hipertansiyon olarak kabul edilmediğinin vurgulanması olacaktır. Bir anne adayında 'gebelik hipertansiyonu vardır' demeden önce, yüksek kan basıncı varlığı en az 4 saat ara ile ölçüm yapıldığında, 2 veya daha fazla ölçümde tansiyonun 140/90 mmHg değerinin üzerinde ölçülmüş olması gerekir. Gebelik tansiyonu başlayan hanımlarda, şayet başlangıç tansiyon değerleri 160/110 mmHg'nın altında seyrediyorsa ilaç dışı yöntemlerle kontrol ve tolere edilebileceğinden dolayı hemen ilaç tedavisi düşünülmez.

Gebelik hipertansiyonun tam olarak nedeni, çok açık bilinmese de bazı anne adayları gebelik hipertansiyonu gelişimi için risklidir.

Gebelikte hipertansiyon felç riskini artırır!

Gebelik hipertansiyonu olan kadınlarda annenin felç geçirme riski artar. Ayrıca %15 - 25 oranındaki kadın preeklampsiye dönüşebilir. İlk gebeliğinde gebelik hipertansiyonu olan kadınların sonraki gebeliklerinde bunun tekrar etme olasılığı yüksektir. Çok ciddi tansiyon yüksekliği olmadığı sürece gebelik süreci çok etkilenmez. Ancak tansiyonun 160/110 mmHg ve üzeri seyrettiği gebeliklerde erken doğum, bebekte gelişim geriliği, plasentanın yerinden kısmi ayrılma riski, hatta bebeğin kaybına kadar gidebilen ciddi problemler olabilir. Bu nedenle bu süreçte anne gibi bebeğin gelişimi de yakından izlenmelidir.

Aşırı kilodan kaçınmalı, az tuz tüketilmeli!

Gebelik hipertansiyonu olan kadın doğum hastalıkları uzmanı tarafından preeklampsi riski nedeniyle yakın takip edilerek izlenmelidir. Bu dönemde haftalık değerlendirmeler, idrarda protein miktarı ve kan testleri ile hekim takip yapar. Preeklamsi gelişen anne adaylarında hipertansiyon ilacı başlanması ve yatak istirahati lüzumludur. Ancak hafif ve orta hipertansiyonu olan gebelerde daha çok diyet ve yorucu olmayacak şekilde hareket önerilir. Gebelikte aşırı kilo alımından kaçınılması ve tuz tüketimini azaltılması önemlidir.

Hamile kalmayı annelerin gebelik öncesinde genel bir kontrolden geçerek hipertansiyon varlığını veya yatkınlığını önceden araştırması önemlidir. Fazla kilosu olan kadınların gebelik öncesi diyet ve egzersizle bunu kaybetmeleri sağlıklı olur.

Sonuç olarak gebelik hipertansiyonu gebeliğin 20. hafta ve sonrasında ortaya çıkan ve %6 gebelikte görülen bir durumdur. Dikkat edilmemesi durumunda annede ve bebekte olumsuz sağlık sorunları gelişmesine neden olabilir. Dikkatli takip gerektiren bu durumda sıklıkla doğum sonrası 1 - 2 hafta içinde tansiyon normale döner. Bazı vakalarda tansiyon doğum sonrası kalıcı da olabilir. Gebelik hipertansiyonu yaşayan annelerin sonraki hamileliklerinde tekrarlama riskinden dolayı daha dikkatli olmaları ve bu durumu hekimleriyle paylaşmaları önerilir.

Yeni Şafak