Nefis, kuvve-i şeheviye, kuvve-i gazabiye ve bu iki asıldan kaynaklanan yüzlerce hissiyat ve duyguların yer aldığı bir mekanizmadır. Bütün insanlarda yaratılıştan var olan bu mekanizmada potansiyel bir güç olarak var olan bu duygular, insanın büyümesine paralel olarak büyür ve gelişir.

İmtihan malzemesi olarak bu duyguların bütün insanlarda asgari bir müşterek olarak eşit olduklarını söyleyebiliriz. Bununla beraber, istisnalar kaideyi bozmaz. Prensip olarak herkeste var olan akıl ve zekânın bazı kimselerde çok ileri derecede, bazılarında epey gerilerde seyreden bir tonda olduğu gibi, nefsin barındırdığı duyguların da bazılarında farklı tonlarda olması mümkündür.

Fakat bu duyguların farklılığı imtihanın adalet ölçüsü olan fırsat eşitliğini zedeleyecek bir derecede değildir. Hatta nefsin güçlü olması, duyguların kuvvetli olması, zamanla bazı iyi şeylerin başarılmasına imkân verse de bunları dizginlemenin zorluğu da söz konusudur.

Aklı olmayan hayvanlara, nefsi olmayan meleklere imtihan söz konusu olmadığı gibi, nefsi olmayan insanların olmaması da imtihanın gereğidir. Ancak hiç kimsede, potansiyel olarak kişiliği şirazeden çıkaracak bir nefis yoğunluğunun olmaması gerekir.

Nefs-i emmare, herkeste bulunmakla beraber, levvame, mutmainne, radiye, mardiye, kamile gibi mertebeleri, imtihanın bir gereği olarak çalışarak kazanılır...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet