Kafa travmaları, can kayıplarına yol açabileceği gibi beyin dokusunda ciddi yaralanmalar sonucu kalıcı hasarlar da bırakabiliyor. Başta trafik kazaları olmak üzere, spor ve savaş yaralanmaları hatta aile içi şiddetin de kafa travmalarına yol açabileceğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Tıbbi Koordinatörü ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Fahrettin Keleştemur, özellikle kafa darbelerine açık olan sporlarla ilgilenen kişilerin çok daha dikkatli olmaları gerektiği uyarısında bulundu.

DÖVÜŞ SPORLARI YAPARKEN MUTLAKA KASK KULLANILMALI

Bazı nörolojik parametrelere göre kafa travmalarının hafif, orta, ağır kafa travmaları olarak üç aşamada değerlendirildiği bilgisini veren Keleştemur, özellikle dövüş sporları yapanlarda travmaya bağlı beyin kanamasının da yaygın görüldüğünü hatırlattı. Keleştemur, “Türkiye bu bakımından şanslı bir ülke. Çünkü dövüş sporlarını yapanların kask kullanması zorunlu. ABD’de ve bazı Avrupa ülkelerinde bu sporları yaparken kask kullanılmıyor. Dolayısıyla travmaya bağlı hasar riski daha yüksek oluyor” diye konuştu.

HİPOFİZ BEZİNE DİKKAT

Travma açısından en hassas bölgelerin hipofiz bezinin alt kısımlarında yer alan hücreler olduğunu ifade eden Keleştemur, “Hipofiz bezi, beyin tabanında Sella Turcica (Türk Eğeri) adı verilen kemik yapının içinde bulunan, bezelye büyüklüğünde bir salgı bezidir. Başta büyüme hormonu olmak üzere vücudumuzdaki çeşitli hormonların salgılanmalarını düzenleyen ve hayati öneme sahip bir organdır. Yaşanabilecek travmalar açısından da en hassas bölge bu hücrelerin yer aldığı alandır” dedi.

BÜYÜME HORMONU ETKİLENİYOR

“Kafaya alınacak darbeler, başta büyüme hormonu olmak üzere, hipofiz bezinin kontrol ettiği birçok hormonu etkiliyor” diyen Keleştemur şu ifadeleri kullandı:

“Hormon eksikliğinin ortaya çıkmasında darbenin şiddeti ve maruz kalınan süre etkilidir. Büyüme hormonu eksikliği, erişkinlerde yağ kitlesinde artma, kas kitlesinde azalmaya yol açarak, vücut kompozisyonunda değişikliğe neden olabiliyor. Çocuklarda ise büyüme hormonu eksikliğinin en önemli etkisi boy kısalığıdır. Bunun yanı sıra öğrenme bozuklukları, muhakeme kabiliyetinde bozulmalar, düşünce bozuklukları meydana gelebiliyor. Ancak bu sporları yaparken alınacak ciddi önlemlerle kalıcı hasar ve hormonal bozuklukların azaltılabileceği unutulmamalı. Kask kullanmayanlarda, kullananlara oranla yüzde 10-30 oranında hormon eksikliği daha fazla görüldüğünü biliyoruz.”

HORMON EKSİKSE MUTLAKA TEDAVİ EDİLMELİ

Büyüme hormonu eksikliğinin yanında tiroid homon eksikliği, böbrek üstü bezinden salgılanan kortizol eksikliği de tespit edilirse kafa travmasının mutlaka araştırılması gerektiği uyarısında da bulunan Keleştemur, hormon eksikliğinin mutlaka yerine konması gerektiğini vurgulayarak, “Özellikle kortizol hormonu eksikliği ise çok daha ciddi sonuçlara neden olabiliyor. Kan basıncında düşme, şeker düşmesi meydana gelebiliyor. Kortizol hormonunun eksik olması halinde mutlaka telafi edilmesi gerekiyor. Büyüme hormonu eksikliğinin de tespit edilmesi oldukça önemli. Çünkü tedavi sonrasında, kişinin hayat kalitesi gözle görülür şekilde düzeliyor” diye konuştu.

DHA