Nitrit ve nitratları içme suları, sebzeler, işlem görmüş et ürünleri, sodyum veya potasyum nitrat kullanılan turşu gibi hazır ve/veya yarı hazır yiyeceklerle alınmaktadır. Yiyeceklerle alınan nitratlar nitritlere indirgenir, bunlar da N-nitrosation tepkimesiyle nitrosaminlere dönüşür. Nitrosaminlerin birçoğunun hayvanlarda karsinojenik etki yaptığı gösterilmiştir. Diyetin C vitamini gibi antioksidanlardan zengin olması bu oluşumu azaltmaktadır. Yiyeceklerimizi çeşitli metotlar uygulayarak tüketime hazırlamaktayız. Bu pişirme yöntemleri sırasında oluşan polisiklik aromatik hidrokarbonlar ve heterosiklik aminler gibi kimyasallar organizmada mutajenik etki yapmaktadır. Bu maddeler; kömür ızgarasında pişirmelerde, defalarca tekrar-tekrar kaynatılan yemeklerde daha fazla ortaya çıkmaktadır. Önlenebilmesi için de uygulanacak pişirme yönteminin yiyeceğe uygun olarak seçilmesi, yüksek ısı kullanılmaması, ateşle doğrudan yiyeceğin temas etmemesi ve ortamda başta E ve C vitamini içeren maddeler olmak üzere diğer antioksidanların bulunmasıdır.

Nasıl önlem alabiliriz

1- Sağlıklı vücut ağırlığını korumak, beden kitle indeksinin 18.5-25.0 arasında tutulmasına dikkat etmek, günlük enerji alımı ve harcanmasını dengelemek.

2- Kızartmaları diyete dikkatle almak, kırmızı etten gelen günlük enerjiyi yüzde 10’un üstüne çıkartmamak.

3- Günlük taze sebze ve meyve tüketimini en az beş porsiyon ve üzerine çıkartmak, sarımsak, soğan nane, maydanoz gibi lezzet vericileri yeşil salatayı ve diğer yeşillikleri yemek listemizde bulundurmak.

4- Yemek listemizdeki kurubaklagilleri diğer yiyeceklerle dengeleyerek kullanmak, masa veya çay şekeri yerine pekmez ve bal gibi doğal tatlıları tercih etmek.

5- Alkol, sigara, katkı maddelerini fazla içeren, rafine yiyeceklerden kaçınmak, doğal olanları tercih etmek.

6- Pişirme yöntemlerinden kömür ızgarası ve kızartmalardan, turşu, salamura gibi fazla tuzlulardan kaçınmak, düşük ısıda pişirmeye dikkat etmek.

7- Yiyecekleri doğru koşullarda ve belirlenen ısılarda saklamak.

8- Yiyeceklerdeki çeşitli kimyasal kontaminantların, pestisitlerin, atıkların, katkı maddelerinin güvenli sınırlarda olup olmadığının belirlenmesine ve takip edilmesine ulusça dikkat etmek.

9- Yaşam boyu düzenli fiziksel aktivite yapmak, çeşitli kuruluşlarda toplu egzersizler yaptırarak bu alışkanlığı yerleştirmek.

Star