Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın desteğiyle 1990’lı yılların başında Kenya’nın Arabuko Sokoke Ormanlarında hayata geçirilen Kipepeo Projesi, ormanlara ve doğaya sahip çıkarak yerel kalkınmaya destek olunabileceğinin başarılı bir örneği. 

Kenyalı kadınlar, çok sayıda endemik türün yaşadığı bu ormanda yakaladıkları kelebeklerden elde ettiği yumurtalara özenle sahip çıkarak koza evresinde bunları aralarında Türkiye’nin de olduğu çok sayıda ülkeye ihraç ediyor.

Kadınlar, 200 kelebek kozasından 130 dolar gelir elde etmenin yanı sıra ormanlardaki canlı çeşitliliğinin korunmasına da katkıda bulunuyor. 

Kelebek satarak iki çocuk okuttu

Yaklaşık 800 yıllık tarihi geçmişe sahip Gede kasabasında kelebek üretimiyle uğraşan Reheme Hassan da proje sayesinde hayatı tümden değişenlerden.

"Eskiden ağaçları keserek geçimimi odun kömürü işinden sağlıyordum ama şu anda doğayı koruyorum çünkü bu ağaçlar olmasa burada hiç kelebek olmaz." diyen Hassan, bu iş sayesinde iki çocuğunu büyütüp okuttuğunu belirtti.

Hassan, "Bizim ormanlara ihtiyaç duyduğumuz kadar onlar da bize ihtiyaç duyuyor. Bizler için kelebekler her şey." dedi.

Yıllık gelirleri 1,9 milyon dolar

Proje yöneticisi Charo Ngumbao, ana pazarlarının İngiltere ve diğer ikinci ihracat noktalarının Türkiye olduğunu belirterek, "Papillon ve charaxes kelebek türleri için yüksek bir talep var. Şu anda Türkiye’ye her pazartesi günü kelebek gönderiyoruz, cuma günleri ise İngiltere'ye satıyoruz." diye konuştu.

Kelebeklerin türlerine ve boyutlarına göre değişmekle birlikte genellikle birkaç hafta yaşadıklarını dile getiren Ngumbao, "Az yaşadıkları için talep de yüksek oluyor." ifadesini kullandı.

BM'nin Ormansızlaşma ve Orman Parçalanmasından Kaynaklanan Salınımların Azaltılması (REDD) ekibinden Griet Ingrid Dierckxsens, projenin yürütülen politikaların çok güzel bir örneği olduğunu söyledi.

Dierckxsens, "Daha önce odun kömürü satarak yaptıkları işten daha fazla kazanıyorlar. Şu an projeden elde edilen yıllık gelir 1,9 milyon dolar." dedi.

Sadece bir kelebeğin verdiği yumurta sayısı 500 iken, doğada yalnızca 20 yumurtadan biri büyüyüp yetişkin olma şansına sahip. Her kozayı satmayan Kenyalı kadınlar, bazen doğadaki sayıyı artırmak için de kelebekleri ormana bırakıyor.

Kenya sahili ormanları yaklaşık 230 tür kelebeğe ev sahipliği yaparken ülke genelinde 800 çeşit kelebek bulunuyor.

AA