2002 yılından bu yana hayatımıza giren Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) ve keneler sıcakların başlamasıyla yine kendini hatırlatmaya başladı. Medical Park Bursa Hastanesi'nden Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Yılmaz Ata, hastalık çıkmadan önünü kesmek gerektiğini vurgulayarak "Madem bu hastalığa keneler yol açıyor, biz de kenelere karşı önlemlerimizi alarak hastalıktan korunmalıyız" diyor. Dr. Ata, kenelerin vücuda nasıl yerleştiğini şöyle anlatıyor:

İTMEKLE GİTMEZ

"Keneler uçabilen yaratıklar değildir. Keneler topraktan yürüyerek geliyorlar. Genellikle gözden uzak ve rahatsız edilmeyecekleri bir bölgeye tutunuyorlar. Tutundukları yerde kafalarının bir uzantısı olan kan emecekleri organını deri içine sokuyor. Buradaki küçük çıkıntılarını deri içinde açarak yerinden kolayca kıpırdamaz bir hale geliyor. İtelemekle, kovalamakla, kolay kolay yerinden ayrılmıyor. Keneler tutunacakları bölgeye bir uyuşturucu madde salgılar ve ne ağrı ne acı ne kaşıntı olmadığı için kişi hissetmez. Keneler, tutundukları yerde 5-6 saat sonra bunu bulaştırmaya başlıyorlar."

ŞEHİRDE RİSK AZ

Kenelerin toprakta, hayvancılığın olduğu yerlerde yaşayan canlılar olmasından dolayı şehirde yaşayan, kıra, köye gitmeyen kişilerin bu kenelerle karşılaşma ve hastalığa yakalanma risklerinin olmadığını vurgulayan Dr. Ata, KKKA belirtilerini şöyle sıralıyor: "KKKA belirtileri kene tutunmasından sonraki 1-3 gün içinde ortaya çıkar. Bu süre en çok 9 güne kadar uzayabilir. Bu süre içinde kene tutunan kişi yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, kusma gibi belirtiler yönünden izlenmelidir. İş için, piknik için, eğlence için bu tür yerlere gidilecekse önlem alınması gerekir. Bu önlemler uzun konçlu çizme giymek, pantolon paçalarının çorapların içine sokulması veya kene kovucu losyon ve spreyler kullanmak olarak sıralanabilir. Ayrıca böyle bir ortamdan eve dönüldüğünde bütün vücut bölgelerinin gözle muayene edilmesi önemli tedbirdir" diye konuşuyor.

KENELER HAKKINDA...

Genel olarak keneler iki ana sınıfa ayrılıyor. Sert keneler veya barınak keneleri, yumuşak veya arazi keneleri. KKKA hastalığını sadece sert kenelerin erişkin dişileri yapıyor. Bunların da yaklaşık 900 çeşidi var. Soğuk iklimler hariç dünyanın hemen her bölgesinde bulunuyorlar.

Yapılan çalışmalar bu tür kenelerin en çok Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinin Anadolu'ya bakan iç kesimlerinde bulunduklarını gösteriyor. Özellikle Tokat, Amasya, Çorum ve Sivas illeri en yoğun bulundukları yerler. Türkiye'de kenelerin sadece üç çeşidi hastalık taşıyorlar. Kenelerin bir hayat döngüsü var. Dişi keneler yumurtalarını toprağa bırakıyor. Yumurtalardan çıkan larvalar ilk önce yerde beslenen yabani kuşlar ve küçük kemiricilere giderek tutunuyorlar. Her tutundukları canlıda en az 15-20 gün kalarak kan emmeyi sürdürüyorlar. Hastalığa yol açan keneler sıcak ve kuru ortamlarda yaşıyorlar. Soğukta kış aylarında inaktif durumda oluyorlar. Hastalığı da bu nedenle yaz aylarında görüyoruz.

Kene tutunmuşsa ne yapılmalı?

# Eğer kene tutunmuşsa yapılması gereken ilk iş kenenin uygun bir biçimde çıkarılmasıdır.

# Kenenin bu işi bilenler tarafından çıkarılması gerekir.

# İnce uçlu bir pens, bir cımbız veya bir iplik parçası ilmek yapılarak çıkarılabilir.

# Bu işlem sırasında kene asla sıkıştırılmamalıdır.

# Kenenin tutunduğu yerden ayrılması için üzerine asla bir şey dökülmemelidir.

# Gazyağı, zeytinyağı, alkol, kolonya gibi şey dökülmemelidir. Bütün bunlar kenenin kusarak daha çok miktarda virüsün vücuda geçmesine yol açar.

# Eğer uygun biçimde çıkaramayacaksanız mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Burada kan tetkiki yapılmalıdır.

# Kene tutunan kişinin yakınması olmasa da 3-4 gün sonra kan tetkiklerinin yeniden yaptırması gerekir.

Yeni Şafak