Bismillahirrahmanirrahim

Kur’ân nedir, tarifi nasıldır?

Elcevap: On Dokuzuncu Sözde beyan edildiği ve sair Sözlerde ispat edildiği gibi Kur’ân;

•şu kitab-ı kebir-i kâinatın bir tercüme-i ezeliyesi,
•ve âyât-ı tekvîniyeyi okuyan mütenevvi dillerinin tercüman-ı ebedîsi,
•ve şu âlem-i gayb ve şehadet kitabının müfessiri,
•ve zeminde ve gökte gizli esmâ-i İlâhiyenin mânevî hazinelerinin keşşafı,
•ve sutûr-u hâdisâtın altında muzmer hakaikin miftahı,
•ve âlem-i şehadette âlem-i gaybın lisanı,
•ve şu âlem-i şehadet perdesi arkasında olan âlem-i gayb cihetinden gelen iltifâtât-ı ebediye-i Rahmâniye ve hitâbât-ı ezeliye-i Sübhâniyenin hazinesi,
•ve şu İslâmiyet âlem-i mânevîsinin güneşi, temeli, hendesesi,
•ve avâlim-i uhreviyenin mukaddes haritası,
•ve Zât ve sıfât ve esmâ ve şuûn-u İlâhiyenin kavl-i şârihi, tefsir-i vâzıhı, burhan-ı kàtıı, tercüman-ı sâtıı,
•ve şu âlem-i insaniyetin mürebbîsi,
•ve insaniyet-i kübrâ olan İslâmiyetin mâ ve ziyası,
•ve nev-i beşerin hikmet-i hakikiyesi,
•ve insaniyeti saadete sevk eden hakikî mürşidi ve hâdîsi,
•ve insana hem bir kitab-ı şeriat,
•hem bir kitab-ı dua,
•hem bir kitab-ı hikmet,
•hem bir kitab-ı ubûdiyet,
•hem bir kitab-ı emir ve davet,
•hem bir kitab-ı zikir,
•hem bir kitab-ı fikir,
•hem bütün insanın bütün hâcât-ı mâneviyesine merci olacak çok kitapları tazammun eden tek, câmi’ bir kitab-ı mukaddestir.
•Hem bütün evliya ve sıddıkîn ve urefâ ve muhakkıkînin muhtelif meşreplerine ve ayrı ayrı mesleklerine, herbirindeki meşrebin mezâkına lâyık ve o meşrebi tenvir edecek ve herbir mesleğin mesâkına muvafık ve onu tasvir edecek birer risale ibraz eden mukaddes bir kütüphane hükmünde bir kitab-ı semâvîdir. (Sözler, Yirmi Beşinci Söz)

Bediüzzaman Said Nursi

SÖZLÜK:
âlem-i gayb : görünmeyen âlem
âlem-i şehadet : görünen âlem
Arabî : Arapça
âyât-ı tekvîniye : yaratılışa ait âyetler, deliller
beyan : açıklama
cüz : kısım, bölüm
derc etmek : yerleştirmek
esmâ-i İlâhiye : Allah’ın isimleri
hadsiz : sayısız
hakaik : hakikatler, gerçekler
icmâlen : kısaca, özetle
keşşaf : keşf edici, açığa çıkarıcı
kitab-ı kebir-i kâinat : büyük kâinat kitabı
Kur’ân-ı Hakîm-i Mu’cizü’l-Beyan : ifade ve açıklamalarıyla mu’cize olan ve sayısız hikmetleri içinde bulunduran Kur’ân
mahiyet : iç yüz, asıl esas
mahzen-i mu’cizât : mu’cizeler mahzeni, deposu
miftah : anahtar
Mu’cizât-ı Kur’âniye : Kur’ân’ın mu’cizeleri
mu’cize-i kübrâ-yı Ahmediye : Peygamberimizin en büyük mu’cizesi
mukaddime : giriş
muzmer : gizli, saklı
müfessir : tefsirci, yorumcu
mütenevvi : çeşitli
nam : ad
risale : küçük kitap
sair : diğer
sutûr-u hâdisât : olaylar dizisi
tarif : tanım, açıklama
tefsir : Kur’ân’ın mânâ bakımından izahı, yorumu
tercüman-ı ebedî : ebedî, sonsuz tercüman
tercüme-i ezeliye : zamanüstü tercüme
vech : yön
vücuh : yönler
vücuh-u i’câz : mu’cizelik yönleri
zemin : yeryüzü
âlem-i gayb : görünmeyen âlem
âlem-i insaniyet : insanlık âlemi
âlem-i mânevî : mânevî alem
âlem-i şehadet : görünen âlem
avâlim-i uhreviye : âhiret âlemleri
burhan-ı katı : kesin delil
câmi’ : kapsamlı
cihet : yön, taraf
esmâ : isimler
evliya : veliler, Allah dostları
hâcât-ı mâneviye : mânevî ihtiyaçlar
hâdî : hidâyet edici
hendese : plan ve geometri
hikmet-i hakikiye : her şeyin belirli gayelere yönelik olarak, olması gereken keyfiyette bulunduğunu gösteren gerçek ilim, bilgi
hitâbât-ı ezeliye-i Sübhâniye : kusur ve aczden yüce olan Allah’ın ezelî konuşmaları
ibraz etmek : meydana koymak
iltifâtât-ı ebediye-i Rahmâniye : sonsuz merhamet sahibi Allah’ın teveccühleri
insaniyet-i kübrâ : en büyük insanlık
kavl-i şârih : açıklayıcı söz
kitab-ı dua : dua kitabı
kitab-ı emir ve davet : davet ve emir kitabı
kitab-ı fikir : fikir kitabı
kitab-ı hikmet : hikmet kitabı
kitab-ı mukaddes : her türlü kusur ve noksandan yüce kutsal kitap
kitab-ı semâvî : Allah’ın gönderdiği kitap
kitab-ı şeriat : şeriat kitabı
kitab-ı ubûdiyet : kulluk kitabı
kitab-ı zikir : zikir kitabı
lisan : dil
mâ : su
merci : kaynak
mesâk : maksat
meslek : yol, usül
meşreb : manevi haz ve feyiz alınan yol
mezâk : zevk
muhakkikîn : gerçekleri araştıran ve delilleriyle bilen âlimler
muhtelif : çeşitli
mukaddes : kutsal, her türlü kusur ve noksandan uzak
muvafık : uygun
mürebbî : terbiye edici
mürşid : doğru yolu gösterici
nev-i beşer : insanlık
risale : kitap
saadet : mutluluk
sıddıkîn : daima doğruluk üzere ve Allah’a ve peygambere sadakatte en ileride olanlar
sıfât : vasıflar, özellikler
şuûn-u İlâhiye : İlâhî fiiller, işler
tasvir etmek : anlatmak, ifade etmek
tazammun etmek : içine almak
tefsir-i vâzıh : açık yorum
tenvir etmek : nurlandırmak
tercüman-ı satı : parlak tercüman
urefâ : ârifler, Allah’ı isim ve sıfatlarıyla hakkıyla tanıyanlar
ziya : ışık