Gıdaların hasat veya nakil sırasında ezilmesi, çürümesi ve bozulması gıdanın israf edilmesine yol açıyor. Öte yandan lokantada yemek yedikten sonra tabakta bırakılan yemek artıkları, ihtiyaç listesi yapmadan alışverişe çıkarak gereğinden fazla gıda alarak çürümeye yüz tutulanlar da gıda israfına sebep olan etkenlerden. Ancak en büyük gıda israfı maalesef evlerimizde gerçekleşiyor.

Özellikle israfa en çok yol açan etkenin aşırı ekmek tüketimi olduğunu vurgulayan uzmanlar, artan ekmeklerin galeta unu, köfte harcı ve çorbalar içinde tüketilmek üzere değerlendirilebileceğine dikkat çekiyor. Uzmanlar, yemek israfını önlemek için de öncelikli olarak market alışverişlerinde hazırlanan listelere bağlı kalınması ve yemek servislerinin küçük porsiyonlarla yapılması gibi uygulaması son derece basit püf noktaları paylaşıyor.

İHTİYAÇ FAZLASINA DİKKAT

İhtiyaç fazlası gıda tüketiminin beraberinde aşırı tüketime ya da gıda israfına yol açtığını aktaran diyetisyen Özden Örkçü "Süt ve süt ürünleri ile sebze ve meyve gibi gıda ürünlerinin aşırı miktarda tüketimi gıda israfı olarak değerlendirilse de aşırı ekmek tüketiminin israfa en çok konu olan gıda olduğu biliniyor. Gıdanın aşırı tüketimi anlamında kullanılan gıda israfı, en temel anlamıyla gıda savurganlığı olarak da değerlendiriliyor. Gıda israfında temel protein, karbonhidrat ve enerji ihtiyacını karşıladığından dolayı ilk akla gelen ekmek israfı oluyor. İsraf konusunda düşük farkındalık düzeyleri, terk edilmeyen alışkanlıklar, bilgi düzeyi, ahlaki normlar, geri dönüşüm ve alışveriş alışkanlığı gibi faktörler gözden geçirilmeli" dedi.

İSRAFTAN KAÇINMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT

Alışveriş listesi yapın:

Alışverişe çıkmadan önce dolabınızda var olan malzemeleri gözden geçirerek, hafta boyunca yapacağınız yemekleri planlayın. Sonrasında ihtiyacınız olan diğer malzemeleri belirleyerek alışveriş listenizi hazırlayın.

Listenize bağlı kalın:

İhtiyacınız olandan fazlasını almamak için, sadece alışveriş listesi hazırlamak ve yanınıza almak yeterli olmuyor. Asıl önemli olan listeye sadık kalmak. Aklınızda bulundurmanız gereken diğer önemli noktalar ise kampanyalara aldanmamak ve açken alışverişe çıkmamak.

Buzdolabınızı kontrol edin:

Alışveriş yaptığınızda, buzdolabında uzun süredir bekleyen şeyleri öne alın ve önce onları kullanmaya özen gösterin. Böylece dolabın arka tarafında kalarak gözünüzden kaçan yiyeceklerin bozulmasını da engellersiniz. Buzdolabınızın ısısını ve buzlanmasını sık sık kontrol edin. Besinlerin uzun süre taze kalabilmesi için buzdolabınızın sıcaklığı 1-5 derece arası olmalı.

Porsiyonlarınız küçük olsun:

Yemek servisi yaparken, küçük porsiyonlar sunun. Bu durum önceden ne kadar yiyeceğinizi kestiremediğinizde yemeğin tabağınızda kalmasına engel olur. Ayrıca ne kadar yiyeceğinizi de kontrol edebilir ve formunuzu da koruyabilirsiniz.

İhtiyacınız kadar alın:

Önceden paketlenmiş belirli miktarlardaki yiyecekleri almak yerine ihtiyacınız kadarını alın. Kiloluk paketlerdense, gerektiğinde taneyle alışveriş yapın.

Dondurun:

Eğer satın aldığınız veya yaptığınız şeyin fazla geldiğini düşünüyorsanız kalanı dondurun. Böylece zamanı geldiğinde, dolaptan daha taze çıkarabilirsiniz. Önceden haşlayarak donduracağınız sebzeler de yemek pişirmek için yorgun olduğunuz günler için pratik bir yöntem.

Geri dönüşüm yapın:

Çöplerinizi ve geri dönüştürülebilir atıklarınızı birbirinden ayırın. Böylece hem geri dönüşüme katkı sağlar hem de çevre kirliliğini önlemiş olursunuz.

ARTAN YEMEKLERİ GERİ DÖNÜŞTÜRÜN

Tencerede kalan yemekleri atmak yerine ertesi gün yapılacak başka bir yemekte kullanabilirsiniz. Yumuşayan meyveler komposto, meyve suyu veya smoothie gibi içeceklerde değerlendirilebilir. Sebzeler ise eğer bozulmamışlarsa çorbalar için besleyici bir seçenek. Bir porsiyondan az kalan yemekler makarnalara sos, kalan sebze yemekleri de türlü yapmak için değerlendirilebilir.

Türkiye