ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ODTÜ'lü pek çok bilim insanının koronavirüs salgınıyla mücadele için kendi alanlarında çalışmalar yürüttüğünü ifade etti. 

"Akademisyenler tarafından, Kovid-19 araştırmalarına özel, yapay zeka tabanlı arama motoru ve insan gücüne gereksinim duyulmadan dezenfeksiyon sağlayan robot geliştirildiğini" bildiren Kök, bu çalışmalarla ilgili detaylar verdi.

ODTÜ Berimsel Ontoloji Laboratuvarı uzmanlarından Doç. Dr. Aziz Fevzi Zambak, Erdem Ünal, Onur Yeşil ve Tennur Baş'ın yer aldığı "Funktor" adlı girişim tarafından Kovid-19 araştırmalarına özel, yapay zeka tabanlı "CARNAP" isimli arama motoru geliştirildiğini bildiren Kök, "Arama motoru, tıp ve yaşam bilimleri alanındaki bilimsel araştırmalarda en sık karşılaşılan, binlerce makale ve veri arasında doğru kaynaklara zamanında ulaşabilme, analiz etme sorunlarını mevcut sistemlere göre çok daha etkili şekilde yapabiliyor." bilgisini verdi.

Yeni nesil arama motorunu, bir haftadır Türkiye'nin ve dünyanın birçok yerinden binlerce araştırmacının kullandığını aktaran Kök, şöyle konuştu:

"CARNAP, öncelikli olarak, tıp ve yaşam bilimleri alanındaki bilgilerin işlenmesini hedeflemektedir. Medikal alanda çalışan araştırmacıların sık başvurdukları bilgi kaynağı Medline veri tabanında 30 milyonun üzerinde makale bulunuyor ve her 10 saniyede bir bu bilgi havuzuna yeni bir makale ekleniyor. İnsanların bu kadar çok bilgi içinde, aradıkları şeye doğru şekilde ulaşmaları gittikçe zorlaşıyor. Klasik arama motoru yaklaşımı artık yeterli olmuyor. Geliştirilen mimari ve algoritmalar sayesinde tıp ve yaşam bilimleri alanında ortaya konan bilgiler, ögelerine ayrıştırılarak bilgilere daha doğrudan ve kolay ulaşım sağlanıyor. Buna ek olarak, varolan bilgiler üzerinden yeni bilgi türetilebilmesi de olanaklı hale geliyor."

Salgın gibi olağan dışı durumların araştırmacıları kısa zamanda çözüm bulma baskısı altında bıraktığına işaret eden Kök, "Bu noktada, araştırmacıların kısa süre içinde Kovid-19 ile ilintili 47 binin üzerinde makale içindeki tüm bilgilere hakim olması beklenemez. Yeni bilgi yapılandırma mimarisi ve algoritmalar kullanılarak geliştirilen CARNAP sayesinde araştırmacıların bilgi üzerindeki hakimiyetinin daha derinlikli olarak sağlanması hedefleniyor." diye konuştu.

Kök, buluş yapacak araştırmacılar için yeni bilgilerin düzenli olarak sunulmasının da planlandığını belirtti.

İnsansız robot, kapalı alanları dezenfekte edecek

Kök, koronavirüsle mücadele için robot da geliştirdiklerini bildirdi.

Söz konusu robot için, ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilge Demirköz'ün müdürü olduğu Uzay ve Hızlandırıcı Teknolojiler Uygulama ve Araştırma Merkezi (İVME-R) ve savunma sanayisi firmalarından Elektroland'ın iş birliği yaptığını kaydeden Kök, robotun kapalı alanların insan gücüne gereksinim duyulmadan dezenfeksiyonu amacıyla kullanılacağını söyledi.

"Merdiven çıkabilme becerisine sahip robot 5 litrelik dezenfektan tankı ve 180 derece dönebilen püskürtme cihazının yanı sıra 8 saat kesintisiz çalışabilen ultraviyole lambaları ile virüs ve mikroorganizmaları etkisiz hale getirmeyi hedefliyor." ifadelerini kullanan Kök, robotun mobil iletişim yapılabilen her alanda uzaktan kumanda edilebildiğini anlattı.

Rektör Kök, ODTÜ Tasarım Fabrikası'nda geliştirilen lazer kesici veya el ile üretilebilen siperlik ile kapı kollarının el değmeden açılmasına olanak sağlayan aparatın oldukça ilgi gördüğünü sözlerine ekledi.

AA