”Çocuğum nasıl daha zeki olur?” adlı eseri telif etmekle neyi hedeflediniz. Tam olarak amacınız nedir?

Bu çalışma bir takım felsefî açıklamalarla zekânın ne olduğunu anlatmak ya da zekânın sınırlarını belirlemek için yazılmadı. Bu eserde, genel anlamda zekâ deyince ne anlıyor, zeki bir insandan neler bekliyorsak; bu beklentilere cevap verecek bir birey haline gelebilmeleri için “Çocuklarımız adına neler yapabiliriz? Onların zihnî kapasitelerini nasıl geliştiririz?” konuları üzerinde yoğunlaşıyoruz.

Peki gerçekten mümkün mü çocukların zekâsını geliştirmek?

Hiç şüpheniz olmasın. Allah, insanları kabiliyet ve yeteneklerini geliştirecek bir özellikte yaratmıştır. İnsanlar özel varlıklardır. Malûmunuz hayvanlar bütün istidadıyla var olurken, insanlar her şeyi zamanla ve süreç içerisinde az ya da çok kendisine ve çevresine bağlı olarak öğrenir. Öğrenen, başarması, çalışması gereken tek varlık insandır. Hafıza ve zekâ da, insan ruhunun ayrılmaz parçasıdır ve kesinlikle geliştirilebilir. Çünkü zekâyı, kinetik zekâya çevirebilme kabiliyeti insanlara verilmiştir. Hafıza, arşivleme, ezberleme, zihinde tutma; zekâ çözüm bulabilme yeteneği olduğuna göre, ne kadar çok problem çözer, ne kadar alıştırma yapar, kitap okutur, değişik faaliyetlerle çocuklarınızın beynini çalıştırırsanız, o derece onları geliştirirsiniz. İşte sporcu, sanatkâr, şovmen nasıl yeteneklerini çalışarak geliştiriyorsa, çocukların da zihnî özellikleri geliştirilebilir. İnsan kaslarıyla beyin birbirine bu anlamda çok benzer.

Peki zekâ eğitimine ne zaman başlamak gerekir?

Pek çok anne-baba eğitim-öğretim faaliyetini okul sonrası döneme ait zanneder. Son derece yanlış bir kanaattir bu. Çocukların zihin eğitimi için en önemli dönem “okul öncesi dönem”dir. Amerika’da yapılan bir araştırmada, 0-4 yaş arası %50, 4-8 yaş arası %30, 8-17 yaş arası %20 olduğu görülmüştür. Yani insanın zekâsının %80 gibi bir kısmı sekiz yaşına kadar tamamlanıyor. Bu durum çocuğun gelişim evresinde yaş aralıklarının önemini ve anne-babaların çocuğunun özellikle ilk yıllarda zihin eğitimi için gayret göstermesinin ne kadar zorunlu olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Peki insan zekâsı etkileyen unsurlar nelerdir?

Zekâ neye göre ilerler ya da geri kalır?

Çocuğun zekâsının gelişiminde kişinin yetiştiği ortam, aile ve çevresi, yetiştirilme yöntemi, yediği besinler, soydan gelen kalıtım ve kişinin ruhsal yapısı etkilidir. Ancak çocukların zekâsının gelişmesinde en önemli etkenin anne-babalar olduğunu unutmamak gerekir.

Tek bir cümleyle ifade edecek edecek olursanız, çocuğun zekâsını geliştiren temel unsur nedir?

“Bilinçli olmak ve çocuğa ilgi göstermek”.

Peki ilgi derken nelere dikkat etmek gerekir çocuğun zekâ gelişimi için?

Çok geniş bir soru. Ama özetle ifade edecek olursak, her şeyden önce çocuğa yaklaşım biçimimiz önemli. Çocukların ilgi ve meraklarını yok etmemek, üretken duygularını köreltmemek, öğrenme stillerini öğrenmek ve buna göre hareket etmek son derece önemli. Ayrıca çocukla bol bol konuşmak, bol bol kitap okuyup okutmak, duyu organlarını geliştirmek, çocuğa sorduğumuz sorulara ve onun sorularına uygun cevaplar vermek yapılması gereken faaliyetlerden bazılarıdır. Aynı şekilde düşünme yeteneklerini geliştirmek, sözlük, atlas, ansiklopedi kullanımını alışkanlık haline getirmek, sağlıklı beslenmelerini sağlamak, hayal güçlerini geliştirmek, oksijen ve temiz hava ihtiyaçlarını göz önüne almak, belirli bazı spor faaliyetlerine alıştırmak, televizyon izlemede ölçüyü korumak dikkat edilmesi gereken bazı hususlar. Bunun yanında son derece önemli olan bir husus da yeni doğmuş bebekten on iki yaşına kadar her yaş grubunun zekâ gelişimine yönelik bir takım aktivite ve faaliyetler var. Onların gerçekleştirilmesi gerekir.

Peki bütün bunları gerçekleştirecek aktiviteleri nasıl bileceğiz?

Onları 0-12 yaşa uygun ayrıntılı olarak pek çok örnek eşliğinde çalışmamızda ele aldık.

Son olarak okuyucularımıza neler söylemek

istersiniz?

Çocuklarımız bize verilen en değerli emanetlerdir. Bizim ellerimizde büyüyen, bizimle şekillenen çocuklarımızı en güzel şekilde yetiştirmek, anne-babalık görevidir. Anne-baba olarak görevini yerine getirmek için çabalayan pek çok kimse vardır. Ancak günümüzde hâlâ çocukların zihin eğitimi ve zekâ gelişimi için gerekli faaliyetleri yapmanın önemi kavranmamıştır. Bizim arzumuz bu ümmetin yeni neslinin olduğundan daha zeki, daha başarılı olması, millî manevî değerlerimize lâyıkıyla hizmet eden birer fert olmalarıdır.

Bizlere vakit ayırıp bilgilendirdiğiniz için teşekkür ediyor, eserinizin hayırlara vesile olmasını diliyorum...

Ben teşekkür ederim.

Süleyman Karacelil kimdir?

EĞİTİMCİ-YAZAR Süleyman Karacelil, 1979 Adana doğumlu. Hayatı babasının memuriyeti nedeniyle farklı şehirlerde geçti. 1996 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat fakültesinden mezun oldu. 2004 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Yüksek Lisansını tamamladı. Yakın bir zamanda da doktora eğitimini bitirmiş olacak. Uzun süredir eğitim faaliyetleri ile meşgul olan Karacelil, ‘Öğretmenim’ ve ‘Çocuklarda din eğitimi’ üzerine yayınlanmış kitaplarının yanında bir hayli makalesi farklı dergilerde yayınlandı. Son eseri “Çocuğum nasıl daha zeki olur?” ismini taşıyor.

Röportaj: ARZU KONAN

Yeni Asya